โดมใหญ่ของอุทยานแมลง กำแพงแสน
สุดยอด อุทยานแมลง มก.กำแพงแสน
โดย ป่าน ศรนารายณ์
นครปฐมในอดีต มีแหล่งพักผ่อนหย่อนใจมากมายหลายแห่ง เช่น สวนสามพราน ไหว้องค์พระปฐมเจดีย์กลางเมืองนครปฐม ชมพระราชวังสนามจันทร์ ถ่ายรูปกับอนุสรณ์สถานของย่าเหล กินข้าวกลางวันในเรือนแพริมแม่น้ำนครชัยศรี ซื้อของฝากจำพวก กุนเชียง หมูหยอง ส้มโอ ข้าวหลาม ติดไม้ติดมือไปฝากคนที่อยู่ทางบ้าน วันเดียวเที่ยวได้สบายๆ ไม่สิ้นเปลืองนัก และเสริมสร้างความผูกพันให้ครอบครัวให้กลมเกลียวได้อีกมิติหนึ่ง
แต่วันนี้ สวนสามพรานกลายเป็นโรงแรมหรู ชาวบ้านอย่างเราๆเข้าไปพักผ่อนไม่ได้อีกต่อไป เหลือเพียงองค์พระปฐมเจดีย์ให้กราบไหว้ได้ เดินชมพระราชวังสนามจันทร์แสนร่มรื่น และผลหมากรากไม้มีให้ซื้อหาไปฝากได้มากกว่าเดิม แต่รถราที่ติดแจตั้งแต่ชานกรุงเทพ ทำให้การเดินทางมานครปฐมสักครั้งช่างเหนื่อยแสนเหนื่อย(ปิ่นเกล้า-นครชัยศรี)
โดมเล็กในโดมใหญ่
และด้วยเหตุผลที่ นายบรรหาร ศิลปอาชา อดีตนายกรัฐมนตรีแห่งเมืองสพรรณบุรี ได้สร้างความยิ่งใหญ่ให้กับบ้านเมืองของเขาจนเป็นที่กล่าวขานและได้รับความนิยมอย่างมากมาย นักท่องเที่ยว นักเรียน นักศึกษา ประชาชนทั่วไป เดินทางมาจากทั่วทิศเพื่อมุ่งไปสู่ บึงฉวาก อันเกรียงไกร รถบัส รถตู้ รถเก๋ง วิ่งผ่านถนนที่กว้างขวางอย่างสะดวกสบายไปสุพรรณบุรี
โดมแมลงใหม่หน้าม.เกษตร
นครปฐมกลายเป็นเมืองผ่านอย่างเสียไม่ได้ ถนนมาลัยแมนกลายเป็นถนนที่นักท่องเที่ยวจากทั่วประเทศไปเที่ยวทะเลที่ชะอำ หัวหิน อ่าวมะนาว ฯลฯ แล้วกลับขึ้นไปแวะบึงฉวาก เป็นเส้นทางท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยมมาก รถท่องเที่ยวที่ผ่านถนนมาลัยแมนจึงหนาตาตลอดปี เงินนี่หล่นกระจายไปทั่วแผ่นดินเมืองสุพรรณบุรียังกับก้อนกรวดหินดินทรายเลย
นักท่องเที่ยวที่วิ่งผ่านไปนั้น เขารู้แค่ว่ามีมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กำแพงแสน เป็นวิทยาเขตที่มีพื้นที่กว้างขวาง วันนี้เลยอยากจะแนะนำให้รู้ว่า มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กำแพงแสนที่วิ่งผ่านไปมานั้น มีดีอวดมากมายไม่น้อย
ผีเสื้อกับดอกไม้
ปีพ.ศ.2510 ดร.ชูชาติ กำภู อธิการบดีมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน เสนอแผนการย้ายมหาวิทยาลัยจากบางเขนมายังกำแพงแสน ซึ่งมีพื้นที่เกือบๆ 8,000 ไร่ จะเป็นมหาวิทยาลัยที่ใหญ่ที่สุดในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ แต่นิสิตเกษตรศาสตร์ บางเขน ได้รับข้อมูลที่แตกต่าง มีการเดินขบวน นั่งตากฝนพรำๆประท้วง ใช่เลยครับ ป่านศรนารายร์และเพื่อนๆ คือคนกลุ่มนั้นเป็นไอ้โง่ 2510 เบื้องหน้าเบื้องหลังจนวันนี้ก็ยังไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้น
รู้แต่เพียงว่า วันหนึ่งอยากย้ายฐานการประกอบอาชีพจากห้างในชานเมืองรังสิต มายังที่กำแพงแสน(ถนนสาย รังสิต-ลาดหลุมแก้ว-บางเลน-กำแพงแสน 110 กม.) โดยคาดหวังว่าจะตั้งหลักปักฐานและวางรากฐานการศึกษาให้กับบุตรธิดา พอมาเห็นมหาวิทยาลัยที่กว้างใหญ่ไพศาล เห็นการวางผังที่ดินจัดแลนด์สเค็ปอย่างมีระบบแล้วสะเทือนใจ คิดถึงวันที่โง่นั่งตากฝนพรำๆ ประท้วงท่านอธิการบดีผู้ยิ่งใหญ่ ชูชาติ กำภู นาทีนี้ ผมขอพูดคำว่า "อาจารย์ครับ ผมขอโทษ"
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กำแพงแสน มีถนนล้อม 4 ด้าน ด้านหนึ่งปลายทางไปสุพรรณบุรีเรียกว่าถนนมาลัยแมนอยู่ทางทิศตะวันออก อีกด้านหนึ่งถนนอุโมงค์ไปอำเภอพนมทวน กาญจนบุรี อยู่ทิศใต้ ถนนทิศเหนือก็มุ่งไปพนมทวน ส่วนด้านทิศตะวันตกเป็นรางรถไฟไปสุพรรณบุรี ที่ดร.ชูชาติวาดหวังว่าจะเป็นรถไฟที่.ห้นิสิตเดินทางมาจากหัวลำโพงได้เลย มีสถานีจอด 1 สถานี สุดยอดๆ
ในอาณาจักรสีเขียวขจีใต้ร่มนนทรีแห่งนี้ มีอุทยานแมลง(โดม)ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย ตั้งอยู่ท้ายสุดโต่งมหาวิทยาลัยเลยครับ ในบริเวณอุทยานแมลงยังมีโดมแมลงขนาดกลางและขนาดเล็กกระจายเป็นวงรอบการท่องเที่ยว ระหว่างโดมมีศาลาสื่อความหมายตั้งเป็นระยะๆ มีข้อมูลบนแผ่นกระดาษให้ศึกษา มีสระน้ำกลางพื้นที่ รอบๆมีค้นไม้ที่เป็นทั้งอาหารของแมลง ที่อยู่อาศัย แหล่งขยายพันธุ์ และยังเป็นต้นไม้ยาน่ารู้อีกมากมายหลายร้อยชนิด
ตั๊กแตนใบไม้ น่ารักไหม? คลุมถุงเก็บไข่
เป็นอุทยานแมลงที่เต็มไปด้วยความสวยงาม มีศักยภาพในการเป็นแหล่งเรียนรู้และนันทนาการกลางแจ้งได้อย่างดี ในโดมใหญ่ มีต้นไม้ใบหญ้าหลากหลายชนิดที่เป็นพืชอาหารของแมลง และที่วางไข่เพาะเผ่าพันธุ์ มีกล้วยน้ำว้าแขวนเป็นระยะๆ ผีเสื้อดูดกินน้ำหวานของกล้วย มีดอกนางแย้ม ดอกบาหยา ฯลฯ ผีเสื้อบินร่อนดูดกินน้ำหวานอย่างร่าเริง
พยายามมองหาตั๊กแตนกิ้งไม้กับตั๊กแตนใบไม้ เดินจนเหนื่อยเหงื่อซึมคอ แต่ก็ยังมองไม่เห็น โอ้โฮ แค่พาเด็กๆมาสัก 2-3 ครอบครัวแล้วเปิดแข่งขันหาตั๊กแตนใบไม้ก็ได้เรื่องน่าสนใจแล้ว มันแปลงกายมีลายเส้นแขนงใบคล้ายใบไม้จริงๆ แทบจะแยกไม่ออก ดีว่ามันขยับขาก็เลยรู้ อยู่ที่นั่นไง ได้การเลยกดกล้องแชะๆๆ
วนไปอีกมุมมีเสาเตี้ยๆปักอยู่ มีกล้วยวางจนเละ นี่ก็อีกวิธีล่อแมลงให้มากินอาหารบนถาดไม้หัวเสา รูปลักษณ์ถาดและตอเช่นนี้ ถ้าไม่มีโดมคลุม นกก็จะบินมากินกล้วยหรือมะละกอบนแท่นด้วยอีกชนิดหนึ่ง น่ารัก และน่านำไปปักตั้งไว้สนามหญ้าหน้าบ้านบ้าง มันคือเสน่ห์ที่รุนแรงอย่างหนึ่งของการเล่นกับธรรมชาติ
กินกล้วย ลีลารักของผีเสื้อ
พอเดินออกจากโดมใหญ่ มีอาคารพิพิธภัณฑ์แมลงหลังหนึ่ง เดินวนจนรอบอย่างช้าๆ อ่านเอกสารที่ติดไว้บ้าง แต่อยากได้อย่างย่อๆเกี่ยวกับแมลงที่สนใจ ไม่มีแจกครับ ก็เลยรู้เพียงว่า นี่เป็นพวกด้วง นี่เป็นผีเสื้อในประเทศ นอกประเทศ และมีหนังสือแมลงอย่างดีสี่สีจำหน่าย ราคาพอสมควรกับนักวิชาการ นักวิจัย ส่วนเยาวชนและคนทั่วไปคงต้องชลอไว้เช่นกัน
คุณมนตรี ทองยา โทร.0-3428-1066 มือถือ 0-8194-22835 เป็นผู้รับผิดชอบอีกคนหนึ่งของพิพิธภัณฑ์แมลงแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กำแพงแสน เล่าว่า รอบๆพื้นที่พิพิธภัณฑ์ มีโครงสร้างพื้นฐานการเป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องธรรมชาติของแมลงครบถ้วน ถ้ามีจักรยานขี่ท่องเที่ยวก็ขนมาปั่นได้เลย มีเส้นทางพร้อมเป็นวงรอบ แต่ถ้ามาเป็นคณะก็กรุณาแจ้งมาล่วงหน้าตามเวลาราชการ
ส่วนจะมาเสาร์อาทิตย์ถ้ารับทราบล่วงหน้าและไม่ติดขัดอะไรก็ยินดีต้อนรับครับ"
ตั๊กแตนกิ่งไม้ สวยยั่วใจ
ว่ากันตามความจริง พิพิธภัณฑ์แมลงแห่งนี้มีของดีมากมาย มีเรื่องเล่าสนุกๆ ก็อีกหลายเรื่องเช่น เรื่องของแมงเลี้ยงน้อง หรือเรื่องของแมงกว่างนักสู้ อยากรู้ต้องมา
พื้นที่โดยรวมที่ถูกวางผังไว้อย่างสวยงาม แต่ขาดการเติมแต่งและสรรค์สร้างสิ่งที่ควรมี ถ้าบริเวณสนามออกกำลังกายด้านขวามือปากทางเข้า ตกแต่งด้วยไม้ดอกสีสันสวยงาม สระน้ำที่เล่นเส้นสายได้สวยมากๆ พร้อมสิ่งปลูกสร้างที่เป็นเรื่องเสริมพื้นที่ให้ยิ่งใหญ่ เช่นบ้านปีกไม้นั่งดื่มกาแฟมีระเบียงกว้างๆ กลางดงดอกไม้ เหมือนกฤษดาดอยเชียงใหม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งระหว่างปากทางเข้าที่เป็นสวนหย่อมกับอุทยานแมลง มีอุโมงค์ปลาแบบบึงฉวากสักแห่งละก้อ บึงฉวากก็บึงฉวากเถอะ หงอยก็แล้วกัน
รกร้างน่าเสียดายจัง
มีคอกม้าอยู่แล้ว แค่ถ้าฝึกให้ขี่แบบฟาร์มโชคชัยก็ได้เรื่องอีก มีวัวนมให้หัดรีดได้อย่างปลอดภัย ขายนมราคาถูกๆอีกด้วยก็ได้ มีร้านอาหารที่ขายสเต๊ก โคขุนกำแพงแสน อันขึ้นชื่อลือชา มีงานวิจัยทางการเกษตรกรรม สัตวบาล ประมง พืชสวน พืชไร่ แม้กระทั่งพืชน้ำมัน ที่นี่คือแหล่งเรียนรู้ที่ยิ่งใหญ่ เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรได้อย่างมีคุณค่าอีกแห่งหนึ่ง
จากกรุงเทพ-กำแพงแสน มีถนน 4 เลน รถไม่ติด ระยะทางแค่ 100 กม.เศษๆ ใช้เวลาในการเดินทางชั่วโมงกว่าๆ ไปกลับได้ในวันเดียวแบบได้เที่ยวจนฉ่ำใจ นั่งพักจนหายเหนื่อย เดินชมดอกไม้สีสันสวยงามตามฤดูกาล ถ่ายรูปบันทึกไว้ทรงจำกับความสุขของครอบครัว ไม่เปลืองตังส์อีกต่างหาก แต่ทั้งนี้และทั้งนั้นขึ้นอยู่กับวิสัยทัศน์ของผู้บริหาร หรือกฎระเบียบของทางราชการ ที่สร้างได้ก็แก้ไขได้มิใช่หรือ?
ดอกกล้วยค่าง