หน้าแรก
เว็บบอร์ด
บทความ
รวมรูปภาพ
ติดต่อเรา
ข่าวสาร
ประเพณีแซนโฏนตาเมืองขุขันธ์ตอน4.
ขบวนแห่เครื่องเซ่นไหว้
โดยธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ด้วยความยิ่งใหญ่อลังการงานประเพณีแซนโฏนตา ไหว้สาหาบรรพบุรุษของชาวเมืองขุขันธ์ ต้องเอาภาพเก็บมาเล่าสู่กันฟังแถมด้วยภาพของงาน เพียงเห็นภาพบนหน้าเว็บไซต์นี้ก็แค่เศษหนึ่งในสิบความยิ่งใหญ่ของงานครับ อย่างไรก็ตาม ต้องขอชื่นชมคนเมืองขุขันธ์อย่างจริงใจ ที่รักถิ่นกำเนิด เทิดทูนบรรพชน และสามัคคีเป็นเลิศ ภาพที่เห็นเหล่านี้สำแดงเหตุที่กล่าวถึงสามประการอย่างลงตัว
ปีหน้าฟ้าใหม่ อยากไปอีกจริงๆ แต่อยากเก็บภาพความจริงที่เกิดขึ้นให้ได้ชมกันจะจะสะใจไปเลย
ผมกล่าวถึงเรื่องเครื่องเซ่นไหว้ไปแล้ว ซึ่งต้องทำให้ถูกต้องทำนองโบราณ ประเพณีการแห่เครื่องเซ่นไหว้กว่า 10 ปีมานี้ เมืองขุขันธ์ได้พัฒนารูปลักษณ์จนโดดเด่น สวยตระการตา และเป็นสัญลักษณ์ของประเพณีแซนโฏนตาเมืองขุขันธ์ไปแล้ว
แต่ละ อบต.(องค์การบริหารส่วนตำบล) มุมานะคิดสร้างสรรค์กันมาอย่างเลิศอลังการ แนวความคิดและการกระทำส่อชัดว่ามีเจตนาสรรค์สร้างอย่างแท้จริง มองเห็นความร่วมมือและร่วมใจได้จากความปราณีตของการตกแต่งขบวนแห่แหนเครื่องเซ่นไหว้
ขบวนแห่ที่ได้เห็นมีถึง 23 ขบวน แต่ละขบวนทุ่มเทการประดิดประดอยกันสุดจิตสุดใจ วัสดุที่ใช้จัดหามาจากท้องถิ่นเช่นพืชผัก ผ้าแพรพรรณ เศษซากจากพืชและสัตว์ รถยนต์ขบาด 2-4 ตัน รูปแบบขบวนแห่ที่เสริมด้วยการฟ้อน การแต่งกาย การหาบสรรพสิ่งที่เป็นเครื่องเซ่นไหว้ การแสดงที่ตลกขบขัน การขับขานทำนองเสนาะ
แทบไม่น่าเชื่อก็ต้องเชื่อ คือการจัดการขบวนแห่ ที่แต่ละ อบต.สามารถพัฒนาการได้อย่างงดงาม มีรูปลักษณ์ และเน้นให้เห็นความแตกต่างจนได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยว
ทรัพยากรบุคคลของแต่ละ อบต.ที่สรรหามาแสดงนั้นมีทั้งเด็กๆที่ยังเล็กๆขนาด ป.4-6 หรือชั้น ม.1-3 การลงทุนเรื่องเครื่องแต่งตัวที่เน้นความงดงาม และมีเอกลักษณ์ของตำบลใครตำบลมัน ในการแห่เครื่องเซ่นไหว้นี้เตรียมการและซักซ้อมกันมาอย่างเข้มข้น เมื่อแห่ขบวนมาถึงหน้าปะรำพิธีที่ต้องให้อวดความคิดสร้างสรรค์ ตรงจุดนี้มีคณะกรรมการคอยชมและให้คะแนนอยู่
เป็นการแข่งขันที่ทำกันจริงจังชนิดเอาเป็นเอาตาย ดูเหมือนว่า แต่ละ อบต.จะยอมไม่ได้ถ้าจะแพ้โดยที่ยังไม่ได้ต่อสู้
ผมยืนดูเป็นระยะเพราะว่าเหนื่อยอ่อน แล้วก็เดินตามขบวนเพื่อถ่ายรูป ได้พบว่า ขบวนหนึ่งใช้แต่เยาวชนคนเด็กๆ เป็นตัวชูโรง บางขบวนใช้เฉพาะนักเรียนระดับมัธยมศึกษา บางขบวนใช้ผู้ชายล้วน นุ่งผ้าโสร่ง และสวมเสื้ออาวเก๊บ พาดไหล่ด้วยผ้าขาวม้าตาสก็อต บางขบวนใช้การหาบเครื่องเซ่น ใช้ทั้งชายและหญิง บางขบวนแต่งแปลกแตกไปมาก ใช้เศษวัสดุมาตัดแต่งเป็นกระโปรงแบบว่า ลดภาวะโลกร้อน บางทีก็เป็นถุงดำที่ใส่ขยะ ดัดแปลงแต่งเป็นชุด
บางขบวนแต่งเป็นผีสาวด่างๆดำๆ เป็นที่ตลกขบขันกับการแสดง
ส่วนวัสดุพื้นบ้านที่นำมาแต่งรถขบวนเครื่องเซ่นไหว้ก็เช่น พริกขี้หนูทั้งเขียวสดและแดงแจ๊ด ถั่วฝักยาว ฟางข้าว เมล็ดข้าวโพด เมล็ดถั่วเขียว ถั่วเหลือง ฟักทอง มะเขือเปราะ มะเขือพวง มะเขือยาว มะนาว มะกรูด ฟัก แฟง แตงกวา แม้กระทั่งเมล็ดข้าวสีเหลืองทอง
อย่างไรก็ตาม อาจซื้อหามาบ้าง จากแปลงปลูกของพี่น้องที่ร่วมกิจกรรมบ้าง การออกแบบน่าจะเป็นบุคลากรในชุมชนคนท้องถิ่นคิดเสกสรรค์กันเอง อาจอาศัยประสบการณ์ที่เคยทำหรือเกิดแนวคิดใหม่ๆ
ทีเด็ดเมื่อถึงคราวที่เจ้าเมืองขุขันธ์จะมาถึง ผู้ว่าราชการจังหวัดศรีษะเกษ ได้ลงทุนแต่งชุดแบบเจ้าเมืองในอดีต นั่งขบวนแห่ด้วยช้างงาใหญ่ยักษ์ 3 เชือก ควาญช้างนุ่งผ้าแดง แต่งเสียดูมีมนต์ ขบวนแห่แหนนั้นมีตุง(ธง)แห่นำขบวนมาอย่างอลังการ และเมื่อถึงประเทียบขึ้นจากช้าง ก็ทำได้ไม่เขอะเขิน
ปีหน้าฟ้าใหม่ จะยังคงความยิ่งใหญ่เช่นนี้ หรือว่าจะยิ่งใหญ่มากยิ่งกว่า ขบวนแห่จะเพิ่มมากขึ้นหรือว่าจะงดงาม แปลกแตกต่างออกไป ซวดๆ เมื่อขบวนแห่เจ้าเมืองมาถึง ก็เป็นหน้าที่ของพิธีการที่ต้องเข้าสู่ขั้นตอนตามประเพณีโบราณที่เข้มขลัง
