นกขุนแผน เจ้านกสุดหล่อ แต่เจ้าชู้จริงหรือ
โดยธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
เป็นเพราะว่านิทานพื้นบ้านเรื่องขุนช้างขุนแผน ที่ได้รับฟังมาแต่จำความได้ กลายเป็นตำนานของเจ้าหนุ่มรูปงามนามว่า ขุนแผน แถมได้สมญานามเสียว่า เป็นจอมเจ้าชู้ จอมขมังเวช มีมนต์มหาระรวย โอมเพี้ยงๆ เชี่ยวชาญเชิงกามยิ่งเหลือ มนุษย์หน้าไหนหลายเมียละเหี่ยใจ จึงถูกขนานนามว่า จอมเจ้าชู้บ้าง ขุนแผนแสนสนิทบ้าง ขุนแผนพเนจรบ้าง ก็ว่ากันไป
นกขุนแผนรูปหล่อ แต่ไม่เจ้าชู้เลย
ราชบัณฑิตคงเห็นว่าเจ้านกชื่อ ขุนแผน มีสีสันสวยงามมากๆ ก็เลยนึกสนุก ตั้งชื่อมันว่า นกขุนแผน รูปลักษณ์เขาสวยและหล่อมากๆคือ เริ่มตั้งแต่มีปากสีแดงสดใส ขนหัวจนถึงคอสีดำ ขนด้านบนลำตัวสีฟ้าแกมม่วง ท้องสีขาวสะอาดตา ปลายปีกสีขาว ขนหางแข็ง 12 เส้น แต่ละคู่ยาวลดหลั่นกันไป คู่กลางยาวสุด มีสีฟ้าแกมม่วง ปลายหางมีแถบสีขาว มน ปลายขนหางคู่ที่ 6 ยาวที่สุดและปลายโค้งมนลง จากปลายปากถึงปลายหาง 65-68 ซม. เป็นส่วนของขนหางเสีย 2 ใน 3
ขาสีแดง ตาสีดำ ตัวผู้และตัวเมียคล้ายคลึงกันมากจนยากจะแยกออกได้ ชอบอยู่เป็นฝูงเล็กๆตามป่าโปร่ง ส่งเสียงดังเวลาออกหากิน ไม่ค่อยอยู่นิ่ง บินโฉบไปแล้วก็บินโฉบมา หาหนอน แมลง ผลไม้สุกเช่นตะขบฝรั่ง ผลปอเก้งสีส้มสดๆ บางทีก็คาบไปให้ลูกๆที่อยู่ในรัง รังหยาบสร้างตามง่ามไม้ไม่สูงนักราวๆ 5-7 เมตร ฤดูผสมพันธุ์อยู่ระหว่างเดือนมีนาคม-พฤษภาคม ไข่ครั้งละ 3-6 ฟอง เจ้านกขุนแผนชุดนี้ถ่ายมาจากสถานีส่งเสริมและพัฒนาการอนุรักษ์สัตว์ป่าสวนผึ้ง ซึ่งตั้งอยู่ที่อ่างเก็บน้ำห้วยตะนะ พบเห็นได้ง่าย เหมาะสำหรับตากล้องหัดถ่ายมากๆ
แต้มขาวที่ปลายขนหางแต่ละคู่
นกขุนแผนอยู่ในวงศ์เดียวกับ กา CORVIDAE ชื่อสามัญว่า Red-billed Blue Magpie ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Urocissa erythrorhyncha พฤติกรรมที่ผมเห็นเจ้านกแสนสวยคู่นี้แล้ว ยังไงเสียก็ไม่เชื่อว่า เจ้าชู้ แต่ยอมรับว่า เป็นนกที่หล่อและสวยมากๆ บางทีก็เรียกว่า เจ้านกสาริกาดง อีกชื่อหนึ่ง พบทั่วประเทศไทยจนถึงความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 1,525 เมตร เว้นภาคใต้ ส่วนในต่างประเทศพบตั้งแต่เชิงหิมาลัย จนถึงจีน พม่า ภูมิภาคอินโดจีน เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตาม พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่าพ.ศ.2535
รังนกขุนแผนบนคบไม้
นกสวยตัวนี้ ได้รับความนิยมนำมาเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยง เพราะว่ามันสวย-หล่อมากๆ แต่เรื่องเจ้าชู้หรือไม่ คิดบวก น่าจะไม่นะ เพราะว่าได้เห็นเขาเอาใจใส่ลูกเมียดีออก
ลูกนกขุนแผนอ้าปากรอเหยื่อจากพ่อ-แม่