ความดีของไม้ยูคาลิปตัส บนที่ดินเค็ม

                   เมื่อเกิดการต่อต้านยูคาลิปตัสมาก ๆ อะไรก็ไม่ดีไปเสียหมด ทั้งๆที่กรมป่าไม้เองสั่งการให้

ศึกษาศักยภาพของไม้ยูคาลิปตัสหลายด้านหลายมุม แต่ผลของการทดลอง การวิจัย เห็นผลได้ช้าเหตุที่เห็นผลช้าก็เพราะว่าต้องการความแน่นอนของผลวิจัย ประกอบกับต้นไม้ใช้เวลาเติบโตไม่ใช่ชั่ว ๓ เดือน ๖ เดือนเช่นพืชไร่ แต่อย่างไรก็ตามเมื่อผลการวิจัยสำเร็จออกมา ก็มีประโยชน์ต่อวงการมาก วันนี้สถานการณ์ไม้ยูคาลิปตัสดีขึ้น ผลการวิจัยให้ประโยชน์ที่ควรรู้และใช้ได้ต่อไป

                  ในพื้นที่ดินเค็มส่วนใหญ่อยู่ในภาคอิสาณแบ่งได้เป็น ๓ ระดับคือดินเค็มมาก ดินเค็มปานกลาง

และดินเค็มน้อย เช่นที่ทุ่งกุลาร้องไห้ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ ๕ จังหวัดคือร้อยเอ็ด ยโสธร มหาสารคาม สุรินทร์และศรีสะเกษ  เป็นพื้นที่กว้าง ๒.๑ ล้านไร่  นอกจากนี้พื้นที่จังหวัดอื่นๆเช่น กาฬสินธุ์ บุรีรัมย์ นครราชสีมาฯลฯ ก็เป็นพื้นที่ดินเค็มในวงกว้างขวางถึง ๑๘ ล้านไร่ จะเค็มมากเค็มน้อยอย่างไรก็ตาม คนอิสาณไม่มีทางเลือกใด ๆ เลย การประกอบอาชีพทั่วไปจึงมีผลได้ผลเสียเท่าที่ศักยภาพของดินจะเอื้ออำนวยให้

                  ที่บ้านดงบัง ต.หัวนาคำ อ.ยางตลาด จ.กาฬสินธุ์ ตั้งอยู่ที่ระดับความสูงจากระดับน้ำทะเล๑๗๐ ม. ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย ๑,๒๐๐ มม./ปี ช่วงฝนตกอยู่ระหว่างเดือน พฤษภาคม-ตุลาคม ได้ถูกกำหนดให้เป็นที่ทำการทดลองปลูกป่าไม้ยูคาลิปตัส คามาลดูเลนซิส เพื่อตรวจสอบการใช้น้ำของไม้ชนิดนี้ในพื้นที่ดินเค็ม ด้วยเครื่องมือบันทึกข้อมูลและเครื่องตรวจสอบชนิดเสียบในเนื้อไม้ ซึ่งจะตรวจเช็คความร้อนในเนื้อไม้อ่อน(Sapwood)เพื่อคำนวณหาอัตราการไหลของน้ำในท่อลำเลียงได้

                 พื้นที่ดินเค็มในส่วนที่มีระบบการชลประทานแห่งนี้ มีส่าเกลือขึ้นมาบริเวณผิวดินในฤดูแล้ง เนื่องจากเกิดการระเหยของน้ำ เกลือจึงตกผลึกในช่องว่างของเม็ดดิน ในการทดลองปลูกไม้ยูคาลิปตัส ได้ทดลองในพื้นที่ดินเค็มปานกลาง(2 mS2cm)และเค็มมาก(10-40 mS/cm) เครื่องมือที่ใช้วัดการใช้น้ำของไม้ที่ใช้เป็นตัวแทนศึกษา ใช้วิธี Heat pulse velocity

                   ผลของการทดลองพบว่า ไม้ยูคาลิปตัสอายุ 3 ปี ปรากฏว่า การใช้น้ำมากอยู่ระหว่างเวลา 7.00-16.00 น.และใช้มากที่สุดอยู่ระหว่างเวลา 10.00-14.00 น.ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่มีการสังเคราะห์แสงมากที่สุด บนพื้นที่ดินเค็มปานกลางไม้ยูคาฯเส้นผ่าศูนย์กลางเพียงอก(1.30 ม.) 4.3-6.5 ซม. ใช้น้ำอยู่ระหว่าง 5-27 ลิตร/ต้น/วัน และบนพื้นที่ดินเค็มจัด ไม้ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางเพียงอก 4.2-9.7 ซม. การใช้น้ำอยู่ระหว่าง 2.5-37.7 ลิตร/ต้น/วัน

                 สรุปว่ายิ่งดินเค็มมากเท่าใด ต้นไม้ยูคาฯในที่ดินเค็มจัดก็ใช้น้ำมากกว่าดินเค็มปานกลาง ในขณะที่ไม้กำลังเติบโตใช้น้ำมากกว่า อย่างไรก็ดี ต้นยูคาลิปตัส ที่ปลูกในพื้นที่ดินเค็มปานกลางนั้นมีเส้นผ่าศูนย์กลางที่ระดับอก 4.3-6.5 ซม.หรือ ความโตทางเส้นรอบวง 12.9-19.5 ซม. นำมาเปรียบเทียบกับไม้ยูคาลิปตัสที่ปลูกในที่ดินเค็มจัด มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางที่ระดับอก 4.2-9.7 ซม.หรือ 12.6-29.1 ซม.ที่ดินเค็มจัดต้นยูคาฯใช้น้ำมากกว่าจริง แต่ก็เติบโตได้รวดเร็วกว่า
                     งานนี้เป็นฝีมือของ ดร.เจษฏา เหลืองแจ่ม ส่วนวนวัฒนวิจัย กรมป่าไม้ และปีนี้ได้รับรางวัลนักวิจัยดีเด่นในการประชุมการป่าไม้แห่งชาติประจำปีพ.ศ.2538  ต้องขอปรบมือให้สำหรับคนหนุ่มรุ่นใหม่ ที่ยังมีไฟอยู่อย่างเหลือเฟือ ประโยชน์ที่ได้รับคือ ไม้ยูคาฯปลูกได้ในที่ดินเค็มจัด-ดินเค็มน้อย หากเป็นดังที่กล่าวมานี้ แสดงให้เห็นได้หรือไม่ว่า จะพัฒนาป่ายูคาลิปตัสในท้องที่ภาคอีสาน ให้เป็นมวลรวมมากที่สุดเท่าที่จะมากได้ เพราะว่าไม่มีไม้ป่าชนิดใดๆปลูกขึ้นได้ดีเท่านี้
                       เรื่องนี้ได้พบว่าที่ทุ่งกุลาร้องไห้ เดิมก็เป็นที่รกร้างว่างเปล่า ดินเป็นทรายจัด แล้วก็เค็ม ซึ่งก็มีทั้งส่วนที่เค็มมากเค็มปานกลางและเค็มน้อย ระดับน้ำใต้ดินสูง ปลูกอะไรก็ไม่ได้ผล ประชาชนยากจนมาก กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้รับอุมัติโครงการพัฒนาทุ่งกุลาร้องไห้ ตามมติคณะรัฐมนตรี ๙ ตุลาคม ๒๕๒๒ โดยมี ๕ กระทรวง(เกษตร มหาดไทย สาธารณะสุข ศึกษาและวิทยาศาสตร์) ๒๑ กรม 
                          กรมป่าไม้เป็นส่วนหนึ่งในด้านพัฒนาป่าไม้โตเร็ว ตั้งแต่ปีพ.ศ.๒๕๒๕-๒๕๓๘ ปลูกป่าได้รวม ๒๗,๗๓๕ ไร่ โดยกระจายปลูกไปทั้ง ๕ จังหวัดคือร้อยเอ็ด ยโสธร มหาสารคาม สุรินทร์และศรีสะเกษ ต้นไม้ที่ปลูกประกอบด้วย ไม้ยูคาลิปตัส กระถินณรงค์ และกระถินเทพา