หน้าแรก
เว็บบอร์ด
บทความ
รวมรูปภาพ
ติดต่อเรา
ข่าวสาร
เสือกลิ่นสาบ
5. ล้อลากไม้
โดย อินทรี ดำ
งานปราบปรามไม่มีวันหยุด หยุดวันไหนวันนั้นรถไม้ออกทันที เหมือนต้องคำสาบ มณีรู้สึกเครียดที่เป็นหน่วยเป้าหมายในการประเมินผลงานเมื่อครบหกเดือน อากาศรอบตัวหรือก็ร้อนขึ้นทุกวัน แล้วอารมณ์คนทำงานที่ยากลำบากเช่นที่มณีรับผิดชอบอยู่นี้ จะไม่ร้อนรนได้อย่างไร ความกังวล ความวิตก และความหวาดหวั่น มันช่างทำให้ครั่นเนื้อครั่นตัวได้เหมือนกัน
ในการประชุมสำนักพัฒนาป่าไม้ที่นน.2 ตอนสายๆ วันหนึ่ง
“นี่ย่างเข้าเดือนที่สามแล้ว ผลงานการปราบปรามตามเป้าหมายจะออกมาบวกหรือลบ ซึ่งไม่ว่าจะออกมาด้านไหน ก็เป็นดาบสองคม
ดาบแรก อาจถูกมองว่าผลการจับกุมดำเนินคดีมากเพราะว่าการป้องกันไม่ได้ผล
ดาบที่สอง อาจถูกมองว่าผลงานการปราบปรามน้อยเพราะว่าไม่ขยันปราบปราม ทุกคนคิดว่ายังไง”
“ผมว่า จะประเมินแนวไหนก็ได้ ถึงอย่างไรผลการปราบปรามของสำนักเรามีมากกว่า ก็น่าจะได้รับการประเมินออกมาดี” พี่ชัยให้ความเห็น
“ผมก็เห็นด้วยกับหัวหน้าชัยนะครับ” ลุงเกียรติเสริม
มณีนั่งฟังเงียบๆ พยายามหาความเห็นชอบจากหลายๆ คน
“ผมเคยปราบปรามสมัยอยู่กับป่าไม้เขตแพร่ ผมว่าหัวหน้ากังวลมากไปมังครับ ผลงานน่าจะดูที่ผลการปราบปรามมากกว่ายุทธวิธี” บุญสมหัวหน้าฝ่ายจัดการป่าไม้เสริม
“งานประชาสัมพันธ์ระดับเราไปออกที่ไหนก็ไม่ได้รับความสนใจ แทบไม่มีคนมาฟัง ยิ่งไปบอกกล่าวว่า การแปรรูปไม้เถื่อนผิดยังไง ติดคุกเท่าไร ผลกระทบจะตามมาอย่างไร ชาวบ้านไม่ฟังครับ” ประเสริฐเสนอ
“ก็งานพวกเรามันเป็นปฏิปักษ์กับชาวบ้านและข้าราชการที่มีอาชีพแฝง คงทำให้ชื่นชอบได้ยาก” เอกเสนอบ้าง
“สรุปว่า พวกเราคงต้องใช้มาตรการปราบปรามนำร่องการบริหารสำนักพัฒนาป่าไม้ การป้องกันตามตำราน่าจะยากกว่าที่คิด”
มณีพูดจบก็มองหน้าทีละคนเหมือนหาคำตอบ ทุกคนพยักหน้าช้าๆ ยิ้มนิดๆ เหมือนเห็นด้วย แต่พี่ชัยยิ้มแปลกๆ ด้วยมุมปาก มณีเห็นแล้วก็นิ่งเสีย แต่ก็ไม่ได้ละเลยกริยาที่ปรากฏ
“ตกลงลุยต่อไป ส่วนงานด้านอื่นๆ เป็นงานพัฒนาป่าไม้ที่เห็นได้ชัดเจน มีตัววัดที่ไม่ยาก ขอบคุณทุกคนที่ร่วมแรงร่วมใจกัน อ้อ งานจัดการป่าไม้ การตรวจป่าสัมปทานประจำเดือนเป็นอย่างไรบ้าง” มณีหันไปถามบุญสม
“เป็นไปตามขั้นตอนครับ การตีตราคัดเลือกไม้ป่าสัมปทานที่ นน.2(น้ำน่านฝั่งขวา แปลงที่ 18) ผมจะเสนอคำสั่งให้เจ้าหน้าที่จากฝ่ายป้องกันบางคน (3 คน) ออกตีไม้ และตอนตี ช.ลาก (ชักลาก) ก็จะเสนอหัวหน้าอีกครั้งครับ”
ก่อนแยกกับพี่ชัย มณีย้ำ
“ป่าต้นน้ำห้วยสาลี่หนาแน่นมาก เป็นต้นน้ำที่ยังอุดมสมบูรณ์ พี่ช่วยลาดตระเวนไปบ่อยหน่อยนะครับ”
โล้นเลี่ยนเตียนจริงๆ
ส่วนสายตรวจสำนักงานพัฒนาป่าไม้ที่มีมณีนำทีม ยังคงออกทำงานสม่ำเสมอ
วันนี้ก็เช่นกัน คณะพรรคกลุ่มเดิมเตรียมพร้อมเสมอ ทันทีที่หัวหน้าสั่งการทุกคนก็พร้อมที่จะเคลื่อนขบวนออก
ใช่! วันว่างๆ ในหน้าแล้ง ร้อนแดดที่แผดเผายังไม่เท่าร้อนใจที่กลัวว่าจะมีใครขโมยไม้
“ซ้ายหรือขวาพี่” สมชายถามเหมือนทุกครั้งที่หัวรถจ่อปากทางแยกหน้าที่ทำการ
“ซ้าย ออกเส้นเวียงสาแล้ววกเข้าบ้านผาเวียง เลาะไปตามแนวเขตหน่วยปรับปรุงต้นน้ำภูพยับหมอก ขึ้นขุนต้นน้ำห้วยสามสบ” มณีสาธยายสั้นๆ รถยนต์ห้อตะบึงไปตามไหล่เขาที่คดโค้ง ฝ่าเปลวแดดที่แผดเผาระอุ
“พี่ บ้านจระเข้ปูหอมเส้นนี้ทะลุไปได้ แต่เขาว่าทางยากมาก” ประเสริฐพูดขึ้นมาบ้าง
“เราคงไปไม่ถึงหรอก เพียงแต่เลาะเขตของเราเพื่อระวังพื้นที่จะถูกแผ้วถางป่าทำไร่เลื่อนลอยมากกว่า ไม่งั้นปลูกกันตาย”
โดดเดี่ยวเดียวดาย ต้นไม้ตายกันหมด
ทางเกวียนทำให้รถแล่นไปด้วยลีลากระโดกกระเดก พวกข้างหลังเริ่มย้อมผมเป็นสีทองของฝุ่นที่ตะหลบไล่หลังมาติดๆ ที่จริงการนั่งรถเหวี่ยงไปมาเช่นนี้เหมือนว่าจะนวดและคลึง แต่ทุกครั้งหลังเลิกงาน กลับปวดเมื่อยไปทั้งตัว ถึงบ้านพักจึงต้องคลายเมื่อยด้วยน้ำเปลี่ยนนิสัยทุกเย็น
เส้นทางที่รถวิ่งเข้าไปผ่านไร่เหล่าที่ผ่านการทำไร่แล้วปล่อยให้รกเรื้อ แต่พอเข้าเขตป่าโปร่ง(ป่าเบญจพรรณ) ที่ยังมีต้นไม้หนาแน่นอยู่ ส่วนใหญ่ผลัดใบหมดแล้ว กิ่งก้านที่เห็นระเกะระกะ สวยงามไปอีกมิติหนึ่ง เมื่อทาทาบท้องฟ้าสีครามเข้ม
เสียงเคาะกระจกรถจากด้านหลัง สมชายชะลอรถแล้วชะโงกไปถาม
“มีอะไร”
“ถอยหลังไปหน่อยครับ ผมเห็นอะไรแว๊บๆ ทางซ้ายมือนี่แหละ” ส่วนตะโกนตอบ
สมชายถอยหลังไปได้สัก
มอดไม้คว้ามีดตัดเชือกผูกวัว แล้วหวดด้วยไม้เรียวเสียงดังเปี๊ยบๆ วัววิ่งไปทันใด ส่วนและคณะพยายามจะวิ่งตาม แต่ไม่ทัน จึงหันมาไล่จับคนขับล้อลากไม้
“หยุดนะ ไม่งั้นยิงดิ้นจริงๆ”
เสียงตะโกนดังลั่นป่า มอดไม้หยุดกึก สากับทวีปรี่เข้าไปจับล็อคแขนแล้วดันหลังออกจากข้างทางมาหามณี สมชายใส่กุญแจมือกันเหนียว ประเสริฐเข้าไปนับไม้ที่บรรทุกอยู่บนล้อแล้วจดลงสมุดพก ใช้เทปวัดความยาวหัวสุดปลาย
“ไม้แดงแปรรูป หน้าแปดนิ้วหนาหนึ่งนิ้ว ยาวแปดศอก จำนวน 42 แผ่นครับ”
สมชายทำหน้าที่บันทึกการจับกุมทันที แดดร้อนเปรี้ยง เหงื่อไหลย้อยตั้งแต่ศีรษะลงไปถึงฝ่าเท้า กลางแสงแดดแผดเผา เรายังต้องทำงานตามหน้าที่ไม่มีร่มเงาให้บดบังแสงแดดเลย แต่ก็ต้องทำงาน
“ชื่ออะไรครับ” สมชายถาม
“นายแถวครับ” ผู้ต้องหาตอบ
“ขอบัตรประชาชนครับ” สมชายพูดกับผู้ต้องหา ๆ ล้วงในกระเป๋ากางเกงแล้วควักบัตรประชาชนส่งให้ด้วยดี
“นายแถว แปลงนวล บ้านเลขที่ 17 หมู่ 5 ตำบลสาลีก อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน เข้ามาทำไม้ในเขตภูพยับหมอกเลยหรือนี่“ สมชายบ่นตามสไตล์
“ตรงนี้เขตบ้านผาเวียงนะครับ ไม่ใช่เขตนาน้อยครับ” นายแถวบอกกล่าว
มณีหันไปถามประเสริฐๆ ตอบว่า
“ใช่ครับ เขตเวียงสาครับพี่ นอกเขตเราจริงๆ ครับ”
นายแถวได้ยินดังนั้นก็แย้มยิ้มมุมปากด้วยความหวังว่าจะรอดพ้นมือกฎหมาย
“เฮ้ย เขตไหนก็จับได้ ภายใต้สังกัดป่าไม้เขตแพร่เดียวกัน” มณีสำทับกลับไปอีกที รอยยิ้มของนายแถวหุบปุ๊บ
“แต่วิทยุเรียกสำนักพัฒนาป่าไม้ที่นน.3 มาร่วมจับกุมด้วยก็ดี” มณีสั่ง สมชายหยิบวิทยุสื่อสารออกมา ว.เรียก
“ป่านศรนารายณ์ ถึง สำนักพัฒนาป่าไม้ที่นน.3 ขอให้ส่งกำลังเจ้าหน้าที่ฝ่ายป้องกันและปราบปรามมาที่บ้านผาเวียง แยกกม.16 ด่วน”
“สำนักพัฒนาป่าไม้ที่ นน.3 ถึงป่านศรนารายณ์ กำลังจัดส่งไปแล้ว” มณีนั่งหัวเราะขำกลิ้งอยู่กับพรรคพวก
“จับผิดพื้นที่อยู่เรื่อย คราวก่อนก็บุกข้ามเขตไปประเทศลาวทีหนึ่งแล้ว คราวนี้ยังดีที่แค่นอกเขตสำนัก” ทุกคนหัวเราะกับความผิดพลาดที่ไม่ตั้งใจ
“แถวเอ๋ย เองซวยจริงๆ นะนี่ พวกเราตั้งใจไปจับไม้เถื่อนแถวๆบ้านจระเข้ปูหอมขุนต้นน้ำห้วยสามสบโน่น ดีนะที่วัวของนายหนีทัน ไม่งั้นโดนทั้งวัวโดนทั้งไม้โดนทั้งล้อลากไม้ แต่ก็ขอโทษที”
“ปล่อยผมไปก็หมดเรื่อง บ้านผมไม่เสร็จแน่เลย จะแต่งงานเดือนหน้านี่แล้วครับ” แถวพูดด้วยเสียงที่ทุกข์ใจ ก้มหน้านิ่ง พอเงยหน้าขึ้นมาน้ำตาพราวพราย
“แล้วนี่ผมจะติดคุกแทนการได้แต่งงานหรือนี่ โธ่ กรรมแท้ๆ” แถวร้องไห้โฮด้วยความน่าสงสาร ใช้หลังมือเช็ดน้ำตาที่ไหลพรากๆ
“เอ้า มากันแล้ว สมชายส่งมอบบันทึกให้ นน.3 เป็นผู้จับกุม พวกเรากลับ ไปก่อนนะแถว” แถวมองตามสายตาขุ่นมัว
รถกระบะสีขาว นน.2 ห้อตะบึงต่อไปตามถนนดินแดง เป้าหมายยังเป็นบ้านจระเข้ปูหอมเหมือนเดิม
“เฮ้อ เสียแรงลงแทบตาย งานนี้ตีงูให้กากินซะฉิบ” สมชายบ่น
“ถึงยังไง ไม้ที่ออกมานั่นก็ต้องออกมาจากป่าเราแน่ๆ ดูแล้วแถวนี้มีแต่ไร่เหล่าเก่า ไม่มีไม้สักต้นให้เลื่อย โน่นไง แนวไม้ที่น่าจะมีดงไม้แดง”
มณีพูดพลางก็อดยิ้มหัวไม่ได้ ประเสริฐนั่งเงียบอดไม่ไหวขอแจม
“อีคราวที่บุกลาว ถ้าไม่เจอทะเบียนรถลาว ก็คงจับมาแน่ๆ ไม้เต็มคันเลยนะ”มณี สมชาย หัวเราะขึ้นพร้อมกัน
“นั่นเพราะว่าตามขี้ช้างแท้ๆ”
เหตุการณ์ครั้งนั้นผุดขึ้นในสมองอย่างกับภาพพิมพ์เขียวขี้ช้างที่หล่นอยู่ข้างทางเบื้องหน้ารถสายตรวจสำนัก กองแล้วกองเล่า มณีสั่งให้จอดแล้วให้ส่วนลงไปดูขี้ช้าง ใช้นิ้มชี้จิ้มขี้ช้างแล้ว ส่วน ก็รายงานว่า
“ขี้ยังอุ่นๆอยู่เลย ข้างหน้านี่แหละต้องมีช้างลากไม้จะเข้าป่า”
“กี่ตัว”
“น่าจะ 2-3 ตัวนะครับ”
รถยนต์เร่งความเร็วทันทีที่ส่วนกระโดดขึ้นมาบนกระบะรถเรียบร้อยแล้ว ความหวัง จับช้างคดีใหญ่เบ้อเริ่มเทิ่ม ใครจับคดีใหญ่ๆได้ก็ดังไปทั้งเขต เป็นผลงานที่มือปราบเฝ้ามองหาโอกาส หวังทำชื่อเสียง และบำเหน็จความดีความชอบ รถไต่ไปตามถนนลาดฝุ่นที่คดโค้ง วิ่งขึ้นแล้วก็วิ่งลงเขาอย่างเร็วรี่ ขี้ช้างยังหล่นไปเป็นทาง พูดง่ายๆว่า วิ่งไปตามขี้ช้าง ว่างั้นเถอะ
ทันใดประเสริฐร้องบอกด้วยความตื่นเต้น
“รถไม้ครับ ทางขวามือ อยู่ริมทางเลย โอ้โฮ ไม้เต็มคันเลย ไม่ท่อนกลมด้วย”
รถยนต์จอดชิดข้างทางฝั่งตรงข้ามรถบรรทุกไม้ มณีนึกแปลกใจนิดๆ ว่าทำไมรถคันนี้สีแปลกๆ ทุกคนเดินไปตามหาคนขับรถ แล้วเลยไปเข้าตามถนนคนเดินเล็กๆริมทาง แต่ก็ไม่พบใครเลย
“เอ หัวหน้าครับ ทะเบียนรถยนต์แปลกๆครับ” ส่วนตะโกนมาจากหน้ารถ
ทุกคนวิ่งเข้าไปดู แล้วตะโกนออกมาแทบจะพร้อมกัน
“รถลาว” ฮ่วย!!! มณีหน้ารื่นด้วยรอยยิ้ม ทุกคนหัวเราะขบขัน
“คดีใหญ่ ฮ่ะฮ่ะ” มณีขำตนเองแทบฉี่ราด
อัสดง.........ค่ำลงๆ
สายตรวจสำนักพัฒนาป่าไม้ที่นน.2 บุกจนถึงบ้านจระเข้ปูหอมด้วยความยากลำบากมากๆ ถนนที่เป็นหลุมเป็นบ่อและมีโขดหินแทรกซ้อนตามถนนหนทาง ทำให้รถต้องปีนป่ายไปมา แสงแดดเริ่มแดงจัดจ้ามากขึ้น ตะวันกำลังจะลับทิวแมกไม้
แต่ก็ถึงเป้าหมายแม้จะค่ำไปนิด ไม่พบการกระทำผิดอีก แต่ก็ถือว่าการลาดตระเวนสมบูรณ์
มณีตัดสินใจสั่งการให้วิ่งไปร้านอาหารที่เวียงสา กองทัพเดินด้วยท้องพร้อมยาคลายเส้น
“จะไปต่ออีกไหม ไหนๆ ก็ไหนๆ แล้วนี่ ป่านนี้สายพี่ชัยคงกลับสำนักหรือไม่ก็วนไปออกแม่จริม ถิ่นเก่าของพี่แก” มณีพูดไปพลางก็นึกได้ว่า
“เอางี้ดีกว่า เหนื่อยกันมามากแล้ว แวะไปถามคดีความเรื่องนายแถวที่ ส.นน.3 ดีกว่าแล้วกลับบ้านกันเสียที”
มณีตัดสินใจอีกครั้ง สมชายเลี้ยวรถกลับแล้ววิ่งแน่วไปตามถนนสายเวียงสา-นาน้อย พอถึงสำนักพัฒนาป่าไม้ที่นน.3 ก็เลี้ยวรถเข้าไป จอดพรืดที่หน้าสำนักงาน ทุกคนลงรถด้วยกริยาเหนื่อยอ่อน แต่ก็วิ่งถลาไปหาบ่อน้ำ แล้วล้างเนื้อล้างตัวกันตามประสา มณี สมชาย ประเสริฐเดินขึ้นสำนักงาน
“เฮ้ย มาไงไปไงถึงจับจนเลยเขตวะ” ประชา หัวหน้าสำนักพัฒนาป่าไม้ ที่นน.3 ลุกมาต้อนรับ แล้วชวนนั่งระเบียงที่ทำการ ซึ่งมีเก้าอี้สนามรับแขกอยู่ชุดหนึ่ง
“ไม่ได้ตั้งใจ ผ่านไปเจอพอดี เออส่งคดีแล้วเป็นไงบ้างวะ” มณีถามเพื่อนที่เป็นหัวหน้าสำนัก
“ก็ติดคุก คงรอเคลียร์ตำรวจทีหลัง ญาติๆ ก็เพิ่งส่งข่าวให้เมื่อเย็นนี้เอง คนบ้านผาเวียงนี่แหละ แม่งซวยกำลังจะสร้างบ้านแต่งงานแต่ได้ติดคุกแทน” ประชาขยายผลยิ้มๆ
“พรุ่งนี้คงประกันออกมาได้ เห็นว่าลุงมีเงินพอควรแล้วก็กว้างขวาง” ประชาพูดต่อ สมชายนั่งฟังไปยิ้มไป หัวเราะฮึๆ ประเสริฐยังคงบุคลิกเดิมๆ เงียบ
“ป่ารอยต่อไม่มีรั้วกั้น บางทีก็ไม่รู้จริงๆ ว่ะ ดีนะที่เขาตีวัวหนีไปได้ก่อนไม่งั้นโดนวัวอีกคู่ เจ็บ” มณีบ่นต่อ
“เฮ้ย กลับก่อนโว๊ย เดี๋ยวดึก เหนื่อยกันมาทั้งวัน” มณีลาเพื่อนแล้วยกทีมกลับส.นน.2
“ เออ ไปนอนเถอะมึง”
อีกสองวันต่อมา ได้ข่าวว่าแถวได้ประกันตัวแล้วรอส่งคดี ล้อลากไม้และผู้ต้องหา เหมาจ่ายไปสองหมื่นบาทขาดตัว ส่วนคดีความอยู่ที่ศาลจะตัดสินปรับ หรือจำคุกด้วย
งานแต่งเลื่อนออกไปไม่มีกำหนด
แต่แถวได้ขึ้นเรือนเข้าหอรอรักที่บ้านว่าที่เจ้าสาว ด้วยความเห็นอกเห็นใจของพ่อแม่และตัวเจ้าสาวเอง ไม่มีงานแต่ง ไม่มีงานเชิดหน้าชูตาเจ้าสาวและพ่อแม่ เป็นภาพความทรงจำที่เจ็บปวดของเขาและเธอ
มันเป็นทุกข์ลาภของนายแถว หรือว่ามันเป็นกรรมตามหน้าที่ของคนเยี่ยงมณี
ใครคือคนผิด คนกำลังจะมีความสุขกลับทุกข์สนัด
เพียงเพราะนกน้อยกำลังจะทำรังแต่พอตัว ด้วยการลักลอบแปรรูปไม้เถื่อนสร้างเรือนหอ
คนจนๆอย่างนายแถวจะหาไม้มาสร้างบ้านได้อย่างไร จะมีเงินก้อนไปซื้อไม้จากโรงค้าไม้ไหม ถ้าไม่สะสมไม้ทีละเล่มๆ เช่นที่เขาทำ ปัญหานี้ ใครตอบได้
