ขามคัวะ
ชื่อพื้นเมือง กระนวน กะนาน กะหนาน ขนาน แผละอวย หำม้า เส่เบลเบ้ หาขัวะ หำฟาน ทำรอก หำฮอก
ชื่อวิทยาศาสตร์ Pterospermum semisagittatum Ham. Ex Roxb.
ชื่อวงศ์ STERCULIACEAE
สถานภาพ ไม้หวงห้ามธรรมดาประเภท ก
นิเวศวิทยาและการกระจายพันธุ์
ในประเทศ กระจายพันธุ์ตามชายป่าที่โล่งแจ้ง ป่าไม้เบญจพรรณ
ในต่างประเทศ ศรีลังกา อินเดีย พม่า ลาว กัมพูชา เวียดนาม
ลักษณะทั่วไป
ต้นไม้ เป็นไม้ยืนต้น ผลัดใบ สูง 5-15 เมตร เรือนยอดกลมรี ลำต้นเป็นร่อง ๆ เล็กน้อย เปลือกนอกสีน้ำตาลเทา หลุดลอกออกเป็นแผ่น ๆ ได้ เปลือกในสีขาว
ใบ ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปหอก ปลายแหลม โคนใบซีกหนึ่งกลมอีกซีกหนึ่งแหลม เส้นแขนงใบเชื่อมต่อกันปลายเส้นไม่จดขอบใบมี 8-10 คู่ ขนาด 12-20x3-3.5 ซม. ก้านใบสั้นมาก หูใบเป็นริ้ว ๆ ผิวหลังใบเขียวเข้ม ท้องใบสีหม่นกว่า เพราะว่ามีขนนุ่มปกคลุม
ดอก ออกเป็นดอกเดี่ยวหรือเป็นช่อเล็ก ๆ ออกตามซอกใบ ขนาด 6-8.5 ซม. มีกลุ่มของริ้วประดับแยกเป็นแฉก ๆ กลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีเขียวอ่อน มีขนสีน้ำตาลรูปดาวด้านนอก ด้านในคล้ายกำมะหยี่ กลีบดอกสีขาว 5 กลีบ สั้นและกว้างกว่ากลีบเลี้ยง ก้านเกสรตัวเมียมีขนสีน้ำตาลที่ฐาน
ผล ทรงกระบอกไม่มีเหลี่ยม ปลายทู่ทั้งสองด้าน ปกคลุมด้วยขนสีสนิมออกน้ำตาลปกคลุม ขนาด 5-6 ซม.
ระยะเวลาการออกดอกและเป็นผล
ออกดอก ม.ค.-พ.ค.
ผลแก่ พ.ค.-ก.ย.
การขยายพันธุ์ เพาะเมล็ดง่ายที่สุด
การใช้ประโยชน์
ด้านเป็นไม้ประดับ ดอกสีขาวใหญ่ ผลรูปกระสวยสีน้ำตาลกำมะหยี่ ดูสวยแปลก ๆ ปลูกเป็นการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช แต่ถ้าตกแต่งสวนขนาดใหญ่ให้ร่มเงาได้ดี ใช้พื้นที่ขนาด 3x3 เมตร ก็ปลูกได้สวยงาม
ด้านเป็นพืชอาหาร เปลือกมีรสฝาดใช้กินกับหมาก
ด้านสมุนไพร
ไม่มีรายงานการวิจัย