เป็ดคับแค ตัวเล็กๆแต่หลบหลีกเร็ว
โดยธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ฐานข้อมูลเรื่องนกของผมยังหนีไม่พ้นมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม เพราะว่ามีพื้นที่กว้างขว้างราวๆ 8,000 ไร่ มีทั้งทุ่งโล่ง ที่นา แหล่งน้ำประเภทบ่อปลา สระน้ำเพื่อการตกแต่ง หรือแปลงทดลอง ผมถ่ายรูปเป็ดแดงได้ก่อน แต่กว่าจะถ่ายรูปเป็ดคับแคและเป็ดผีได้จนพอใจนั้น ใช้เวลาหลายครั้งหลายครา แม้ถ่ายได้ก็เบลอมั่ง ไกลไปมั่ง วัตถุคือเป็ดก็ตัวเล็ก แล้วยังหลบหลีกได้รวดเร็ว ว่องไว และอยู่ห่างไกลถ่ายยากจริงๆ ครับ
ในจำนวนเป็ดสามอย่าง เป็ดแดงถ่ายรูปง่าย ตัวใหญ่ เชื่องช้า ไปกันเป็นฝูงๆ ถ่ายง่ายได้ภาพคมๆสวยๆ เป็ดผีรองลงมาเพราะว่ามีจุดที่สามารถเข้าถึงได้ไม่ไกลนัก ชอบอยู่ในบ่อปลาของประมง นิ่งกว่าเป็นคับแคซึ่งตัวโตกว่าเป็ดผีแต่ หลบเร็ว ไม่นิ่ง อยู่ไกลจนแทบถ่ายไม่ได้ ส่วนเป็ดอื่นๆผมไม่พบหรือพบแล้วแยกแยะไม่ออกก็เลยไม่มีภาพมาอวด อย่างไรก็ตาม ผมต้องใช้เวลามากเป็นพิเศษ จึงได้ภาพเป็ดคับแคมาเพียง 7-8 รูป พอจะดูได้เพียง 4-5 รูป คงไม่ว่ากันนะ
เป็ดคับแคเป็นนกประจำถิ่นประเทศไทย เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตามกฎหมาย ในฤดูผสมพันธุ์พบแยกคู่หรือเดี่ยว แต่นอกฤดูอยู่รวมกันเป็นฝูงๆ พบแถบอินเดีย เอเซียอาคเนย์ และออสเตรเลียทางตอนเหนือๆ เสียงร้อง คว๊าก คว๊าก คว๊าก แอ๊ก เป็นนกขนาดเล็กเพียง 160 กรัง ยาว 26 ซม. มีชื่อสามัญว่า Cotton Pygmy-goose มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Nettapus coromandelianus Gmelin.1789 วงศ์นกเป็ดน้ำ ANATIDAE ทั้งเพศผู้และเพศเมียมีปากและแข้งสีดำ
ตัวผู้สังเกตุได้ง่าย โดยมีหัวและลำตัวสีขาว กระหม่อมสีดำ วงรอบคอมีขนเส้นสีดำเหลือบเขียว หลังสีดำเหลือบเขียว ข้างลำตัวสีเทาท้องสีขาว เวลาบินจะเห็นแถบสีขาวพาดตลอดปีก ส่วนตัวเมียมีแถบคาดตาสีน้ำตาลเข้ม หัว-คอ-สีเนื้อ กระหม่อมสีน้ำตาลเข้ม อกมีลายสีน้ำตาลกระจายทั่ว เวลาบินเห็นสีขาวตอนกลางปีกเล็กๆ ผมไม่เคยพบเห็นรังของเขา และก็ไม่รู้ว่าไข่ครั้งละ 8-15 ฟอง เปลือกไข่สีขาว ฟักนาน 24-26 วัน ช่วงฤดูผสมพันธุ์ กรกฎาคม-สิงหาคม อาหารส่วนใหญ่เป็นสัตว์น้ำขนาดเล็กๆ พืชน้ำ ผักน้ำ
ทุกวันนี้ ถ้าผมผ่านสระน้ำของมหาวิทยาลัยที่ถ่ายรูปเหล่านี้มาได้ ก็ยังเห็นเป็ดคับแคลอยแพอยู่ในดงแหนเขียวๆเหมือนเดิม แต่พอเห็นคนหรือรถยนต์ จะบินหนีไปในชั่วพริบตา รวดเร็วทุกฤดูกาล
เป็ดคับแค ตัวผู้และตัวเมีย