บทบาทของผู้ว่าราชการจังหวัดกับการป่าไม้

Dely160.doc/                         บทบาทของผู้ว่าราชการจังหวัดกับการป่าไม้

            เมื่อข่าวสาละวินโด่งดัง ผู้ว่าราชการจังหวัดแม่ฮ่องสอนเกิดปัญหาเกี่ยวกับ บทบาทและหน้าที่ของตนเอง ที่เกี่ยวข้องกับการป่าไม้ คำปฏิเสธมากมายเกิดขึ้น คำวิพากษ์วิจารณ์ก็เกิดขึ้น แต่ในที่สุดก็หลีกเลี่ยงไม่พ้นความรับผิดชอบ เหตุนั้นเกิดขึ้นที่ล้านนาฝั่งตะวันตก ลองมาดูบทบาทของผู้ว่าราชการจังหวัดน่าน ซึ่งได้ชื่อว่า ล้านนาตะวันออก จะเป็นอย่างไร

            ปลายปีพ.ศ.2540 กระทรวงมหาดไทยแต่งตั้งให้นายเชิดพงษ์ อุทัยสาง มาดำรงตำแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดน่าน นายเชิดพงษ์เดินทางมาปฏิบัติหน้าที่และเมื่อเริ่มงานราชการด้านป่าไม้ในฐานะประธานอนุกรรมการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้จังหวัดน่าน มีป่าไม้จังหวัดน่าน นายพินิจ ศรลัมภ์ เป็นเลขานุการ ได้เกิดเหตุการดังนี้คือ

            มีการประชุมประจำเดือน คณะกรรมการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ทุกเดือน และรายงานไปยังกระทรวงมหาดไทยและกรมป่าไม้ทุกเดือน

            มีการประชุมเชิงปฏิบัติการร่วมเกี่ยวกับป่าไม้ในท้องที่จังหวัดน่าน มีสำนักงานป่าไม้จังหวัดน่าน อุทยานแห่งชาติทุกแห่ง ศูนย์จัดการต้นน้ำ 2 ศูนย์(รวม 22 หน่วย) โครงการตามพระราชดำริจัดการต้นน้ำน่าน (รวม10 หน่วย)  สถานีวิจัยต้นน้ำน่าน (รวม 2 สถานี) ศูนย์ควบคุมไฟป่า (จำนวน1 ศูนย์)(ดอยภูคา) และป่าไม้เขตแพร่  นายอำเภอทุกอำเภอ หัวหน้ากิ่งทุกกิ่ง กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดและตำบล องค์กรพัฒนาภาคเอกชนและสื่อมวลชน ในเรื่องการป้องกันไฟป่าในภาพรวม และการป้องกันการบุกรุกทำลายป่าทุกประการ ตั้งศูนย์ปฏิบัติการป่าไม้

            มีการร่วมปฏิบัติการฝึกอบรมเจ้าหน้าที่ป่าไม้ เพื่อมุ่งเน้นคุณภาพของบุคลากร และตรวจราชการท้องที่หน่วยงานต่างๆของกรมป่าไม้ เพื่อให้กำลังใจและขอทราบเรื่องความรู้ในทางวิชาการและการพัฒนา

            มีการประสานงานก่อนการตัดสินใจเรื่องป่าไม้จากเจ้าของเรื่องและเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ระบบการประมวลเรื่องเพื่อตัดสินใจมีกรอบของระเบียบ กฎหมาย มติคณะรัฐมนตรี ให้พิจารณาอย่างรอบคอบ อันเป็นการดำเนินการที่จะไม่ทำเพื่อก่อปัญหาเพิ่มมากขึ้น

            มีการร่วมบวชป่ากับองค์กรพัฒนาภาคเอกชน องค์กรประชาชน บ้านขุนสมุน เพื่ออนุรักษ์ป่าต้นน้ำชั้น 1A ที่ยังคงสภาพป่าสมบูรณ์ไว้ให้ได้

            ในที่สุด มอบหมายบทบาทการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ให้กับทุกอำเภอ ทุกองค์การบริหารตำบล ร่วมรับผิดชอบตามกฏหมายรัฐธรรมนูญใหม่ มาตรา 67 (7) และให้มีการประชุมประจำเดือนพร้อมรายงานผลความก้าวหน้า

            อำเภอท่าวังผา นายอำเภอ นายชาย พาณิชย์พรพันธุ์ จัดทำโครงการแก้ปัญหาสารพิษตกค้างในลุ่มน้ำน่าน ด้วยการปลูกสะเดาเป็นพืชปกคลุมดินเพราะว่าสะเดาไม่ผลัดใบ และใบ/เนื้อในเมล็ดใชป่นเป็นสารกำจัดแมลงสำหรับเกษตรกร อันเป็นเหตุให้ลดการใช้สารพิษตกค้าง จำนวน 500,000 ต้น เรื่องนี้ นายอำเภอชายได้ทำเรื่องแปลกแต่จริงขึ้น เพราะว่าหน่วยงานกรมป่าไม้ไม่ได้ปลูกต้นสะเดาอันเป็นหนทางที่มุ่งสู่เป้าหมายของการเสริมสร้างคุณภาพน้ำให้สะอาดแต่อย่างใด

            ร่วมใจกันปลูกป่าตามแนวคิดของอธิบดีกรมป่าไม้ นายปลอดประสพ สุรัสวดี จำนวน 720 ไร่

            การตรวจปราบปรามผู้ลักลอบตัดไม้ทำลายป่า แผ้วถางไร่ใหม่ ร่วมกันระหว่างฝ่ายปกครอง ป่าไม้และตำรวจ เป็นผลคดี 161 คดี  เหตุการณ์เช่นที่สาละวินไม่มีแน่นอน

            คดีลักลอบตัดไม้ไผ่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ 2 คดีมีโทษปรับ 10,000 บาท/ไม้ไผ่ 200 ลำ หนักเหมือนกันะ อย่างไรก็ดีเรื่องนี้ ตัดเผาข้าวหลาม เจาะหาหนอนไม้ไผ่ เกเก็บหาหน่อไม้ ไม่เป็นไร

            ในการประชุมครั้งหนึ่ง ได้มีการายงานว่า การเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากรมีผลกระทบอย่างรุนแรงต่อการบุกรุกทำลายป่า โดยเฉพาะประชากรบนที่สูงคือชาวไทยภูเขาเพิ่มขึ้นอย่างไม่หยุดยั้ง ทำให้สัดส่วนการเพิ่มขึ้นของประชากรไม่สมดุล เพราะว่าในพื้นทีราบประชาชนคนเมืองส่วนใหญ่คุมกำเนิด การขยายตัวของประชากรต่ำกว่าบนที่สูง ขอให้ทุกหน่วยงานเชิญชวนการคุมกำเนิดด้วยโดยเฉพาะสาธารณะสุขจังหวัดน่าน จะต้องทำงานมากขึ้น

            การพัฒนาอาชีพของเกษตรกรมีความจำเป็น ยิ่งชุมชนที่ยากจนและอยู่ใกล้ป่ามีความจำเป็นที่จะต้องเร่งรัดการพัฒนา โครงการพัฒนาลุ่มน้ำน่านตอนบนได้ทำอยู่ส่วนหนึ่ง แต่อย่างไรก็ตามในจังหวัดน่านมีพื้นที่ 7 ล้านไร่เศษ กลุ่มหน่วยจัดการต้นน้ำทำหน้าที่เพียง 25.85%ของพื้นที่จังหวัด รองรับงานได้ไม่มากนัก ประกอบกับภาวะ ไอเอ็มเอฟ งบประมาณน้อยลงไป เกิดปัญหาการว่างงานได้

            โครงการปลูกไม้สักสะสมทรัพย์ให้ลูกหลาน เป็นความร่วมใจกันระหว่างเจ้าหน้าที่ของบ้านเมืองและประชาชน บ้านใดครอบครัวใดแต่งงานใหม่ก็ปลูก 9 ต้น มีเด็กเกิดใหม่ก็จะปลูกต้นสักคนละ 9 ต้น ถ้ามีลูก 3 คนก็จะได้ต้นสัก 21 ต้น เมื่อลูกอายุครบ 20 ปี แต่งงานออกไปก็จะมีสมบัติเป็นต้นสักอายุ 20 ปี มูลค่าประมาณต้นละ 5,000 บาท 9 ต้นเป็นเงิน 45,000 บาท เรื่องนี้มีผู้เสนอว่า หากใครที่ขอหย่าร้างไปจากเมีย ก็ขอให้ปลูกเป็นพิเศษเป็นสองเท่า

            ผู้ว่าราชการจังหวัดน่านย้ำว่า การลักลอบตัดไม้จากป่าธรรมชาติจับกุมดำเนินคดีเต็มที่ ถือเป็นนโยบายสำคัญเพราะว่าต้นน้ำน่านมีผลต่อปริมาณน้ำท่าของแม่น้ำเจ้าพระยาถึง 30-40% การแผ้วถางป่าทำไร่เลื่อนลอยในที่เปิดป่าใหม่ให้จับกุมดำเนินคดีเต็มที่เช่นกัน การเผาป่าเพื่อการล่าสัตว์ การทำไร่ การเลี้ยงสัตว์ ปีต่อไปต้องเข้มงวดให้มากขึ้นและเตรียมพร้อมแต่เนิ่นๆ แต่การปลูกป่าของใครของมันทำได้เต็มที่ ขอให้เจ้าหน้าที่ป่าไม้สนองแก่ประชาชน

            และไม่ต่ออายุใบอนุญาตโรงเลื่อยไม้ ตราบใดที่ไม่มีการดำเนินการให้ถูกต้องตรงกับระเบียบของทางราชการ โดยเฉพาะแหล่งที่มาของไม้ซุงที่จะเลื่อย เป็นการป้องกันป่าได้อีกทางหนึ่ง  แต่แทบไม่น่าเชื่อว่ามีการโยกย้ายโรงเลื่อยจากเขตจังหวัดที่ไม่มีป่าไปยังอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ลงทุนย้ายกันขนาดนั้น ไม่ทราบว่า ป่าไม้สักพม่าก็ปิดป่าสัมปทานแล้ว จะเอาวัตถุดิบมาจากไหน หากไม่คิดจะสวมไม้สักจากพม่าอีกครั้ง   สาละวิน 3 อาจเกิดขึ้นได้ แต่ที่น่านไม่มีแน่นอน