ดอกไม้เทศและดอกไม้ไทย
ต้น 85.ดาวเรืองฝรั่งเศส
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ดาวเรืองฝรั่งเศส
ชื่อสามัญ French Marigold
ชื่อวิทยาศาสตร์ Tagetes patula L.
ชื่อวงศ์ ASTERACEAE
ต้นดอกดาวเรืองฝรั่งเศส
ถิ่นกำเนิดและการกระจายพันธุ์
ในต่างประเทศ พบที่เม็กซิโก กัวเตมาลา อาร์เจนตินา ฯลฯ
ในประเทศไทย พบนำเข้ามาปลูกประดับทั่วไปในประเทศไทย
การกระจายพันธุ์ กระจายพันธุ์ไปทั่วโลกในโซนอบอุ่นถึงร้อน
สถานภาพ พืชฤดูเดียว เป็นพันธุ์ไม้ต่างถิ่นกำเนิด นำเข้ามาปลูกประดับ
ลักษณะประจำพันธุ์
ต้นแตกพุ่ม สูง 30-50 ซม. อวบน้ำ สีเขียว ใบรูปขนนก ขอบใบหยักเว้า ใบมีกลิ่นฉุน สีเขียว มีต่อมน้ำมันหอมระเหย ก้านดอกสั้นกว่าชนิดอื่น มีทั้งชนิดดอกกลีบเดี่ยวและดอกกลีบซ้อน บานเต็มที่ 3-5 ซม. กลีบดอกวงนอกสีเข้ม สีเหลืองส้ม ส้มอมแดง และมีสองสีในดอกเดียวกัน กลีบวงในสีเหลือง ฐานรองดอกรูปถ้วยสีเขียวเข้ม เป็นดอกสมบูรณ์เพศที่มีทั้งดอกตัวผู้และตัวเมียในดอกเดียวกัน ดอกจะออกและบานช่วงเดือนกรกฎาคม-เดือนตุลาคม เมล็ดขนาดใหญ่ 400 เมล็ด/กรัม
สภาพที่เหมาะสมและการขยายพันธุ์ ชอบดินร่วนปนทราย ระบายน้ำดี มีความเป็นกรดด่างกลางๆ นิยมเพาะกล้าด้วยการหว่านแล้วแยกกล้าลงแปลงปลูก ใช้เวลาเพาะเมล็ดถึงออกดอก 60 วัน หรือใช้ยอดปักชำ
บันทึกผู้เขียนและผู้ถ่าย
ตอนเด็กรู้จักดอกดาวเรืองที่นิยมปลูกตามวัด แม่ให้ไปเด็ดดอกเพื่อไปถวายพระตอนทำบุญ ผมไม่ค่อยชอบเพราะกลิ่นเหม็นฉุนติดมือ แต่พอโตขึ้นแล้วไปส่งเสริมการปลูกกระถิ่นเพื่อเป็นส่วนผสมอาหารสัตว์จึงได้รู้ว่า ดอกดาวเรืองก็ใช้ทดแทนได้ โดยเฉพาะดอกดาวเรืองฝรั่งเศส ซึ่งมีคุณค่ามากมายเช่น
1.ปลูกประดับ แบบลงกระถางและลงแปลง เพื่อความสวยงาม
2.ปลูกเป็นพืชป้องกันให้กับแปลงปลูกมะเขือเทศ เพราะว่ารากดาวเรืองฝรั่งเศสมีสารที่ทำให้ไข่ไส้เดือนฝอยไม่เจริญ ไล่แมลงหวี่ขาวในสวนมะเขือเทศ ทำให้ผลผลิตมะเขือเทศสูงขึ้น
3.ปลูกเป็นพืชอาหาร ดอกดาวเรืองใช้เป็นสีผสมอาหารได้ ให้สีเหลือง ปลอดภัยจากพิษสารตกค้างใดๆ น้ำมันหอมระเหยจากดอกดาวเรืองฆ่าเชื้อราที่เกิดจากพืช ดอกดาวเรืองป่นแห้งผสมในอาหารสัตว์ประเภทไก่และเป็ด ทำให้สีไข่แดงสดสวยขึ้น ทำน้ำดอกดาวเรืองดื่ม ใบกินได้
4.ปลูกเป็นพืชสมุนไพร ช่วยย่อยอาหาร ขับปัสสาวะ ยากล่อมประสาท แก้ท้องอืด แน่นจุกเสียด ท้องผูกรุนแรง อาการไอ และโรคไขข้อ ใช้ภายนอกยังใช้แก้เจ็บตา