Dely150.doc/30 พค 41    อธิบดีสะเทินน้ำสะเทินบก

            เมื่อปลายปี พ.ศ. 2540 กระทรวงเกษตรและสหกรณ์มีความจำเป็นต้องออกคำสั่งเปลี่ยนแปลงผู้บริหารระดับกรมและกระทรวง บางคนเปลี่ยนแปลงเพื่อความเหมาะสม บางคนเปลี่ยนแปลงเพราะว่าอยู่นานเกินกว่าที่จะอนุโลมได้อีก จนถึงวิกฤตป่าสาละวินกระทรวงเกษตรและสหกรณ์มีความจำเป็นต้องเปลี่ยนแปลงอีกครั้ง แต่ครั้งนี้เพื่อจะพัฒนาระบบงานด้วยนักบริหารมืออาชีพ 

                                                                

            ปลายปีพ.ศ.2540 คำสั่งให้ย้ายนายปลอดประสพ สุรัสวดี จากอธิบดีกรมประมง ไปเป็นเลขาธิการสำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตรกรรม(ส.ป.ก.) แล้วแต่งตั้งให้นายธำมรงค์ ประกอบบุญ รองปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มาดำรงตำแหน่งแทน เหตุผลในการย้ายไม่ใช่เพราะว่านายปลอดประสพมีความผิดแต่อย่างใด หากแต่เก่งเกินไปจนต้องอยู่ปฏิบัติหน้าที่กรมเดียวถึง 2 สมัย 8 ปีทีเดียว ซึ่งก็ไม่เคยปรากฏว่าจะมีอธิบดีคนไหนทำได้เช่นนี้ เป็นที่ยอมรับของคนทั่วไปทีเดียว

            ที่เกิดรอยยิ้มไปทั่วคือ นายธำมรงค์ ประกอบบุญ อธิบดีกรมประมงคนใหม่ เรียนจบปริญญาตรีจากคณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์(มก.24) มีความรู้เรื่องป่าไม้ทั้งบนบกและป่าชายเลนในทะเล แต่พื้นที่ส่วนใหญ่ที่ทำงานก็คือบนป่าบก เพราะว่าท่านทำงานอนุรักษ์มาอย่างช่ำชอง เป็นหัวหน้าหน่วยงานเกี่ยวกับสัตว์ป่า เป็นป่าไม้เขตเชียงใหม่ เป็นผู้อำนวยการกองอุทยานแห่งชาติ  และเป็นรองอธิบดีกรมป่าไม้ จนถึงเป็นรองปลัดกระทรวงเกษตรฯ ได้ชื่อว่าเป็นคนหนุ่มไฟแรงของกรมป่าไม้

            ส่วนนายปลอดประสพ เรียนจบปริญญาตรีจากคณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์(มก.23)พื้นฐานความรู้ทางด้านประมง เรื่องในน้ำในทะเลไม่มีใครรู้เกินกว่าไปได้ ต่อมาได้ไปศึกษาต่อจนจบปริญญาโทและปริญญาเอก ทำงานเป็นอธิบดีกรมประมงเมื่ออายุ 42 ปี มีความเชี่ยวชาญเรื่องงานประมงจนแทบว่า กรมประมงคือปลอดประสพ ๆคือกรมประมง เป็นของสองสิ่งคู่กันอย่างแยกออกได้ยาก มีความโด่งดังคู่กับหน้าสื่อมวลชนทุกสาขา นักข่าวหาข่าวใดไม่ได้ให้ไปหาได้แน่ๆ

พอข้ามปีพ.ศ.2541 ต้นๆปี ความเกรียวกราวเรื่องป่าสาละวินมากขึ้นจนเกิดวิกฤติ คำสั่งเปรี้ยงที่ลงมาก็คือ นายสถิตย์ สวินทร อธิบดีกรมป่าไม้ ต้องไปเป็นผู้ตรวจราชการกระทรวงฯ แล้วย้ายนายปลอดประสพ จาก สป.ก.มาเป็นอธิบดีกรมป่าไม้แทน วงสนทนาแปรเปลี่ยนไปอย่างฉับพลัน

ทันทีที่ นายปลอดประสพ มาเป็นอธิบดีกรมป่าไม้ ได้สร้างรอยยิ้มแก่ข้าราชการและประชาชนทั่วไปมาก เพราะว่ากรมประมงเอาป่าไม้ไปเป็นอธิบดี กรมป่าไม้ก็เอาประมงมาเป็นอธิบดี โคตรสนุกเลย

ในฐานะหนึ่งที่เป็นข้าราชการ ผู้เขียนเองมีความเชื่อมั่นว่า เมื่อข้าราชการรับราชการมายาวนาน ผ่านร้อนผ่านหนาวมาหลายสิบปี มีความรู้มิใช่เพียงเฉพาะวิชาชีพ มีประสบการณ์การบริหารราชการ และผู้บริหารส่วนใหญ่ย่อมมีวิสัยทัศน์กว้างไกล  โดยเฉพาะอย่างยิ่งได้ผ่านงานบริหารงานระดับกรมมาแล้วถึงสองกรม กรมป่าไม้เป็นกรมที่สาม ต้องยอมรับโดยดุษฏีว่านายปลอดประสพเป็นนักบริหารมืออาชีพที่มีความเชี่ยวชาญมาก ก็เป็นอธิบดีมาแล้วมากกว่า 9 ปีทีเดียว

แต่ที่มีความข้องใจกันมากคือ นายปลอดประสพ เป็นผู้อาสามาแก้ไขปัญหาร้ายๆในกรมป่าไม้ครั้งนี้ จะมีอายุงานแค่ 5 เดือนเศษเท่านั้นหรือไม่ คิดกันไปในทางดีว่าอีกไม่นานจะถึงฤดูการแต่งตั้งปลัดกระทรวงเกษตรฯคนใหม่แทนนายทวีศักดิ์ เสสะเวช ซึ่งจะต้องเกษียณราชการไป คู่ท้าชิงตำแหน่งต้องมีชื่อนี้ปรากฏอยู่แน่นอน คิดต่อไปอีกว่าหากท่านได้เป็นจริง นโยบาย 25 ข้อที่ได้ให้แก่ข้าราชการกรมป่าไม้จะได้รับการสานต่อในระดับสูงอย่างต่อเนื่อง

แต่พอคิดว่าหากนายปลอดประสพไปดำรงค์ตำแหน่งอื่นเสีย แนวคิดจากนโยบาย 25 ข้อ ก็อาจเป็นหมันไป ความต่อเนื่องก็ไม่มี งานที่พอจะเข้าที่เข้าทางก็ปรับเปลี่ยนไปอีก กรมป่าไม้ก็ลอยเคว้งคว้างต่อไป มันคงเป็นกรรมของกรมป่าไม้ที่ต้องเปลี่ยนผู้บริหารบ่อย ใช้อธิบดีสิ้นเปลืองอย่างไม่น่าเชื่อ ย่างปีพ.ศ. 2542 อธิบดีกรมป่าไม้จะเป็นใครต่อไปอีกหรือไม่

มันเป็นความไม่มั่นคงในจิตใจผู้ปฏิบัติระดับล่างนัก เปลี่ยนอธิบดีครั้งหนึ่งก็เปลี่ยนนโยบายการทำงานครั้งหนึ่ง เปลี่ยนความรู้สึกครั้งหนึ่ง ที่ร้ายที่สุดคือ ไม่รู้อนาคตว่าอธิบดีแต่ละคนที่มานี้จะมีนโยบายเรื่องของคนอย่างไร จะจัดการเรื่องคนได้อย่างมีวิสัยทัศน์เพียงใด หากมีการซื้อขายตำแหน่งกันอีก อะไรจะเกิดขึ้น คนที่คิดสั้นๆก็ต้องไปแสวงหาปัจจัยมาให้พอเพียง ถ้าคุณๆต้องการความก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว ป่าสาละวินจะเกิดอีกหรือไม่

ระบบการคัดสรรคนทำงานอยู่ที่คณะ อ.ก.พ. กรม ภายใต้อำนาจการบังคับบัญชาของระบบราชการ แม้มีสิทธิในการแสดงความคิดเห็น ก็ยังกริ่งเกรงอยู่ในที เห็นกรมตำรวจ กรมอัยการ ตุลาการ กรมปกครอง คณะกรรมการครู ฯลฯ เขามีคณะกรรมการเพื่อการคัดสรรคนลงทำงานในแต่ละตำแหน่งแล้วก็อดอิจฉาเขาไม่ได้สักที แต่ถ้ามีคณะ ก.ป.ม.ล้อเลียนแบบอย่างเขาได้บ้างก็คงจะดี มีระบบ มีการเลือกตั้งคณะกรรมการชุดนี้ทั่วประเทศ ด้วยข้าราชการระดับล่างของกรมป่าไม้

กรมป่าไม้ตั้งมากว่า 102 ปีแล้ว ยังไม่เคยมีใครหาญกล้าตั้งกรรมการชุดนี้สักที ช่วยทีเถอะครับ