นกพิราบ นกที่ก่อความรำคาญไปทั่ว
โดยธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
นิทานอีสปเรื่องนกพิราบกับมด เล่าขานกันมาตั้งแต่ยังเป็นเด็กชั้นประถม เพื่อสอนให้รู้ถึงบุญคุณและการตอบแทน ซึ่งตรงกันข้ามกับเรื่องชาวนากับงูเห่า ตอนเด็กฟังสนุก ด้วยวิธีการเล่าเรื่องของครู และรู้สึกดีๆกับนกพิราบผู้มีน้ำใจงาม
ย้อนอดีตกันนิดหนึ่งเผื่อว่าเด็กรุ่นใหม่ไฟแรงมัวแต่ฟังและอ่านจากอินเตอร์เนต วันหนึ่งนกพิราบบินผ่านลำธารเล้กๆที่มีน้ำไหลริน ได้ยินเสียงร้องขอความช่วยเหลือจาก มดน้อย "ช่วยด้วยๆ" นกพิราบเห็นว่ามดลอยมาตามน้ำและกำลังจะไหลไปไกลแน่แล้วจึงตัดสินใจช่วยเหลือด้วยการจิกใบไม้ให้หล่นลงไป 1 ใบ เพื่อให้เจ้ามดน้อยเกาะลอยน้ำรอดตายไปได้ แล้วนกพิราบก็ได้เห็นว่ามดน้อยเกาะใบไม้ขึ้นมาได้ พร้อมกับเปล่งเสียงว่า "พระคุณนี้ข้าไม่มีลืม สักวันหนึ่งข้าจะตอบแทนท่านกพิราบ"
วันหนึ่ง เจ้ามดน้อยกำลังไต่ไปตามพื้นป่าใกล้ทาง เขาเห็นพรานกำลังง้างธนูเพื่อจะยิงนกพิราบ เขาจำได้ว่าเป็นตัวที่เคยช่วยชีวิตของเขาไว้ เขาตะโกนเสียงเต็มที่ แต่เสียงเจ้ามดน้อยนั้นค่อยเสียเหลือเกิน นกพิราบหาได้ยินไม่ เจ้ามดน้อยจึงตัดสินใจพุ่งเข้าไปกัดที่เท้าของพรานป่า พรานป่าเจ็บจี๊ดเดียวแต่ก็สะดุ้ง ลูกธนูก็เลยพลาดเป้าคือเจ้านกพิราบไป เจ้านกพิราบจึงตะโกนตอบมาว่า "ขอบใจนะเจ้ามดน้อยที่ช่วยชีวิตข้า" แล้วก็บินจากไป เจ้ามดน้อยยิ้มกริ่ม "เราได้ตอบแทนพระคุณนกพิราบผู้เคยช่วยชีวิตเราแล้ว"
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า "บุญคุณต้องทดแทน" แต่พ่อเจ้าประคุณทูลกระหม่อมเอ๋ย เจ้านกพิราบวันนี้ได้แพร่เผ่าพันธุ์กันอย่างกว้างขวาง ไปที่ไหนก็จะเห็นนกพิราบเกาะตามบ้านเรือน วัดวาอาราม อาคารสิ่งก่อสร้าง เพราะเหตุผลดังนี้คือ นกพิราบขยันทำการบ้านแม้ว่าจะออกไข่เพียงครั้งละ 2 ฟอง แต่ออกปีละหลายครั้ง ประเดี๋ยวก็จุ๊กกรู จุ๊กกรู ทำรักกันบ่อยครั้ง มีข่าวแพร่จากสื่อในช่วงเวลาหนึ่ง แต่จำไม่ได้ว่าปีใด ว่านกพิราบเป็นสื่อไวรัสชนิดหนึ่งอาจทำให้ถึงตายได้ ก็เลยไม่มีใครกล้ากินนกพิราบเหมือนอดีต
นกพิราบตัวผู้
เรื่องนี้ผมยืนยันได้เพราะว่าช่วงเวลาก่อนนั้นผมก็เคยกินนกพิราบอบน้ำแดงตามภัตตาคารเสมอๆ อร่อย เนื้อแน่น หอมชวนกิน มีโปรตีนสูงแต่ไขมันต่ำ ทุกวันนี้ผมเห็นนกพิราบทำรังไปทั่ว ก็ได้แต่มองด้วยความเสียดาย อยากกินอีกน่ะซี วันหนึ่งผมไปเดินชมตลาดสดสิบสองปันนา(เชียงรุ่ง) ผมได้เห้นพ่อค้าชาวไทลื้ขังนกในกรงเอาไปวางขายในตลาด ที่นั่นเขากินกันทุกวัน จึงไม่เคยเห็นนกพิราบตามวัดหรืออาคารใดๆ ขนาดว่าสำนักงานมูลนิธิ โบสก์ กุฎี ศาลาการเปรียญ ก็ไม่ละเว้นสักที่
มีข่าวอีกครั้ง อาจารย์จากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เสนอการแก้ไขปัญหานกพิราบที่หน้าวัดสุทัศน์ เสาชิงช้า และสนามหลวงด้วยการใช้สมุนไพร "กวาวเครือขาวป่นผสมเมล็ดข้าว" หว่านให้นกพิราบกิน 45 วัน เกิดการเปลี่ยนแปลง เจ้านกพิราบตัวผู้ที่กินเข้าไปไร้สมรรถนะทางเพศเป็นหมันฮ่ะ ปริมาณนกพิราบลดลงไปในช่วงเวลานั้น แต่แล้วก็เกิดการอนุรักษ์กลายเป็นว่าไปเปลี่ยนพฤติกรรมทางเพศนก ก็เลยผสมพันธุ์กันได้จนทุกวันนี้
นกพิราบตัวเมียคลอเคลียไม่ห่าง
นกพิราบมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Columba livia G. melir อยู่ในวงศ์ COLUMBIDAE มีชื่อสามัญว่า Rock Pigeon หรือ Rock Dove พบทั่วไปในยุโรป แอฟริกาเหนือ และเอเซียตะวันตก แล้วแพร่กระจายไปทั่วโลก ประเมินกันว่าอาจมีนกพิราบมากกว่า 28 ล้านตัว นกพิราบมีหลายชนิดแต่ที่เห็นกันทั่วไปทุกวันนี้เป็นนกที่มีขนาดใหญ่ ลำตัวอวบอ้วน มีขนสีเทาถึงสีขาว ปลายหางมีขีดสีดำสองขีด ขาแดง ตาแดง ปากงุ้มเล็กน้อย รูจมูกมีหนังพองๆสีขาวนวล นกตัวผู้มีขนสีเขียวเหลือบรอบคอ ตัวเมียไม่มีขนเหลือบ นกพิราบเป็นนกที่ขัยนผสมพันธุ์ ตัวเมียจะใช้ปีกกระพือโอบตัวผู้ไปรอบๆ ตัวผู้จะพะงกหัวเกี้ยวพาราสี
นกพิราบจูบกันเหมือนนกอีกหลายชนิด และเหมือนคนมากๆ