คันทรง
ชื่อพื้นเมือง ก้านเถิง ผักก้านเถิง ก้านตรงเพอโพเด๊าะ กะทรง
ชื่อวิทยาศาสตร์ Colubrina asiatica L. ex. Brongn
ชื่อวงศ์ RHAMNECEAE
สถานภาพ ไม้นอกประเภทหวงห้าม
นิเวศวิทยาและการกระจายพันธุ์
ในประเทศ พบทั่วไปในที่ว่างชายป่าเบญจพรรณ
ในต่างประเทศ พม่า
ลักษณะทั่วไป
ต้นไม้ เป็นไม้พุ่ม ลำต้นตั้งตรงแตกกอหลายกอ กิ่งก้านมากมีลักษณะรอเลื้อย สูง 1-4 เมตร เปลือกนอกสีน้ำตาลมีร่องแตกตามยาว เปลือกในสีเขียว-ขาว
ใบ ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปไข่ กว้าง 3-6 ซม. ยาว 5-9 ซม. ขอบใบหยักมนแกมฟันเลื่อยละเอียด ท้องใบมีขนที่เส้นใบ เนื้อใบบาง มีเส้นแขนงใบข้างละ 3-5 เส้น แตกเรียงสลับ ปลายจดเส้นแขนงใบเส้นถัดไปแต่ไม่จดขอบใบ
ดอก ช่อกระจุก ออกที่ซอกใบ ดอกย่อยประกอบด้วยดอกสมบูรณ์เพศ 2-3 ดอก และดอกตัวผู้หลายดอก กลีบดอกสีเหลืองแกมเขียว ฐานรองดอกสีเหลืองอ่อนแกมเขียว เกสรสีเหลืองเป็นกระจุกตรงกลาง
ผล ผลสดรูปทรงกลมแป้น ฐานรองดอกติดที่ผล ขนาดผล 0.7-1 ซม. ก้านดอก 0.8-1.5 ซม. ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่สีน้ำตาลดำ
ระยะเวลาการออกดอกและเป็นผล
ออกดอกตลอดปี
การขยายพันธุ์ เพาะกล้าจากเมล็ดและปักชำกิ่งได้
การใช้ประโยชน์
ด้านเป็นไม้ประดับ เป็นไม้พุ่มขนาดเล็กที่ตัดแต่งทรงพุ่มได้ ไม่ผลัดใบ แต่ไม่มีจุดเด่นอะไรนัก เว้นแต่เป็นพืชสมุนไพรที่มีค่ามากชนิดหนึ่ง น่าจะปลูกเป็นไม้สมุนไพรใกล้ตัว หรือเพื่ออนุรักษ์ไว้ให้ศึกษากันต่อ ๆ ไป หรือปลูกเป็นแหล่งผลิตสมุนไพรได้เงิน
ด้านสมุนไพร สรรพคุณ
ราก ยาพื้นบ้านอีสานใช้รากฝนกับน้ำมะพร้าว กินแก้บวมตานขโมย (โรคพยาธิในเด็กอายุ 5-13 ปี มีอาการซูบผอมอ่อนเพลีย เบื่ออาหาร อาจมีอาการท้องเสียด้วย) ตำรายาไทยใช้ รากแก้ร้อนใน กระหายน้ำ
ใบและเปลือกต้น ต้มน้ำอาบแก้เม็ดผื่นคัน แก้บวมทั้งตัว
น้ำมันหอมระเหย มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียทั้งแกรมบวกและแกรมลบในหลอดทดลอง สารกลุ่มซาโปนินคือ colubrin, colubrinoside และ ebelin lactone มีผลทำให้การบีบตัวของกระเพาะอาหารลดลง