กว้าว

กว้าว

                                         

                   

ชื่อพื้นเมือง  กระทุ่มขว้าว กระทุมดง ขว้าว เขว้า คว่าว ชะเผ่า จะวาว ตะเพียนทอง กระทุ่ม ตุ้มควายแดง ตุ้มก้านแดง ตุ้มกว้าว ตองเหลือง กาว ขาว ตองแดงเหลือง
ชื่อวิทยาศาสตร์  Haldina cordifolia (Roxb.) Ridsdale
ชื่อวงศ์  RUBIACEAE
สถานภาพ  ไม้หวงห้ามธรรมดาประเภท ก
นิเวศวิทยาและการกระจายพันธุ์
     ในประเทศ  พบในป่าเบญจพรรณทั่วประเทศที่มีไม้สักและไม่มี ที่รกร้างว่างเปล่าริมชายป่า ระดับความสูงจากระดับน้ำทะเล 200-500 เมตร ดินมีการระบายน้ำได้ดี
     ในต่างประเทศ  ศรีลังกา พม่า คาบสมุทรอินโดจีน จีนตอนใต้ คาบสมุทรมาเลย์
ลักษณะทั่วไป
     ต้นไม้  เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางจนถึงขนาดใหญ่ สูง 15-30 เมตร ผลัดใบ ลำต้นเปลาตรง โคนเป็นพูพอน เรือนยอดเป็นพุ่มกลม โปร่ง เปลือกนอกเรียบหนาสีเขียวอ่อนปนเทา เปลือกในสีชมพูอ่อนถึงน้ำตาลแก่  มีรอยแผลเป็นตามกิ่งอ่อนชัดเจน การแตกกิ่งตั้งฉากกับลำต้น
     ใบ  รูปหัวใจ ออกตรงกันข้าม ขนาด 8-19x 16-17 ซม. โคนใบเว้าเข้าปลายใบแหลม เนื้อใบบาง หลังใบมีขนสาก ๆ สีเข้มกว่าท้องใบ ท้องใบมีขนสีเทานุ่ม เส้นแขนงใบ 5-8 คู่ เชื่อมต่อกันเป็นร่างแหไม่จดขอบใบ ก้านใบเรียวยาว 8 ซม.
     ดอก  ออกเป็นช่อกลมเดี่ยว ๆ จากซอกใบ ข้างละ 3 ดอก สีเหลืองอ่อนกลิ่นหอมอ่อน ๆ ก้านดอกยาว 3-7 ซม. ขนาดดอก 1.5-2.5 ซม.
     ผล  รวมกันอยู่บนก้านช่อเป็นก้อนกลม เล็ก ผิวแข็ง มีกาบแข็ง ๆ แซม เมล็ดมีปีก
     ระยะเวลาการออกดอกและเป็นผล
          ออกดอก  พ.ค.-ก.ย.
          ผลแก่      ส.ค.-ธ.ค.
     การขยายพันธุ์  เพาะเมล็ดดีที่สุด แม้ว่าเมล็ดจะมีขนาดเล็กมากก็ตาม
     ลักษณะเนื้อไม้  สีเหลืองนวล เสี้ยนตรง เนื้อละเอียดสม่ำเสมอ
     ชั้นคุณภาพ    B
     ลักษณะทางกายวิภาค  ที่เห็นได้ด้วยแว่นขยายขนาด 10-15 เท่า (handlens) พอร์เป็นแบบพอร์เดี่ยว (solitary pore) และพอร์แฝด (multiple pore) การเรียงตัวเป็นแบบพอร์กลุ่ม  (pore cluster) พอร์ลูกโซ่ (pore chain) และพอร์เฉียงกับรัศมี (pore oblique) อยู่บ้าง การกระจายเป็นแบบกระจัดกระจาย (diffuse porous) พอร์เล็กมาก เส้นเรย์เห็นไม่ชัด
     สกายสมบัติ  ความแน่น (กก./ม.3) 690 ความยากง่ายในการผึ่งไม้ ง่าย การอบไม้ ตารางที่ 4
     ความทนทานตามธรรมชาติ  ความทนทานปานกลาง 2-6 ปี การอาบน้ำยาไม้ ชั้นที่ 2
     คุณสมบัติการใช้งาน  การเลื่อย ไส เจาะ กลึง ค่อนข้างง่าย การยึดเหนี่ยวตะปูปานกลาง การขัดเงา ง่าย
การใช้ประโยชน์
     ด้านเนื้อไม้แปรรูป  ใช้ทำกระดานพื้น เครื่องตกแต่งบ้าน เรือขุด ลังใส่ของ หีบ บุหรี่ เครื่องกลึง เครื่องแกะสลัก ของเด็กเล่น ไม้อัด งานปฏิมากรรม ทนกรด
     ด้านการทำฟืนและถ่านไม้ เป็นถ่านให้ความร้อน 7,936 แคลอรี/กรัม เป็นฟืนให้ความร้อน 5,030 แคลอรี/กรัม
     ด้านเป็นไม้ประดับ  เป็นไม้ยืนต้นใหญ่เกินไป ไม่เหมาะที่จะใช้เป็นไม้ประดับ ในบ้านหรือที่แคบ แต่ประดับได้ตระหง่านมากหากเป็นสถานที่กว้าง ๆ และต้องการความยิ่งใหญ่ ร่มรื่น ดอกมีกลิ่นหอมอ่อน
     ด้านสมุนไพร สรรพคุณ
          ราก  ใช้ทำยาแก้โรคผิวหนัง
          เปลือกต้น  ป้องกันการเน่า แผลติดเชื้อ
          ยอดอ่อน  กินแก้ปวดศีรษะ
          ใบ  รักษาอาการไอ เป็นหวัด และปวดศีรษะ ใบสดตำคั้นน้ำใส่แผล ฆ่าตัวหนอน