ลำดวน
ชื่อพื้นเมือง หอมนวล
ชื่อวิทยาศาสตร์ Melodorum fruticosum Lour.
ชื่อวงศ์ ANNONACEAE
นิเวศวิทยาและการกระจายพันธุ์
ในประเทศ ป่าดิบแล้งและป่าเบญจพรรณ
ในต่างประเทศ อินเดีย พม่า กัมพูชา ลาว เวียดนาม
ลักษณะทั่วไป
ต้นไม้ ไม้ยืนต้นขนาดเล็ก สูง 10-18 เมตร ไม่ผลัดใบ เรือนยอดเป็นพ่มกลมเปลือกนอกสีน้ำตาลเข้ม เรียบหรือแตกเป็นร่องตื้นตามยาวลำต้น เปลือกในสีชมพู
ใบ ใบเดี่ยวเรียงสลับ ใบรูปรีหรือรูปหอก กว้าง 2-3 ซม. ยาว 5-12 ซม. ปลายใบแหลม โคนใบแหลมหรือเบี้ยว ขอบใบเรียบ ใบเกลี้ยง หลังใบสีเขียวเข้มเป็นมัน ท้องใบสีเขียวนวล เส้นแขนงใสบข้างละ 12-15 เส้น ก้านใบยาว 0.5-1 ซม.
ดอก ออกเป็นดอกเดี่ยวตามซอกใบหรือปลายกิ่ง กลีบเลี้ยงขนาดเล็ก 3 กลีบ รูปเกือบกลม กลีบดอก 6 กลีบ หนามีขนนุ่ม ชั้นนอก 3 กลีบ ก้านดอกยาว 2.5 ซม. ดอกบานเต็มที่กว้าง 2-2.5 ซม. กลีบดอกสีเหลืองนวล มีกลิ่นหอม
ผล ผลสดแบบมีเนื้อ ออกเป็นกลุ่ม มีมากถึง 27 ผล ผลย่อยทรงกลมหรือไข่ ขนาด 1-1.2 ซม. ผลสุกสีดำปนม่วง มีคราบขาว ก้านผลยาว 1 ซม. มี 1-2 เมล็ด
ระยะเวลาการออกดอกและเป็นผล
ออกดอก ธ.ค. - ก.พ.
ผลแก่ มิ.ย. - ส.ค.
การขยายพันธุ์ เพาะกล้าจากเมล็ด และตอนกิ่ง
การใช้ประโยชน์
ด้านเป็นไม้ประดับ เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กที่มีดอกหอมและรูปทรงต้นสวย เรือนยอดกลม ใบเป็นมันสวยมาก นิยมใช้จัดสวน แต่ควรปลูกระหว่างไม้ต้นอื่น ๆ เพราะต้องการความชุ่มชื้นจึงจะเติบโตได้อย่างแข็งแรง ใช้พื้นที่ปลูกขนาด 2x 2 เมตร แต่ถ้าปลูกเป็นแนวสองฝั่งถนนจะมีความโดดเด่นในรูปทรงพุ่มเรือนยอด และความได้สัดส่วนของต้น
ด้านเป็นพืชอาหาร ผลมีรสหวานรับประทานได้ ส่วนใหญ่จะเป็นอาหารของนกและสัต์เล็ก ๆ
ด้านเป็นสีย้อมผ้า เนื้อไม้ให้สีน้ำเงิน แต่ไม่มีการระบุเส้นใยที่ใช้และถิ่นที่ใช้
ด้านสมุนไพร สรรพคุณ
ดอก แก้ไข้ แก้ลมวิงเวียน บำรุงหัวใจ บำรุงโลหิต ชูกำลัง
ข้อมูลวิจัยที่สำคัญ
สารเคมี benzoic acid(1); benzyl benzoate (2,3); chrysin(1); dichamanetin(3); hepta-2-cis-4-dien-4-olide,6-benzoyl-oxy-6-hydroxy:; hepta-2-trans-4-dien-4-olide, 6-acetoxy-7-benzoyl-oxy: ; hepta-2-trans-4-dien-4-olide, 7-benzoyl-oxy-6-hydroxy:(1); melodienone(4) melodienone, 6-hydro: 7-hydroxy: ; melodienone, homoiso: ; melodienone, homo: (5); melodienone, iso: (4) melodorinol (5); melodienone, iso: (4); melodorinol (5); melodorinol, acetyl; (1,4); pinocembrin (1,3); polycarpol; -sitosterol; stigmasterol (3)
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา เป็นพิษต่อเซลล์ (1) ฆ่าไรทะเล กุ้ง ปู (2-4) ยับยั้งเนื้องอก (3-4) ทำให้ผิวหนังอักเสบ(6)