หน้าแรก
เว็บบอร์ด
บทความ
รวมรูปภาพ
ติดต่อเรา
ข่าวสาร
จอมโกงจอมภู ตอน 30 กระดาษแผ่นเดียว อินทรีดำ/ปัณณิกา
มณีนั่งกินกาแฟคนเดียวที่โต๊ะสนามสีขาวหม่นหน้าที่ทำการทุกเช้าตรู่เมื่ออยู่ที่หน่วยงาน ประเสริฐแยกครอบครัวลงไปอยู่ในหมู่บ้าน ครูสายธารดูแลสามีตามหน้าที่แล้วก็ไปสอนหนังสือที่โรงเรียน ทองม้วนแต่งงานไปแล้วเช่นกัน ทองดีมาแทนที่แม้จะทำกับข้าวไม่อร่อยเท่าแต่มณีก็อยู่ได้ เพียงแค่รู้สึกเหงาและดูโหวงเหวงแปลกๆ คิดอยากชวนเพ็ญมาอยู่เป็นเพื่อนพอได้คลายเหงาก็ติดก้างขวางคอชิ้นใหญ่
มณีออกงานไปกับประเสริฐเท่าที่จำเป็น ส่วนใหญ่ก็ยังปล่อยให้ประเสริฐลุยกับประยูรผู้ช่วยคนใหม่อย่างเคย แต่งานเพิ่มที่หน่วยย่อยห้วยน้ำกาดก็ทำให้เหนื่อยไม่น้อย
ชาวบ้านมีความสุขกับการสร้างครอบครัวของตนเอง ปลูกผักปลูกหญ้าตามชอบ มีเรื่องทะเลาะกันบ้างแต่มีผู้ใหญ่บ้านดูแลแทนแล้ว วัดยังมีหลวงพ่อจำวัดอยู่องค์เดียว ท่านฉันมื้อเดียวไม่เป็นภาระอะไร แต่ปากท่านยังจัดเหมือนเดิม
มณีจึงคล้ายคนตกงานอย่างไม่น่าเชื่อ จะมีก็ต่อเมื่อประชุมกรรมการมูลนิธิเพื่ออนุมัติในหลักการ เช่น แจกทุนการศึกษา โครงการอาหารกลางวัน และพัฒนาโรงเรียน หรือไม่ก็ประชุมคณะกรรมการกองทุนสวัสดิการเพื่อผู้สูงอายุที่เรียกว่า “บำนาญประชาชน”
บางวันหลังอาหารกลางวัน มีน้อยหน่าผลโตที่เป็นผลผลิตจากงานการส่งเสริมให้ชาวบ้านปลูก มันเป็นผลไม้ที่หวานหอมและอร่อยมาก บางวันก็เป็นมะม่วงเขียวเสวยบ้าง น้ำดอกไม้บ้าง
บางครา วันประชุมมูลนิธิมงคล ปราการไชย ครูโสภณก็แบกลังมะขามหวานนาน้อยมาให้คณะกรรมการได้ลิ้มรสชาติ ยังมีกำนันตำบลศรีษะเกษฝากน้ำผึ้งเลี้ยงมาให้จิ้มขนมปัง แกล้มมะขามหวาน และบางมื้อ สายธารต้มยำปลานิลจากบ่อที่เลี้ยงมาให้กิน ชีวิตความเป็นอยู่สุขสบายเกินคาดหมาย
แต่คืนนี้เดือนมืดสนิท เสียงหริ่งหรีดเรไรก้องไปทั้งหุบเขา นอนฟังอยู่คนเดียวเปล่าเปลี่ยวเหลือเกินมณีเดินไปเคาะระฆัง เสียงดังกังวานในยามค่ำคืน ปลุกทุกคนให้รู้กันแล้วว่า ต้องเรียกประชุมไม่เรื่องใดก็เรื่องหนึ่ง และทุกครั้งที่ประชุมต้องมีหนังฉาย เด็กๆ วิ่งนำหน้ามาก่อน ผู้ใหญ่ตามมาเป็นหาง
“หัวหน้าท่าจะเหงาอีกแล้ว ?”
“เอ็นดู (สงสาร) หัวหน้าจัง ผู้ช่วยประเสริฐแต่งงานแล้วก็เลยหงอยไปเยอะ ผู้ช่วยประยูรก็กลับบ้านนาน้อย ?”
“เฮ้ ! จอหนัง วันนี้เรื่องอะไรคะคุณลุง” เด็กๆ ตะโกนถามด้วยความสนใจ
“อะ เดี๋ยวรู้เอง ประยูร ประเสริฐ สายธาร ครูใหญ่มิ่งขวัญ ครูโสภณ ครูประชา ครูมนตรี เชิญข้างในครับ นี่ถ้าจะสังสรรค์กันอยู่ที่บ้านผู้ช่วยสิท่า ?” ทุกคนหัวเราะเหมือนถูกใจ แต่กลับทิ่มแทงใจดำมณี
“ปล่อยให้กูเหงาอยู่คนเดียวได้ลงคอ” เขานึกในใจแต่ปากเอ่ยกับทุกคนว่า
“วันนี้ที่เคาะระฆัง ไม่ได้เหงาอะไรมากมายหรอก แต่มีเรื่องจะปรึกษา ก็เรื่องอนุสรณ์สถานอาคารเรียนและงานเปิดป้าย มงคล ปราการไชย ของโรงเรียน ในโอกาสเดียวกันนี้ก็คิดว่าน่าจะได้ทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้ท่านรองมงคลด้วยครับ” เห็นทุกคนฟังอย่างตั้งใจจึงพูดต่อ
“คงต้องช่วยกันเลื่อยไม้ฝาตีแทนไม้ไผ่ลายสอง ไม้เคร่า ทำวงกบพร้อมหน้าต่าง และประตู พื้นเป็นปูนอยู่แล้วไม่ต้องทำอะไร คิดว่าอีก สองสัปดาห์คงเสร็จเรียบร้อย และท่านรองอธิบดีกรมป่าไม้ อุกฤต มหากาฬ จะมาเปิดอาคารด้วยตนเอง” มณีหยุดนิ่งแล้วมองไปทางผู้ช่วยคนใหม่ พร้อมสั่งงาน
“ผู้ช่วยประยูรมีฝีมือเรื่องแกะสลักช่วยหน่อย ขนาดป้ายกว้าง 65X120 ซม.ทาสีโอ๊ค ครูใหญ่ช่วยจัดระบบการเปิดงานเหมือนเดิม ประเสริฐทำหนังสือเรียนเชิญแขกผู้มีเกียรติมาร่วมงาน ครูสายธารเรื่องอาหารการกินและการต้อนรับ ครูโสภณเรื่องพระนะครับ ครูประชา ครูมนตรีรับแขกจบ”
ไม่มีใครคัดค้านมณีอยู่แล้ว ผู้ที่ถูกกล่าวชื่อทั้งหลายพยักหน้ารับในหลักการ และสอบถามเพื่อให้แน่ใจ
“ป้ายที่จะแกะสลักชื่อ ปราการไชย สะกดอย่างนี้นะครับ?” ประยูรทวนข้อความแล้วยื่นให้ดูจากกระดาษที่เขียนไว้
“ใช่ ยูร ถูกต้องแล้ว “ มณีตอบ
“ไม้ที่จะเลื่อย พี่จะใช้แรงงานหลวงหรือจะให้เป็นงานพัฒนาครับ แล้วก็จำนวนที่จะใช้?” ประสิทธิ์ถามบ้าง
“ใช้ทั้งสองอย่างจะได้เร็ว ไม้ก็เอาที่ยึดมาจากการจับกุมไม่ส่งผลคดีนั่นแหละ ไม่ต้องไปตัดใหม่ แต่ถ้าไม่พอก็ค่อยว่ากัน” มณีสรุป
“เรื่องแขกเชิญและอาหารจะสักกี่คนคะ” สายธารถามบ้าง
“ก็นับจากแขกที่เชิญทั้งหมดพร้อมชาวบ้านและนักเรียน ไปคำนวณดู” มณีรีบสรุปแล้วต่อด้วยสิ่งที่ทุกคนรอคอย
“และต่อไปนี้ หว่างขาเธียเตอร์ขอเสนอ กัปตันคุ๊ก แบมบี้ เมาคลีลูกหมาป่า เรสคิว เชิญชมแบบไม่มีหยุดคร๊าบ “
หนังของวอลท์ดิสนีย์สีสวยลีลาน่ารัก มักจะเรียกเสียงหัวเราะได้อย่างสนุกสนานเสมอ มณีหัวเราะไปกับทุกคนอย่างมีความสุข
งานที่ประชุมเสร็จพร้อมทันกำหนดนัดหมาย การซ้อมพิธีการเกิดขึ้นในค่ำคืนที่ว่างงาน
และมั่นใจได้ ว่าจะไม่ผิดพลาดใดๆ สนามหน้าโรงเรียนเมื่อเดือนหงายเต็มดวง สว่างจนไม่ต้องเปิดไฟฟ้าก็ซ้อมได้
หนึ่งเดือนต่อมาถึงวันงาน เสียงเฮลิคอปเตอร์เกษตรห้อยตัวลงจอดสนามหน้าโรงเรียน มณีแบกกล้อง 8 ม.ม. ของเอลโม่ ถ่ายบันทึกเก็บไว้ การเปิดป้ายอาคารมงคล ปราการไชย เป็นไปด้วยความเรียบร้อย ท่านอุกฤตเดินมาตบไหล่มณีและชาวคณะ
“ขอบคุณที่สร้างทุกอย่างเพื่อชาวบ้านและ สานเจตนารมณ์ของมงคลเพื่อนของผม” มณีได้แต่ยิ้มๆกับคำชม
หลังรับประทานอาหารกลางวันที่ศาลาแปดเหลี่ยมกลางน้ำ ท่านเดินขึ้นไปตรวจที่ทำการ เสร็จแล้วท่านเดินไปยืนมองหน้าสนามหญ้า กวาดสายตาไปทั่วบริเวณ
“คุณมณี คุณพัฒนาไม่หยุดเลยนะ ขอบคุณที่ตั้งใจทำงาน” พูดจบท่านก็หัวเราะตามลักษณะนิสัยเฉพาะตัวของท่าน
“สวนป่าที่ปลูกปรับปรุงใหม่ทดแทนของเก่าที่ไม่ได้ผล ปลูกได้เท่าไรแล้ว”
“ปลูกได้ 3,000 ไร่ครับ งบประมาณลดลงมากไม่เหลือให้ทำมากนักครับ ท่านบินมาไม่เห็นเลยหรือครับ? ” ท่านฟังแล้วชอบใจหันไปคุยกับเพื่อนๆ ท่านว่า
“เห็น นี่แหละที่เราเคยบอกมณีว่า รับมอบงานอย่างนี้ ผูกคอตายดีกว่า เพราะว่าตอนนั้นสวนป่าแทบไม่มีเหลือความเป็นสวนให้เห็นเลย แต่ครั้นได้มาเห็นครั้งนี้ มองเห็นได้มากขึ้นจริงๆ ไม่ต้องผูกคอตายแล้ว”
เสียงหัวเราะดังขึ้นครืนใหญ่ก่อนลากลับไป
คณะของท่านจากไปแล้ว ทิ้งไว้ด้วยบันทึกชมเชยตามเคย กี่คนๆ กี่คณะ ๆ ก็บันทึกคำชมเชยไว้เสมอ แต่มณีและคณะทำงานไม่เคยได้รับการปูนบำเหน็จความดีความชอบใดๆ เลย นอกจากบันทึกคำชมเชยสวยหรูเหล่านั้น
ใช่...สองขั้นก็ไม่เคยได้กันเลยสักคน คิดดูแล้วก็ช่างแปลกประหลาด ไม่แน่ใจว่าเขามีหลักเกณฑ์การพิจารณาจากอะไร
คิดไปคิดมา ที่สุดมณีก็ตัดสินใจร่างเอกสารสำคัญ
กลางคืนทุกคืน เขานั่งอยู่หน้าแป้นพิมพ์ดีดกระเป๋าหิ้วที่ซื้อมาใช้ส่วนตัว พลางกดแป้นไปเรื่อยๆ หน้าแล้วหน้าเล่า เว้นช่องว่างไว้ติดรูปบางส่วน เมื่อเสร็จเรื่องมณีเย็บรวมเป็นเล่ม แล้วทำสำเนาเป็นสี่ชุด ส่งมอบไปยังท่านอธิบดีกรมป่าไม้ กองอนุรักษ์ต้นน้ำ ผู้ว่าราชการจังหวัดน่าน
อีกชุดหนึ่งมณีวางไว้ที่ในที่ทำการเพื่อให้คนทั่วไปหยิบขึ้นมาดู มีอยู่หัวข้อหนึ่ง มณีเขียนไว้ด้วยหัวใจว่า
“ขวัญและกำลังใจ ข้าราชการที่ตั้งใจทำงานมีความสำคัญไม่น้อย หากได้รับการละเลยซึ่งขวัญและกำลังใจ เขาอาจทดท้อจนแพ้ภัยตนเองเข้าสักวัน แล้วหันหลังให้กับความตั้งใจที่จะทำงานอีกต่อไป การบำรุงขวัญและกำลังใจจึงมีความสำคัญต่ออุดมการณ์”
มณีสรุปท้ายเพิ่มเติมอีกหนึ่งประโยคว่า
“ข้าราชการและพนักงานหน่วยปรับปรุงต้นน้ำภูพยับหมอก ไม่เคยได้รับการปูนบำเหน็จ
ความดีความชอบ 2 ขั้นแต่อย่างใด ทั้งๆ ที่ทำงานเป็นหมู่คณะ มีผลงานดีเยี่ยม“
จากหนังสือเล่มดังกล่าว ส่งผลให้อธิบดีกรมป่าไม้ได้เกษียนสั่ง กองอนุรักษ์ต้นน้ำ ให้ปูนบำเหน็จความดีความชอบนายมณี 2 ขั้นเป็นกรณีพิเศษ มณีรับทราบเรื่องจากฝ่ายปรับปรุงต้นน้ำด้วยความดีใจ แต่ได้บันทึกต่อท้ายเสนอกลับขึ้นไปอีกครั้งหนึ่งว่า
“ข้าพเจ้าทำงานเป็นทีม ไม่เคยทำงานคนเดียวแต่อย่างใด”
ปีนั้น ทั้งมณีและประเสริฐได้ 2 ขั้นเป็นครั้งแรกในชีวิตราชการ ได้เฮกันทั้งหน่วย ส่วนประยูรกลับไม่ได้ด้วยเนื่องแต่เพิ่งย้ายมาอยู่
เย็นย่ำสนธยา เป็นบรรยากาศ ที่มณีหลงไหลตลอดมา แต่วันนี้ มณีนั่งกินข้าวคนเดียวจึงรู้สึกเหงาจับใจ ครั้นจะลงไปร่วมกินกับครอบครัวประเสริฐก็เกรงใจ จะเข้าเมืองไปหาสาวก็ลำบากใจ เงินทองหายาก หนี้ปลูกบ้านที่กู้มาจากธนาคารอาคารสงเคราะห์ก็ส่งบ้างขาดส่งบ้าง ใบท้วงหนี้ไปปรากฏที่บ้านแม่หลายครั้ง จนในที่สุดแม่ทนไม่ได้ เรียกไปพบแล้วส่งเงินให้ไปตัดให้หมด บ้านปลอดหนี้ทันที พระคุณแม่นี้ใหญ่หลวงยิ่งนัก
มณีเริ่มเบื่อหน่ายและพยายามไปขอย้ายที่ทำงาน ก็อยู่ที่นี่มานานถึง 6 ปีเข้าไปแล้ว
“หัวหน้าครับ ผมขอย้ายเถอะ อยู่หลายปีแล้ว ทุกวันนี้ผมไม่ได้ทำงานเลยนะครับ ไปเฝ้าแต่นักร้องในเมือง” หัวหน้ามองหน้าแล้วยืนยัน
“ไม่จริง ผมไปทีไรเห็นผลงานเพิ่มมากขึ้นๆ จะว่าคุณไม่ทำงานได้อย่างไรกัน”
“ประเสริฐกับประยูรทำกันทั้งนั้นนะครับหัวหน้า ไม่เชื่อไปถามหน่วยเมืองน่านดูก็ได้ครับ”
มณียืนยันแข็งขันอีกครั้ง หัวหน้าส่ายหน้าและยืนยันคำเดิม มณีลุกขึ้นแล้วลากลับ หน้าเหี่ยว
มณีทดท้อใจมากยิ่งขึ้น เมื่อคำสั่งกรมป่าไม้แต่งตั้งเลื่อนระดับทั่วประเทศ ไม่เคยมีชื่อมณีสักที ไม่มีใครช่วยโปรโมทเขาให้เติบโตในราชการ มีแค่คำชมเชยซ้ำซากดูช่างไร้คุณค่า เป็นแค่บันทึกในกระดาษตามมารยาท มันกลายเป็นความเจ็บช้ำของข้าราชการที่ทำงานแต่ไม่มีเวลาไปเฝ้านาย เพราะว่าในคำสั่งส่วนใหญ่เป็นเช่นนั้น เฝ้าจนได้ดี อีกทั้งยังได้ยินวลีที่เจ็บปวด
“ปีใหม่วันเกิด ไม่เคยเห็นหน้ามัน”
“เคยพบมันแล้ว แต่แทบจำหน้ามันไม่ได้”
มณีนั่งนึกไปถึงเรื่องที่เคยไปบอกกล่าวพ่อที่ต่างจังหวัดบ้านเกิดเรื่องสอบเข้าเรียนคณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ได้เป็นบางครั้ง นานๆ จึงจะแวบเข้ามาทีหนึ่ง
“พ่อ ผมสอบเข้าเรียนมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ คณะวนศาสตร์ครับ” มณีรีบบอกพ่อด้วยความดีใจ พ่อหันมามองหน้าแล้วถาม
“คณะอะไรของมึงวะ?”
“คณะป่าไม้ไงครับพ่อ” มณีตอบย้ำเชิงอธิบาย
“มึงไปเรียนป่าไม้มึงก็ต้องไปโกงเขากินนะซิ ทำไมมึงไม่เลือกเรียนเกษตรหมู เกษตรผัก ตอนหมูวันละ 50 ตัวก็รวยแล้ว”
มณีนั่งเอาหลังพิงเสากลางบ้าน งุนงงกับสิ่งที่พ่อดุ ฟังไปแล้วก็ได้แต่นั่งน้ำตาไหลริน แต่มณีก็กลับไปเรียนจนจบปริญญาตรี
อีกภาพเป็นเหตุการณ์เมื่อมณีไหว้ลาพ่อเพื่อเดินทางไปทำงานที่ลำปาง พ่อนอนอยู่บนเตียงพิเศษของเขาในห้องโถง ซึ่งตอนนั้นทุกคนย้ายมาอยู่บ้านที่กรุงเทพกันหมดแล้ว
“พ่อ ผมจะไปบรรจุเป็นนักวิชาการป่าไม้ ที่จังหวัดลำปางแล้วครับ” ทันทีที่ได้ยิน พ่อลุกขึ้นนั่งแล้วพูดขึ้น
“เดี๋ยวมึงอย่าเพิ่งไป กูมีเรื่องจะคุยกับมึงหน่อย” พ่อพูดแล้วนิ่งจ้องหน้ามณีเขม็งแล้วพูดต่อ
“มึงอย่าไปโกงเขากินนะ!”
มณีนั่งพิงเสากลางบ้านอีกครั้งแล้วรีบแย้ง
“ผมไปเป็นนักวิชาการป่าไม้ ไปปลูกป่า ปลูกต้นไม้ ไม่ได้ไปคุมตัดไม้ให้โรงเลื่อยครับพ่อ”
“มึงก็ต้องไปโกงค่าแรงงานคนงานอีกน่ะแหละ! ” มณีอึ้ง แล้วพ่อก็พูดต่อ
“กูจะบอกมึงไว้เลยนะ ความสุขของคนเราอยู่ที่ใจ “พลางก็ใช้มือตบหน้าอกตนเอง
“มีเงินมากไม่ใช่ความสุข ถ้ามีความสุขกูยึดนาตกเชียวมาให้มึงเป็นพันไร่แล้ว แต่กูไม่ทำ มึงไปปลูกป่าก็อย่าไปโกงค่าแรงคนงานเขานะ สงสารเขา เห็นพวกจับกังโรงสีไหม? ทำงานเหงื่อไหลย้อยแทบตายได้กี่บาทกัน”
ขณะที่พ่อพูดพ่อจ้องตามณีนิ่ง น้ำเสียงที่พ่อพูดเหมือนตัวเขาเคยเหนื่อยยากมาก่อน มณีมองสบตาด้วยกริยาสุภาพแต่งงๆ แล้วพ่อก็พูดต่อ
“ แต่มึงโกงหลวงได้ ขอแค่ไม่มีหนี้สินและรู้จักพอ มึงก็เป็นคนดีแล้ว เอาละ ไปได้”
มณีกราบพ่อแล้วลุกขึ้นเดินหงอยๆไปหาแม่และพี่น้องที่จะไปส่งขึ้นรถไฟ
“พ่อมึงว่ายังไง?” แม่ถามขณะนั่งรถไปหัวลำโพง
“เขากลัวผมไปโกงเขากิน จริงหรือแม่ที่เขาโม้ว่าถ้ายึดนาตกเขียวเขาจะมีนาให้ผมเป็นพันไร่?”
“จริง ! พ่อมึงคืนให้เขาหมดแหละ ถ้าไม่มีพ่อมึงกูรวยอีกจม”
มณีย้ายมาทำงานที่น่านได้ 5 ปี ก็ได้รับโทรเลขว่าให้กลับกรุงเทพด่วน “พ่อเสีย” ตลอดเวลาที่ผ่านมามณีไม่เคยเล่าให้พ่อฟังเลยว่า ทำอะไรไปบ้าง เมื่อไปถึงวัดมณีก้มกราบแทบเท้าพ่อด้วยความเศร้าสะเทือนใจ เสาหลักของครอบครัวที่ยึดโยงดับสูญ
มณีก้มกราบนิ่งพลางก็บอกเล่าเรื่องราวกับร่างที่ไร้วิญญาณ
“พ่อครับ ผมไม่ได้โกงค่าแรงคนงานสักบาท แต่ผมโกงหลวงอย่างที่พ่อสั่ง ทุกวันนี้ ผมโกงเงินหลวงมาสร้างหมู่บ้านให้คนงานของผมอยู่อย่างสุขสบาย มีที่ดินทำกิน ผมขุดนาข้าวแจกด้วยนะพ่อ ผมทำอ่างเก็บน้ำ ไฟฟ้า สร้างวัด ตั้งสวัสดิการเพื่อคนงานแก่ๆ หลังอายุ 60 ปีมีเงินเดือนให้พอซื้อข้าวและยา มีโรงเรียนให้เด็กๆ ได้เรียนหนังสือพร้อมมีทุนสนับสนุนการเรียนการสอน ผมขอโทษที่ไม่ได้เล่าให้พ่อฟังเมื่อยังมีชีวิตอยู่เลย แต่ผมทำตามที่พ่อสั่งทุกอย่าง หนี้บ้านผมแม่ก็ให้เงินไปไถ่ถอนจากธนาคารแล้วครับ “ มณีนั่งนิ่ง แววตาเซื่องซึม น้ำตาคลอเบ้า
“หากดวงวิญาณของพ่อยังรับรู้ได้ ก็ขอให้รับรู้ด้วยว่า ที่พ่อสั่งให้ผมโกงหลวงได้ ผมทำตามที่พ่อสั่งทุกอย่างแล้วครับ แต่ผมโกงเพื่อให้ชาวบ้านเขามีความสุขครับพ่อ” ทุกคนมองมณีนิ่ง
อีกหนึ่งปีต่อมา กรมป่าไม้ประกาศว่า นาย
เมื่อกลับถึงบ้านแม่ มณีเอาใบประกาศไปวางไว้หน้าโกศบรรจุอัฐิของพ่อแล้วจุดธูปไหว้เพื่อบอกเล่าให้พ่อทราบ
“พ่อครับ ผมโกงหลวงจนได้เกียรติบัตรข้าราชการพลเรือนดีเด่นเลยนะครับ” มณีก้มกราบ 3
ครั้ง
มณีกลับถึงหน่วยมือเปล่า ไม่ได้เอาใบประกาศเกียรติบัตรติดตัวไปด้วย แต่ประเสริฐและประยูรเชิญแขกซึ่งเป็นผู้ที่เคารพนับถือมาร่วมงาน ”สู่ขวัญ”
กลางสนามโรงเรียน โดยเฉพาะชาวบ้านทุกครอบครัว เด็กเล็กๆ ผู้ใหญ่ที่ถือไม้เท้ากระย่องกระแย่งเดินมาร่วมงาน “สู่ขวัญและผูกข้อมือ” อาหารหวานคาวเพียบพร้อมเหมือนเดิม ทุกคนมีสีหน้าแววตาสดใส
เสียงครูมิ่งขวัญประกาศเชิญแขกขึ้นกล่าวแสดงความยินดี และคนสุดท้ายเป็นมณี มณีลุกขึ้นไปกล่าวที่หน้าไมค์ด้วยเสียงดังเช่นที่เคยเป็น แต่ครั้งนี้ มณีพูดได้สั้นที่สุดเท่าที่เคยขึ้นพูด
“ทั้งหมดนี้” มณีผายมือไปรอบหุบเขา “ได้กระดาษมาแผ่นเดียว” ทำท่าถือกระดาษออกอวด
เสียงหัวเราะดังขรม ขำกันกลิ้ง แล้วงานเลี้ยงก็เริ่มบรรเลงจาก ”หิ่งห้อยน้อยแสง” เจ้าเก่า ครูใหญ่มิ่งขวัญโก่งคอขันด้วยความสนุกเหมือนทุกครั้ง เป็นความยินดีปรีดาของทุกคน
แต่ลึกๆ มณีรู้สึกผะอืดผะอม ทำดีแต่ไม่เคยได้ดีเลยสักคำสั่ง 
อย่างไรก็ดี เพื่อทุกคนที่กำลังสนุกและดีใจ มณีกระโดดเข้าไปร่วมวงด้วยท่าเต้นแบบ จอห์น ทราโวลต้า ในเรื่องกรีส ดิ้นอย่างสุดสวิง
มันเป็นวิญญาณของคนง่ายๆ ที่ไม่มีมาด
Key word
“หากถูกละเลยซึ่งขวัญและกำลังใจ เขาอาจแพ้ภัยตนเองเข้าสักวัน แล้วหันหลังให้กับความตั้งใจที่จะทำงานอีกต่อไป”