ห้วยขาแข้ง เปิดให้ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ได้หรือไม่?

                     ห้วยขาแข้ง  เปิดให้ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ได้หรือไม่?

                                                                                     ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ

           ถ้าเจตนารมณ์ของการจัดตั้งเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง มุ่งเน้นเพื่อให้เป็นบ้านที่อยู่อาศัย แหล่งขยายเผ่าพันธุ์อันจะสืบลูกหลานสันดานสัตว์ป่าพันธุ์แท้อย่างปลอดภัย พร้อมทั้งทำการศึกษาวิจัยถึงวิถีชีวิตและพฤติกรรมสัตว์ป่า อนุรักษ์ผืนป่าต้นน้ำสำคัญไว้ให้เกิดประโยชน์ต่อมนุษย์ที่เกี่ยวข้อง และนันทนาการกลางแจ้งด้วยการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์อย่างยั่งยืน  แล้วไซร้ ต้องยอมรับว่า สำเร็จแล้วในหลายประการ                           
            เว้นแต่ จุดมุ่งเน้นให้เกิดความปลอดภัยไร้กังวลเรื่องการถูกตามล่า เช่นกรณีค่างส้ม และการลักลอบล่าอีกมากมายหลายจุดที่ตามไม่เจอ หรือแกล้งเซ่อหาไม่พบ อยากรู้ข้อเท็จจริงต้องแฝงกายไปเป็นนักชิมตามร้านอาหารป่า แล้วจะรู้ว่า สัตว์ป่ายังไหลออกมาขายโดยคำตอบของเจ้าของร้าน  "ป่าไม้กับตำรวจมาส่ง"  ส่วนจะมีพรานป่าทั่วๆไปอีกส่วนหนึ่งหรือเปล่าไม่รู้  เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแห่งนี้ตั้งมานาน นาน แต่ก็ยังเกิดเหตุการณ์ดังกล่าวซ้ำซากได้ไง กรณีค่างส้มชี้ชัดว่าการป้องกัน(Protection)ยังไม่นิ่ง จิตสำนึกยังไม่เกิด  
           และ การนันทนาการกลางแจ้งด้วยการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์อย่างยั่งยืน บนพื้นฐานทรัพยากรท่องเที่ยวที่พรักพร้อมอย่างเหลือล้นจนกลายสภาพเป็นความสูญเสียเงินงบประมาณแผ่นดิน ซึ่งมันคือเงินภาษีของทุกคนที่ต้องจ่าย วันนี้คุณได้ใช้จ่ายกันไปด้วยความคุ้มค่ากับมูลค่าเงินที่ลงทุนไปหรือไม่เพียงใด ผมต้องโวย ๆ ๆ เพราะมันเป็นเงินภาษีของผมส่วนหนึ่ง คุณจะมาใช้อำนาจตามกฎหมายที่ถือแล้วใช้ไม่เป็น กีดกันคนเสียภาษีได้หรือ?

                

                                                   ผืนป่าผลิใบปากทางเข้าห้วยขาแข้ง                         
          ผมต้องขอบอกให้ทราบทั่วกันว่า  การอนุรักษ์(Conservation) คือการใช้ประโยชน์อย่างชาญฉลาด(Wise Use) ไม่ใช่การเก็บรักษาไว้เพียงอย่างเดียว ไม่ใช่แค่การปกป้องคุ้มครองหรือเพื่อการศึกษาวิจัยเพียงอย่างเดียว ดังนั้น ทุกวันนี้ ห้วยขาแข้งมักอ้างกันแต่ว่า เป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าบ้าง วันนี้อ้างใหญ่ยิ่งขึ้นไปอีกว่า มันเป็นมรดกโลก จะมาท่องเที่ยวไม่ได้ บ้า! งี่เหง้า เป่าปี่ มั่ว เฉไฉ ไถลเถลือกไปเรื่อย 

                         

                                                       สะพานแขวนเดินชมนกขุนแผนสีสวยได้

           ทำไมผมกล้าพูดว่า ห้วยขาแข้งมีทรัพยากรท่องเที่ยวพรักพร้อม ผมจึงอยากจะขอเริ่มต้นที่ความจริงเรื่องความสวยงามของผืนป่าเบญจพรรณและป่าเต็งรังที่สามารถเข้าถึงได้ง่ายๆก่อน พูดได้ว่าตั้งแต่ปากทางเข้าไปในห้วยขาแข้ง ถ้าคุณไปในฤดูแล้ง คุณก็จะได้เห็นความสวยงามของป่าเปลี่ยนสีประเภทผลัดใบ แต่ถ้าคุณไปช่วงต้นฝนคุณจะเริ่มเห็นป่าเปลี่ยนสีจากการผลิใบอ่อนของพรรณไม้นานาชนิดหลากสีสัน มันสวยคนละอย่าง แต่ถ้าเข้าไปฤดูหนาวและฤดูฝน คุณก็จะเห็นความงามอีกอย่างหนึ่ง 

                   

                                                     บ้านพักที่เขตรักษาพันธุ์ห้วยขาแข้ง

            การเข้าถึงห้วยขาแข้ง ไม่ยากอย่างที่เข้าใจกันทั่วไป ไปจากกรุงเทพก็เพียง 2-300 กม. ถนนหนทางเรียบสนิท วิ่งรถยนต์ได้อย่างสะดวกและปลอดภัย ใช้เวลาก็ไม่มาก สิ้นเปลืองน้ำมันและค่าใช้จ่ายน้อย มันเป็นป่าใกล้เมืองพอๆกับเขาใหญ่ ใครๆก็ไปกันได้ด้วยรถยนต์ธรรมดา ไม่ต้องใช้ประเภทขับเคลื่อนสี่ล้อก็ไปได้สบายๆ เส้นทางช่วงเข้าป่าก็เรียบราบ ไต่ไปตามเนินเขานิดหน่อย 
             บ้านพักและลานกางเต็นท์ ต้องขอกล่าวถึงก่อนว่า ที่ห้วยขาแข้งช่วงอำเภอลานสักนี่ มีหน่วยงานสองหน่วยงานซ้อนกันอยู่ มีหัวหน้าสองคน คือ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง กับสถานีวิจัยสัตว์ป่าเขานางรำ  ซึ่งถ้าเป็นไปตามหลักการจัดการป่าอนุรักษ์สากลละก้อ เขาจะต้องให้สถานีวิจัยสัตว์ป่าอยู่ในสังกัดเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง เพื่อให้เกิดเอกภาพการบริหารจัดการ ที่นี่จึงมีทั้งบ้านพักที่แอบอ้างว่าสร้างไว้ให้บรรดานักวิจัยเข้าไปใช้ประโยชน์ทั้ง 2 หน่วยงาน 

                 

                                                        บ้านพักนักวิจัยที่เขานางรำ


             ที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง มี 7 หลังๆละ 2-3 ห้อง กับที่มีการสร้างขึ้นใหม่อีก 3 หลัง ตั้งอยู่คนละฝั่งห้วย ที่สร้างใหม่และเก่าล้วนใช้ประโยชน์กันเฉพาะที่อ้างว่ามาวิจัย แต่ข้อเท็จจริงเป็นบ้านพักที่ใช้พักกันในกลุ่มผู้มีอิทธิพล หรือผู้ที่เข้าถึงได้ด้วยกลวิธีต่างๆ ไม่มีการกำหนดค่าใช้จ่าย แต่บริจาคได้ ส่วนที่สร้างใหม่ "ร้าง" กำลังจะผุพังไปทีละนิดๆ เงินงบประมาณที่สร้างไปสูญเปล่าอย่างน่าอนาถใจ

              นอกจากนี้ที่สถานีวิจัยสัตว์ป่าเขานางรำ ก็มีการสร้างบ้านพักใหม่ 3 หลัง สวยงามและตั้งอยู่ในภูมิทัศน์ที่ดี มีป่าล้อมรอบทุกหลัง แต่ก็ร้างและกำลังผุพังเช่นกัน ก็ไม่เข้าใจการบริหารจัดการของสองหน่วยงานนี้นักว่า เขาทำอะไรกันอยู่ จะให้คนเข้าไปพักแบบท่องเที่ยวก็ได้เพียงแต่ทำเรื่องตกลงกับกระทรวงการคลังตามกฎหมายและระเบียบที่เปิดช่องไว้ได้อย่างไม่ยากเย็น เว้นแต่ข้ออ้างดังกล่าวมาแล้วข้างต้น 

                                                      ร่องรอยกวางสลัดเขา
                พอไปถึงจอดรถยนต์แล้วเดินผ่านชายป่าเพื่อจะไปยังโป่งขนาดใหญ่ จะเห็นร่องรอยของต้นไม้มีรอยฟกช้ำ พนักงานพิทักษ์ป่าเล่าว่า เป็นรอยกวางมาสลัดเขาด้วยการกระแทก"เขา"กับต้นไม้ในยามค่ำคืนที่เขาจำเป็นต้องทำ มันเป็นพฤติกรรมสัตว์ป่าที่น่าสนใจน่าเรียนรู้ ถ้าแอบซุ่มโป่งดูได้ ถามว่าจะให้สีสันกับการเข้าป่ามาเที่ยวอย่างนี้หรือไม่ จะสร้างความผูกพันและหวงแหนให้กับผู้ที่พบเห็นไหม? 


                   

                                                   จำลอง บุญสองเล็งแล้วยิงไม่ยั้ง                               

                เลยเข้าไปที่โป่งซับฟ้าผ่า นกเปล้านับร้อยบินหนีขึ้นฟ้าอย่างกับเสียงปืนแตก ด้วยเพราะว่าเราเดินไปคุยไป แต่นั่นคือสิ่งที่ชี้ชัดว่า ถ้ามีห้างส่องสัตว์ป่าให้ซุ่มแอบดู จะได้อรรถรสกับการเข้าป่ามาเที่ยวเพียงใด นอกจากนั้นยังมีรอยมูลกระทิง วัวแดง หมูป่า กวาง ฯลฯ แล้วก็ยังมีป่าโอบล้อมโป่งอย่างสวยงามด้วย ขณะที่ไปนั่นดอกตะแบกสีม่วงอ่อนกำลังสะพรั่งอย่างงามครับ 


 


                นี่ถ้าเป็นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสลักพระ หน่วยพิทักษ์ป่าสลักพระละก้อ เขาสร้างห้างไว้ให้นักท่องเที่ยวขึ้นไปแอบซุ่มดูสัตว์ป่าอย่างเยี่ยมยอดทีเดียวเชียวครับ แต่ที่นี่ มรดกโลกนะครับ เงินงบประมาณก็มากกว่า คนก็มากกว่า ดังก็ดังกว่า แต่ไม่มีการจัดการหรือการพัฒนาเลยสักห้าง ห่วยแตกว๊อย ไอ้เคี่ยมลายเขียว 


 

                            โป่งซับฟ้าผ่า                                                           มูลสัตว์ป่า

                 น้ำตก โอย ห้วยขาแข้งมีน้ำตกดังๆ ที่เข้าถึงง่ายๆ หลายแห่ง นักท่องเที่ยว ถ่ายรูปเล่น  นักเขียนสารคดีเขาบันทึกไปอวดโลกภายนอกเยอะเลย ก็น่าจะเปิดให้เข้าไปพัฒนาและท่องเที่ยว นอกจากนั้นยังมีชุมชนกะเหรียงพื้นบ้านอยู่อาศัยชายขอบของเขต เป็นหมู่บ้านที่สามารถเข้าไปสัมผัสได้ เรียนรู้วิถีชีวิตของเขาได้ ซื้อหาของฝากจากชาวบ้านก็ได้ แต่อย่าถามซื้อ เชวา(ชุดของสาวที่ยังไม่แต่งงาน)ของสาวกะเหรี่ยวเขานะ 
                 หรือจะชมศิลปะการแสดงของเขาก็ได้เช่น การรำตงที่สวยงามและสนุกเร้าใจกับเสียงเพลงและเครื่องดนตรีที่บรรเลง 

                       

                                                               ร่องรอยที่ทำห้างได้

                 วิวทิวทัศน์ โอ้โฮเฮะ ขึ้นไปเลยที่จุดชมวิว ถ้าไปช่วงต้นฝนก็จะได้เห็นดอกไม้ป่านานาชนิดแตกดอกดกดื่นไปทั้งผืนป่า สวยนวลเนียนอย่าบอกใครเชียวครับ อากาศก็เย็นชื่นใจ ห่อข้าวไปสักกล่องก็นั่งกินไปกับบรรยากาศแสนจะโรแมนติกแล้ว ครอบครัวที่มีตัวเล็กๆด้วยยิ่งชอบใจตายเลย สิ่งดีๆมีอยู่ทุกตารางนิ้ว มันควรจะเข้าถึงและใช้ประโยชน์ได้อย่างกว้างขวางและเป็นธรรมต่อทุกคน มิใช่หรือ?

                  

                                                           ผืนป่าที่กำลังออกดอกในหน้าฝน

                 สิ่งที่ขาดหายไปของห้วยขาแข้งก็คือ วิสัยทัศน์และจิตวิญญาณของนักวิชาการป่าไม้หรือเจ้าหน้าที่ป่าไม้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผู้บริหารระดับกำหนดนโยบาย รวมตลอดไปถึงฝ่ายการเมืองที่เกี่ยวข้อง หรือจะมีเพียงแค่การซื้อขายตำแหน่งเพื่อเลื่อนระดับและคุมเงินงบประมาณก้อนโตๆ 
                  หรือเป็นได้เพียงแค่ "ยามเฝ้าป่า" ถ้าเพียงแค่นั้น จ้าง บริษัท รปภ.ถูกๆมาทำก็ได้มั้ง 
                  "เฮ้ยๆๆ พูดอย่างนี้มันก็สวยละซิ ส่อเสียด เหยียดหยัน กันนี่หว่า"
                  "เออ ใช่  ตั้งแต่ตั้งมาแล้ว ได้แต่อ้างว่ามันไม่ใช่อุทยานแห่งชาติๆ อยู่นั่นแหละ ถ้าอย่างนั้น ซาฟารีที่แอฟริกาคงเจ๊งกันหมดแล้วกระมัง
                                              
                

                                                 แค่ได้เห็นผืนป่าสวยๆ ประชาชนก็รักป่าแล้ว

                     ถ้าคุณทั้งหลายได้อ่านจากเรื่องนี้แล้วคิดอย่างไร ควรให้ห้วยขาแข้งเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ดี หรือจะเก็บไว้ให้กับผู้มีอภิสิทธิ์ชนใช้ประโยชน์เป็นการเฉพาะไหม? คิดอย่างไรลองส่งไปรษณียบัตรไปที่ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง ตู้ ปณ.7 อำเภอลานสัก จังหวัด อุทัยธานี 61160 โทร. 056-519654 เพื่อตรวจสอบขั้นพื้นฐาน หรือเม้นท์มาที่นี่ได้เลย ไม่ลองไม่รู้นะ