หน้าแรก
เว็บบอร์ด
บทความ
รวมรูปภาพ
ติดต่อเรา
ข่าวสาร
เสม็ดวันนี้ ยังเป็นอุทยานแห่งชาติแน่หรือ?
โดย ธงชัย เปาอินทร์
ท่าเรือเพ
ด้วยระยะทางเพียง 230 กม.จากกรุงเทพถึงท่าเรือเพ ระยอง ไม่ใกล้ไม่ไกล แต่ไปมาได้สะดวกจนแทบจะเหาะข้ามไปได้ อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะเสม็ด-เขาแหลมหญ้า มีทั้งที่อยู่บนฝั่งและบนเกาะ ความเป็นอุทยานแห่งชาติดูได้ที่ไม้กั้นเก็บเงินค่าเข้าเป็นสำคัญ แต่เมื่อคุณหลุดเข้าไปในแหล่งท่องเที่ยวอันแสนพิศดารแห่งนี้ คำถามที่เกิดขึ้นในใจ มันเป็นอุทยานแห่งชาติตรงไหนหรือ ?
ในอดีตกาลที่ผันผ่าน
เมื่อทหารเรือขอใช้พื้นที่เพื่อประโยชน์ของทางราชการจากกรมป่าไม้ มีชุมชนดั้งเดิมที่เป็นชาวประมงพื้นบ้านอาศัยอยู่ มีบ้านเรือน มีที่ดินบางส่วนที่มีเอกสารสิทธิ์ที่ดินตามกฎหมาย มีการบุกรุกป่าทำไร่มันสำปะหลังเต็มไปหมด ป่าไม้แทบไม่เหลือเลย
หาดทรายแก้ว ความสุข
เมื่อกรมป่าไม้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาให้เป็นอุทยานแห่งชาติปีพ.ศ.2524 มีทั้งพื้นที่ท้องทะเลและเป็นพื้นที่บนบก(บนฝั่งและบนเกาะ) รวมพื้นที่ 131 ตร.กม. หลักการจัดการอุทยานแห่งชาติทำเพียงบนกระดาษ แต่ในทางปฏิบัติก็แค่มีเจ้าหน้าที่มาทำงานพร้อมงบประมาณ จึงเกิดความขัดแย้งลึกๆอยู่ภายใน
ชาวบ้านดั้งเดิมที่เป็นชาวประมงเริ่มมองเห็นว่า มีนักท่องเที่ยวนิยมชมชอบมาพักค้างบนเกาะเสม็ดเพราะว่ามีหาดทรายเม็ดละเอียด ขาวแวววาวดั่งเกร็ดแก้ว มีนิยายจากปลายปากกาของสุนทรภู่ที่กล่าวถึง เกาะแก้วพิศดาร เขาจึงมาถ่ายรูป มาตกปลา มาดำน้ำดูปะการัง มาเล่นน้ำทะเล ที่หาดทรายเม็ดละเอียดยิบ ขาวบริสุทธิ์ ดั่งเกล็ดแก้วแวววับจับตา แล้วเขียนหนังสือเผยแพร่ออกไป ยิ่งเขียนถึงกันมากเท่าไรก็ยิ่งทำให้มีนักท่องเที่ยวเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวมากขึ้นๆ
เรือประมงกลายเป็นเรือรับเหมานำเที่ยว ส่งมาเกาะและรับกลับ มีการสร้างเพิงพักจากไม้ระกำ ไม้ไผ่ รูปแบบกระต๊อบง่ายๆ อาหารสดๆจากทะเลที่หามาได้ ราคาที่พักและอาหารทะเลไม่แพง มาครั้งหนึ่งมีค่าใช้จ่ายไม่กี่ร้อยบาท/หัว แรกเลยนักท่องเที่ยวเป็นฝรั่งมากกว่าคนไทย เรียกว่าเกาะยังบริสุทธ์อยู่ จะนอนอาบแดดแบบเปลือยอย่างไรก็ได้
พอถึงปีพ.ศ.2518 ได้มีกลุ่มนักธุรกิจหัวก้าวหน้ารวมตัวกันจะขอเช่าเกาะเสม็ดจากจังหวัดระยอง พร้อมสร้างกระเช้าลอยฟ้าข้ามเกาะในระบบธุรกิจท่องเที่ยวครบวงจร เหมือนเกาะเซ็นโทซ่า สิงคโปร์ ฯลฯ แต่ก็อย่างว่า ช่วงเวลานั้น นิสิตนักศึกษามีพลังกว้างขวาง โครงการดังกล่าวล้มเลิกไป แต่ทุกวันนี้เป็นไง ราชการบริหารได้ตามหลักการหรือไม่?
เวลาล่วงมา 10 ปีเศษ ในปี พ.ศ.2533 พล.ต.อ.ประทิน สันติประภพ ร่วมกับกรมป่าไม้จับกุมชาวบ้านที่เปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตจากชาวประมงมาเป็นอาชีพรองรับการท่องเที่ยว เป็นรีสอร์ท บังกาโล เต็นท์ ร้านอาหาร ร้านค้า เรือนำเที่ยว เรือส่งน้ำจืด ฯลฯ ข้อหาบุกรุกอุทยานแห่งชาติ วันนี้คดีความจบสิ้นด้วยการรับสารภาพผิด แต่ได้ต่อรองกับกรมป่าไม้จนได้รับการเช่าพื้นที่อุทยานแห่งชาติถูกต้องตามกฎหมายและระเบียบที่ยกร่างกัยเมื่อพ.ศ.2536 เรียบร้อย
ความอิสระเสรี
ความเปลี่ยนแปลงที่หยุดยั้งไม่ได้
จากปีพ.ศ.2529 ผมเริ่มต้นว่างงานและมีเวลาเหลือเฟือ ผมกับช่างภาพมือดีของกรมป่าไม้นายหนึ่ง ออกเดินทางด้วยรถประจำทางปรับอากาศแล้วไปนั่งเรือข้ามฟากอีก 30 นาที เพ-เกาะเสม็ด 30 บาท/คน แต่วันนี้ราคาเปลี่ยนไป เรือข้ามฟากดูดีกว่ามาก มีเสื้อชูชีพแขวนไว้เพียบพร้อม ปลอดภัยและเข้ามาตรฐานสากลทีเดียว
รีสอร์ทเล็กๆที่นิยมสร้างเป็นกระต็อบ มุงหลังคาด้วยใบจาก กั้นฝาห้องด้วยไม้ระกำบ้าง ไม้ไผ่บ้าง แทบไม่เหลือเลย เริ่มมีการสร้างบังกาโลเป็นตึกขนาดเล็กๆ ตึกหลายชั้นเริ่มแทรกตัวเข้ามา หลังคาสังกะสีและกระเบื้องผสมผเสปนเปกันไป
หลังการเช่าอุทยานแห่งชาติถูกต้องตามกฎหมาย ร้านอาหารที่เคยจำหน่ายในราคามิตรภาพหายไป ร้านอาหารยามเย็นรุกชายหาดจนแทบจะไม่มีทางเดิน แสงสีแพรวพราว กลายสภาพเป็นรีสอร์ทสวยเลิศหรู ราคาแพง การก่อสร้างด้วยอิฐบล็อคถือปูนแน่นหนา ทาสีแตกต่างกันไปตามรสนิยมดูหลากสีสัน ไม่กลมกลืนกับธรรมชาติแต่อย่างใด บางรายกลายเป็นเจ้าที่ดิน มีการขยายพื้นที่เข้าไปเรื่อย คุมไม่อยู่
ตลอดแนวชายหาดรอบๆเกาะ ล้วนมีการพัฒนาแบบรวดเร็ว มั่นคง ถาวร และกระจัดกระจายออกไปทั่วทุกตารางนิ้ว ภาพที่เห็น บางจุดเกิดวิกฤตเรื่องขยะ มลภาวะทางเสียง(จากบาร์เบียร์)แทนสายลมที่เคยพัดเอื่อยๆ ท่อระบายน้ำเสียที่ปล่อยลงทะเล เสียงรถยนต์ มอเตอร์ไซด์ กระหึ่มเต็มเกาะ มีแต่ความวุ่นวาย ไร้ความเงียบสงบเหมือนในอดีตอย่างสิ้นเชิง และวันนี้เต็มไปด้วยนักท่องเที่ยวชาวไทยมากกว่าชาวฝรั่งต่างชาติเสียแล้ว
อาบแดด
อนาคตเกาะเสม็ดจะเป็นอย่างไร
ในอดีต สุนทรภู่พรรณนาไว้ว่า มันคือเกาะแก้วพิศดารอันงามวิจิตรตระการตา น่าหลงไหลนักหนา เม็ดทรายขาวละเอียดละออตา น้ำทะเลสะอาดใสจนมองเห็นตัวปลาแวกว่ายอยู่ไปมา ป่าเขาลำเนาไพรหนาทึบและเขียวขจีตลอดกาล จะลงอาบน้ำทะเลแล้วขึ้นมาอาบแดดก็ไม่เหนียวตัวเหมือนทะเลอื่นๆ เป็นความสวยงามที่ได้รับความชื่นชมจากนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติมาก หลายคนมาเกาะเสม็ดทุกปีๆ มากกว่า 6 ครั้ง บางคนมาตั้งแต่ยังหนุ่ม แต่งงานแล้วมีลูกสามคนก็ยังพามาทุกปี
วันนี้เกาะเสม็ดฝรั่งต่างชาติหายไปไหน นักท่องเที่ยวไทยบุกเข้ามาหนาตามากกว่า ความเป็นส่วนตัวที่จะนอนเปลือยกายอาบแดด เล่นน้ำทะเลกันอย่างอดีตไม่ปลอดโปร่งโล่งใจอีกแล้ว มีคนสอดรู้สอดเห็นมากขึ้นๆ ภาพหนึ่งที่เคยเห็นฝรั่งนั่งกึ่งนอนริมหาดทรายเพื่ออ่านหนังสือที่ซื้อติดตัวมาช่างน่ามอง เขามาพักผ่อนแบบพักจริงๆจังๆ ความวุ่นวายจึงไม่ถูกใจเขาเลย
ที่ทำการบนฝั่ง
สิ่งก่อสร้างเหมือนเมืองตากอากาศทั่วไป ความเป็นส่วนตัวถูกรบกวน การบริการหลายอย่างมากเกินไปเช่น ร้านจำหน่ายสุราบาร์เบียร์ ค่ำลงทุกคืนวันมีแต่แสงสีเสียงกระหึ่มเกาะ อาหารการกินแพงหูฉี่ มีเธคดิ้นเหมือนพัทยา ความเป็นอุทยานแห่งชาติอยู่ที่ไหน รูปแบบการนันทนาการกลางแจ้งเชิงอนุรักษ์ถูกกลืนเป็นการท่องเที่ยวเชิงพานิชย์อย่างสิ้นเชิง
นักท่องเที่ยวหลายกลุ่มเริ่มหนีไปเกาะโดดเดี่ยว ห่างไกลผู้คน และมีความเป็นส่วนตัวสูง ซึ่งในขอบเขตอุทยานแห่งชาติหมู่เกาะเสม็ด-เขาแหลมหญ้า มีอยู่หลายเกาะเช่น เกาะปลายตีน เกาะเกล็ดฉลาม เกาะมะขาม เกาะกรวย เกาะกุฎี เกาะท้ายค้างคาว เกาะทะลุ และเกาะยุ้งเกลือ น้ำทะเลใสแจ๋ว หาดทรายขาวเหมือนเกร็ดเพชรก็ไม่ปาน ปราศจากขยะทุกประเภท แพงก็แต่ค่าเช่าเรือละครับ
แต่ถึงอย่างไร เกาะเสม็ดก็ยังมีมนต์เสน่ห์สะกดให้ผู้ที่ได้ไปเยือนรู้สึกตราตรึงใจได้ไม่ลืมเลือน แม้ว่าวันนี้เกาะเสม็ดได้เปลี่ยนไปอย่างน่าใจหาย หรือว่าถ้าคิดให้ดีบางทีกลุ่มนักธุรกิจหัวก้าวหน้าเมื่อ ปี
พ.ศ.2518 อาจคิดถูกต้องแล้วก็ได้ เพราะว่าถ้าเกาะเสม็ดเป็นเมืองท่องเที่ยวเต็มรูปแบบเหมือนเมืองพัทยา อาจจะทำเงินเข้าประเทศปีละหลายหมื่นล้านบาทไปแล้ว
ระบบอุทยานแห่งชาติตอบสังคมไม่ได้ว่า ทำไมเกาะเสม็ดจึงยังเป็นอุทยานแห่งชาติอยู่จริงๆหรือ ?