สวนป่าไม้สักของเอกชนที่เมืองน่าน

Dely157.doc/                         สวนป่าไม้สักของเอกชนที่เมืองน่าน

            เอกชนเมืองน่านปลูกป่าไม้สักกันมากกว่า 40,000 ไร่ ทั้งหมดเข้าโครงการเกษตรกรปลูกป่าเศรษฐกิจของกรมป่าไม้ ไม่มีการทุจริตคิดมิชอบกับเงินของทางราชการที่จังหวัดนี้ และเงินส่งผ่านถึงมือเกษตรกรผู้ประสงค์จะปลูกป่าดังวัตถุประสงค์ ความจริงใจ ความตั้งใจ ความมุ่งมั่น ระหว่างข้าราชการที่นี่กับเกษตรกรสอดคล้องต้องกัน ประโยชน์ที่เกิดขึ้นได้กับบ้านเมืองเราครับ

            ด้วยความตั้งใจในการบริหารราชการที่ดีเยี่ยมของคณะเจ้าหน้าที่ป่าไม้จังหวัดน่าน อันมีนายพินิจ ศรลัมภ์ เป็นป่าไม้จังหวัด ได้กระจายงานบริการและงบประมาณการปลูกป่าเศรษฐกิจแก่ราษฏรครบถ้วน รวดเร็ว ผลก็คือเกษตรกรเหล่านั้นมีความสบายใจในการติดต่อกับทางราชการแห่งนี้ ปลูกป่าไม้สักกันอย่างเอาจริงเอาจังมาก มีอยู่รายหนึ่งได้รับรางวัลเกษตรกรปลูกป่าดีเด่นจากกรมป่าไม้ทีเดียว เงินให้น้อยไม่พอกับการลงทุน แต่แถมกล่องเป็นกำลังใจ

            นางมาลัย จันทเสน นักธุรกิจผู้มีอันจะกินของจังหวัดน่าน ลงทุนปลูกป่าไม้สักด้วยความสมัครสมานใจกับสามีอย่างปี่กับขลุ่ย นายเฉลิม จันทเสน พาณิชย์จังหวัดน่าน ปลูกป่าก่อนการส่งเสริมของทางราชการ ปลูกมาตั้งแต่ปีพ.ศ.2534 ได้ผลไม่ดีเท่าที่ควร ปีพ.ศ.2535 ปลูกฟื้นใหม่อีกครั้ง ประจวบเหมาะกับทางราชการตราพระราชบัญญัติสวนป่าพ.ศ. 2535 ออกมาพอดี ยิ่งมีกำลังใจใหญ่

            ต่อมาเข้าโครงการปลูกป่าของกรมป่าไม้รวมถึงปัจจุบันนี้ประมาณ 900 ไร่เศษ มีเอกชนรายอื่นๆมาขอเข้าชมมากมาย มีเจ้าหน้าที่เข้ามาตรวจตราและให้คำแนะนำ และเหนือสิ่งอื่นใด ป่าไม้สักเหล่านี้ให้ความสุขใจกับสองสามีภรรยาคู่นี้อย่างยิ่งยวด ในแต่ละวันๆ ทั้งสองคนจะเข้ามาอยู่กับสวนป่าไม้สัก เดินตรวจสวน เดินออกกำลังกายไปในตัว ได้ความอิ่มอกอิ่มใจกับความสดชื่นสู่ร่างกายและจิตใจ ที่แน่ๆ หุ่นของนายเฉลิมเพรียวลงทุกวัน แข็งแรงมากขึ้นและดูท่าทางจะอายุยืน

            วันหนึ่ง ดร.บุญวงศ์ ไทยอุตส่าห์ อดีตคณะบดีคณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ อาจารย์ผู้ประสาทวิชาความรู้ด้านการปลูกสร้างสวนป่าให้กับศิษยานุศิษย์หลายพันคนรวมทั้งตัวผู้เขียนด้วย ได้เดินทางมาราชการพิเศษที่จังหวัดน่าน และได้ไปเยี่ยมชมสวนสักของนางมาลัย ได้ฟังการเล่าเรื่องราวต่างๆมากมาย สิ่งที่ดร.บุญวงศ์ได้รับฟังคือความสุขของคนคู่หนึ่งที่ปลูกป่า และเมื่อได้เข้าไปตรวจในสวนป่าพบว่า มีหนอนกินใบสักกินอ่อนๆไปมาก

            เรื่องหนอนกินใบสักนี้เกิดขึ้นแทบทุกปี ยิ่งปีไหนฝนตกมากใบสักแตกงามมากก็เกิดระบาดมาก กินหมดแล้วพอแตกใหม่ก็กินอีก จนกว่าหนอนจะหมดช่วงอายุ สวนสักแห่งนี้จึงได้รับคำแนะนำให้หาทางกำจัดด้วยการพ่นหมอกแบคทีเรีย ซึ่งเป็นวิธีที่ปราศจากสารพิษตกค้าง หนอนผีเสื้อกลางคืนเมื่อกินแบคทีเรียก็จะตายไป หากไม่กำจัดหนอนให้เหมาะสม ใบสักก็จะถูกกินจนเกลี้ยง นั่นหมายถึงกระเพาะอาหารต้นสักหายไป อัตราการเจริญเติบโตก็จะพลอยลดลงไปด้วยถึง 1 ใน 3 ของปี

            นอกจากนี้ ดร.บุญวงศ์ ยังได้แนะนำให้ตัดสางขยายระยะสวนป่าบางแปลงที่หนาแน่นและเบียดเสียดแล้ว อาจตัดด้วยวิธีการตัดต้นเว้นต้น(Mechanical Thinning) (ต้นสักที่ปลูกในระยะ 2x2 เมตรก็จะห่างกันเป็น 2.8 เมตร เท่าๆกันอีก) จำนวนต้นสักถูกตัดไปครึ่งหนึ่งคือ 200 ต้นเหลือ 200 ต้น ต้นที่ตัดออกไปมีทั้งต้นใหญ่และต้นเล็ก ต้นที่เหลือก็เช่นกัน ทั้งนี้เป็นเพราะว่าความไม่สม่ำเสมอของลำต้นสักที่ปลูก วิธีนี้สะดวกและทำได้ต่อเมื่อสวนสักมีอัตราความเจริญเติบโตค่อนข้างสม่ำเสมอ

            แต่ถ้าสวนป่าไม้สักมีความเบี่ยงเบนสูง นั่นหมายถึงปลูกแล้วมีต้นใหญ่น้อยกว่าต้นเล็ก หากตัดโดยวิธีดังกล่าวก็จะเกิดความเสียหายมากกว่า จึงควรพิจารณาด้วยความรอบคอบว่าจะใช้หลักการตัดสางขยายระยะแบบใดเหมาะสมด้วย กรณีเช่นนี้ก็อาจตัดสางขยายระยะด้วยการเลือกตัดแบบต่ำ(Low Thinning)คือเลือกตัดต้นเลวเล็กลักษณะทรามคดงอยอดด้วนออก ปล่อยให้ต้นดีๆเติบโตยิ่งขึ้น ดร.บุญวงศ์เสริมอีกว่า เจ้าของสวนมีวัตถุประสงค์ในการตัดอย่างไร เพื่อต้องการให้ต้นสักโตใช่มั้ย

            นายเฉลิมกล่าวว่า ใช่ ตนเองไม่เสียดายแม้ไม้ที่ตัดสางขยายระยะออกจะใช้ประโยชน์ไม่ได้หรือได้น้อยก็ตาม เพราะวัตถุประสงค์การตัดสางคือต้องการเปิดที่ว่างให้ระบบรากและระบบแสงแก่ต้นสักมากขึ้น จะได้เติบโตคงทีเช่นเดิม เรื่องนี้ยอมรับวิชาการป่าไม้ที่แนะนำ เพราะก็หวังว่าต้นสักที่เหลืออยู่จะเติบโตมากขึ้น ผลผลิตก็จะมากขึ้นในบั้นปลายเอง ส่วนไม้ที่ตัดสางออกขนาดเล็กๆจะติดต่อกับราชฑัณฑ์จังหวัดน่าน(มีใบอนุญาตโรงงานอยู่แล้ว) เพื่อหาทางผลิตผลิตภัณฑ์ไม้ออกมาใช้

            ส่วนเรื่องการระบาดของหนอนกินใบสักนี้ ได้โทรศัพท์ติดต่อไปยัง ดร.ฉวีวรรณ หุตะเจริญ หัวหน้ากลุ่มแมลงป่าไม้ กรมป่าไม้ ได้ให้คำแนะนำว่า สวนป่าที่มีจำนวนมากๆ มีทุนพอเพียง ควรจะต้องช่วยตนเองในเรื่องของการกำจัดหนอนกินใบสักและโรคอื่นๆ เพราะว่างบประมาณกรมป่าไม้ไม่มีพอเพียงต่อการช่วยเหลือจริงๆ หรือรวมกลุ่มสหกรณ์เข้าด้วยกันก็ได้ จะได้หมุนเวียนกันใช้เอง

และอีกประการหนึ่ง การระบาดของหนอนกินใบสักเกิดเร็ว กินเร็ว เพียง 2-3 วันก็กินใบสักจนหมดต้นหมดสวนแล้ว หากต้องพ่นหมอกแบคทีเรียก็ต้องกำจัดทันทีอย่างรวดเร็ว ด้วยระบบราชการกว่าจะขออนุมัติเดินทางมาได้ก็พอดีหมดความจำเป็น อย่างไรก็ดี ยินดีรับคำปรึกษาและแนะนำชนิดแบคทีเรีย เครื่องพ่นหมอกให้ทุกประการ ขอให้ติดต่อมาที่ 561-4292-3 ต่อ 433 และ 439

ที่สวนสักในท้องที่จังหวัดน่านได้ตรวจพบว่ามีการระบาดของปมต้นสัก(Canker) อันเป็นผลจากการเข้าทำลายของด้วงหนวดยาว ลำต้นจะโป่งพองหลายระดับ เปลือก ณ ตรงจุดนั้นจะอ่อนแอ หากมีลมพัดแรงๆเมื่อใดและขาดการกำบังลม(ไม่มีการปลูกไม้กันลงรอบสวน) ต้นสักมักจะหักตรงรอยบวมนั้น ต้นสักไม่ตาย จะแตกหน่อเป็นสองนาง ณ จุดหัก เติบโตได้ต่อไปใหม่ แต่ก็เสียเวลาไป

การแก้ไข นายวัฒนา ศึก                     นักกีฏะวิทยา ของกลุ่มแมลงป่าไม้ กรมป่าไม้ ให้คำแนะนำว่า การระบาดนี้จะเกิดกับต้นสักอายุ 2-3  ปี เมื่อเกิดรอยบวมให้รีบใช้มีดถากตรงจุดนั้นแล้วฉีดพ่นด้วยยากำจัดแมลงทั่วไปก็ได้ หรือจำพวกน้ำยาดูดซึม น้ำยาจะซึมเข้าเนื้อไม้ด้วงก็จะตายไป รอยเปลือกที่ถูกถากต้นสักจะสร้างเปลือกขึ้นมาห่อหุ้มใหม่อีกครั้ง การหัก ณ จุดนี้จะไม่เกิดขึ้นอีก

หรือต้นที่โตแล้วแต่เห็นรอยบวม(ไม่มีตัวแล้ว)ดังกล่าวก็แก้ไขได้ด้วยวิธีการถากเปลือกออก เพื่อให้ต้นสักสร้างเนื้อเยื่อเปลือกใหม่ ซึ่งจะสมานรอบแผลได้ดี