ขึ้ผึ้ง
ชื่อพื้นเมือง เมี่ยงขี้ผึ้ง
ชื่อวิทยาศาสตร์ Gordonia dalglieshiana Craib.
ชื่อวงศ์ THEACEAE
สถานภาพ เป็นพืชถิ่นเดียว และเป็นพืชหายาก
นิเวศวิทยาและการกระจายพันธุ์
ในประเทศไทย พบเฉพาะทางภาคเหนือและภาคใต้ของประเทศ ตามชายป่าดงดิบที่มีร่มเงา ระดับความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 1,000-2,200 เมตร
ลักษณะทั่วไป
ต้นไม้ เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก สูงถึง 10 เมตร ไม่ผลัดใบ เปลือกนอกสีน้ำตาลเทา เปลือกในสีแดง
ใบ ใบเดี่ยวเรียงสลับ สีเขียวเข้มเป็นมัน กว้างยาว 4.5-16x2-4.5 ซม. โคนใบเรียวสอบขอบใบเรียบ ปลายใบแหลมเป็นติ่ง ขอบปลายใบหยักห่าง ๆ เส้นแขนงใบเชื่อมติดกันเป็นร่างแหแต่ไม่จดขอบใบ 10-12 คู่ ก้านใบ 0.4-1.0 ซม.
ดอก เป็นดอกเดี่ยวออกตามซอกใบ ขนาดใหญ่ 4-5 ซม. กลีบดอก 4-5 กลีบ สีขาวถึงเหลืองนวล พับกลับลง มีติ่งที่ปลายกลีบ เกสรตัวผู้สีเหลืองสดมีจำนวนมากรวมอยู่เป็น 5 มัด เกสรตัวเมียมีปลายแยก 3-5 พู
ผล รูปกระสวย มีกลีบเลี้ยงติดอยู่ที่ขั้วผลขนาด 3-5 ซม. แก่แตกป็น 5 แฉก พร้อมกับดีดเมล็ดจำนวนมากกระจายออกไป โดยมีปีกติดอยู่ที่เมล็ดด้านหนึ่ง เพิ่มศักยภาพการกระจายพันธุ์ได้อย่างดี
ระยะเวลาการออกดอกและเป็นผล
ออกดอก ก.ย.-พ.ย.
ผลแก่ พ.ย.-ม.ค.
การขยายพันธุ์ เพาะกล้าจากเมล็ด
การใช้ประโยชน์
ด้านเป็นไม้ประดับ การปลูกเป็นไม้ประดับน่าจะเกิดยาก เพราะว่าเป็นพันธุ์ไม้หายาก แต่การปลูกเพื่อการอนุรักษ์พันธุกรรมในสวนพฤกษศาสตร์หรือสวนรุกขชาติน่าจะเกิดผลสำเร็จ
สมุนไพร ไม่มีรายงานการวิจัย