นกอีแจว นางเรยาแห่งโลกของนกน้ำ
โดยธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
นกอีแจว สวยงามไม่น้อย
ด้วยว่าได้ไปบึงบอระเพ็ด จังหวัดนครสวรรค์แท้ๆ จึงได้รู้ว่า สมญา เรยาแห่งโลกของนกน้ำอยู่ที่บึงบอระเพ็ดเพียบ ฟังครั้งแรกก็งงจังฮู้ แต่เมื่อได้ฟังคำอธิบายว่า ในละครน้ำเน่าของทีวีสีช่อง 3 มีนางเอกละคร(ในเนื้อเรื่อง)ชื่อเรยา เธอสุดซ่าเปลี่ยนผัวไปเรื่อยๆ พฤติกรรมของเธอเรยาในละครมิได้ต่างไปจากเรยาในบึงบอระเพ็ดมากนัก เพราะอะไรหรือ ?
ตัวผู้ตัวเมียคล้ายคลึงดกันมาก
วิทยากรของบึงบอระเพ็ดเล่าให้ฟังเมื่อเรือแล่นไปจนพบนกคู่หนึ่งกำลังจิกกินอาหารอยู่บนพืชน้ำ เขากล่าวว่า นี่แหละนางเรยาแห่งบึงบอระเพ็ด ชื่อว่า "นกอีแจว" คู่ที่เห็นคล้ายๆกันนั่นแหละ แต่เมื่อเธอสมรักแล้วก็จะทำรังวางไข่คราวละ 3-4 ฟอง พลันเธอก็ให้ตัวผู้เป็นผู้ฟักไข่ ส่วนเธอนั้นมีพลังมากเหลือ จึงระเห็จออกไปหาคู่ใหม่มาร่วมรักกันอีก แล้วก็ไข่ไว้อีก 3-4 ฟอง ทันใดก็ให้สามีใหม่ฟักไข่ แล้วเธอก็แรดไปหาผัวตัวใหม่อีก พฤติกรรมเช่นนี้ปีหนึ่งๆเธอจะทำมันถึง 3-4 รอบ จึงหมดฤทธิ์สิ้นฤดูผสมพันธุ์พอดี เพราะว่าเหตุนั้นจึงทำให้เรียกชื่อนกตัวนี้ว่า นกอีแจว
นกอีแจว มีชื่อสามัญว่า Phaesant-taeled Jacana มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hydrophasianus chirurgus อยู่ในวงศ์เดียวกับนกพริก(JACANIDAE) ขนาดความยาวจากหัวจดหาง 30 ซม.มีลักษณะเด่นเมื่อใกล้ฤดูผสมพันธุ์คือ ใบหน้า แก้ม คอ(ใค้ปาก) จะมีสีขาว ปากสีดำแหลมๆ ยาว ด้านหลังเป็นสร้อยคอสีทองขลิบสีดำกั้นใต้คาง ด้านหลังสีน้ำตาลดำ หางยาวสีดำ ขาสีดำอมสีเขียว นิ้วเท้ายาวเดินบนพืชน้ำได้ดี ปีกมีสีขาวสั้นๆ
นกอีแจวผสมพันธุ์ฃ่วงเดือน สิงหาคม-กันยายน บนรังที่ทำจากวัชพืช ไข่ครั้งละ 3-4 ฟองเปลือกไข่สีน้ำตาล อุปนิสัยแปลกแตกต่างจากนกทั่วไปคือ ให้ตัวผู้ฟักไข่แล้วเธอก็ไปหาคู่ใหม่ ดำน้ำและว่ายน้ำเก่ง นกอีแจวเป็นนกประจำถิ่น พบได้ทั่วไปตามหนอง บึง บาง ในเขตภาคกลาง ส่วนในต่างประเทศพบที่ใต้หวัน เกาะไหหนำ จีน อินเดีย หมู่เกาะซันตาใหญ่ ฟิลิปปินส์
นกอีแจวเป็นนกเพรียวลม น่าชมด้วยความสวยงาม ประการสำคัญตัวเมียศักยภาพการขยายเผ่าพันธุ์สูง สามารถเพาะเลี้ยงเป็นนกสวยงามเลี้ยงไว้ได้ แต่ไม่แน่ใจว่า เมื่อนำมาเพาะเลี้ยงจะยังมีพฤติกรรมเช่นในธรรมชาติหรือไม่ และจะเพาะเลี้ยงได้ผลสูงตามการคาดหมายหรือไม่
ตาสว่างเลยครับ ที่เขาตั้งชื่อว่าอีแจวก็ด้วยแจวหนีไปหาคู่ใหม่ แล้วก็หนีไปหาคู่ใหม่อีก โคตรเรยาเลยอีแจวเอ๋ย
ภาพนกอีแจวที่เห็นในเรื่องนี้ ผมถ่ายได้จากบ่อปลาของสถานีวิจัยประมง ม.เกษตร กำแพงแสน ครับ แต่ว่าไปถ่ายอยู่หลายครั้งกว่าจะได้ภาพที่พอใจ ส่วนที่บึงบอระเพ็ดนั้นเรือแล่นไปเรื่อยๆ ถ่ายได้ก็ไม่คมชัด สนใจมาถ่ายรูปนกอีแจวที่ม.เกษตร กำแพงแสน ไปกลับวันเดียวก็ได้ 96 กม.เท่านั้นเอง แต่ถ้าไม่ค้างอ้างแรมก็ควรจะมาแต่เช้าตรู่ และกลับเมื่อค่ำพอดี