หน้าแรก
เว็บบอร์ด
บทความ
รวมรูปภาพ
ติดต่อเรา
ข่าวสาร
หม่อน ไหม เส้นสายลายแพร
“พอแพง”
หม่อน หรือมอน ในคำอีสานเป็นชื่อไม้พุ่มขนาดกลาง หรือไม้ยืนต้นขนาดเล็ก ชื่อวิทยาศาสตร์ Morus alba Linn.
ในวิถีอีสานดั้งเดิมชาวอีสานและภูมิภาคจะรู้จักและคุ้นเคย หม่อนนี้ซึ่งนำใบของมันมาเลี้ยงไหมเป็นพันธุ์พื้นเมือง ชื่อสามัญ white mulberry
ส่วนอีกพันธุ์ที่นิยมปลูกแพร่หลายขึ้นในปัจจุบันเป็น black mulberry ชื่อวิทยาศาสตร์ Morus nigra Linn. เป็นพันธุ์ผลใหญ่และดกกว่า ผลมีคุณค่าทางอาหารและมีรสหวานมากกว่า
ใบหม่อนสำหรับเลี้ยงไหม อีสานเรียก ใบมอน ต้นเรียก ต้นมอน ตัวหม่อนเราเรียก ม้อน
เจ้าตัวม้อนที่เป็นแมลงชนิดหนึ่ง นี่แหละที่สร้างผลงานมหัศจรรย์ให้โลกหล้า ด้วยการชักใยออกมาห่อหุ้มตัวเอง ก่อนเข้าดักแด้ตามวิถีวงจรชีวิตแมลงทั่วไป และเส้นใยนี้ก็มีมนุษย์แสนฉลาดเลิศล้ำ สามารถสาวมันออกมาเป็นเส้นเล็ก ๆ ยาว ๆ และเหนียวแน่นจนนำมาถักทอเป็นผืนแพร ใช้ห่อหุ้มตัวเองแทนดักแด้เจ้าของเดิมของมัน
เมื่อเจ้าดักแด้เจาะฝักเส้นใยของมันออกมาโบยบินผสมพันธุ์และไข่ ๆ ๆ...ไข่ไว้มากมาย รอเวลาฟักออกมาเป็นตัวหนอน หรือม้อน
ฟักออกมาจากไข่เพียงชั่วข้ามคืนเจ้ามอนน้อยก็กลายเป็นผู้หิวโหยหนักหนา เอาแต่อ้าปาก งับ ๆ ๆ ...กิน ๆ ๆ ...กินแล้วถ่าย แล้วนอน มีหน้าที่เท่านั้น
แล้วมันก็โตวัน โตคืน แบบนับวันได้ นับไม่กี่วันมันก็นอน เพื่อฟักตัวคายเส้นใยออกมาถักทอห่อหุ้มตัวเอง เป็นฝัก ให้คนเขาเรียก ฝักไหม ไงล่ะ
คนเขารู้ทัน เขาช่วยมันเร่งวันเร่งคืนให้เติบโตโดยจับมาเลี้ยงในกระด้ง ให้นอนกินอย่างเดียว แถมป้องกันภัยจากนกหนูให้ด้วย กระด้งม้อนจึงมีผ้าสีขาวห่อหุ้มไว้ดูคล้ายกลองเพลสีขาวเลยหละ
อาหารโปรดและช่วยให้มันโตเร็วทันใจ ก็คือ ใบหม่อน หรือ มอนนั่นเองแล วิถีแห่งคนและม้อนนี้ผู้เขียนเคยเรียบเรียงไว้เป็นหนังสือเด็กชื่อ “ตัวไหมของกะพ้อ” ที่ได้รับรางวัลดีเด่นจากคณะกรรมการพัฒนาหนังสือแห่งชาติ แต่ปี ๒๕๔๓ โน้นแน๊ะ...
(ต่อตอนหน้าค่ะ)