นกแซงแซวหางบ่วงใหญ่
โดยธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ผมถ่ายรูปในมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กำแพงแสนมาสองปีกว่า ได้นกมานำเสนอหลายสิบชนิด แต่นกแซงแซวหางปลายังไม่ได้เขียนถึง พลันผมได้ไปเที่ยวที่น้ำตกทีลอซูเมื่อต้นเดือนมีนาคมนี้เอง หลังจากเดินไปถ่ายรูปน้ำตกแล้ว กำลังเดินกลับมาขึ้นรถ เดินผ่านต้นไม้ต้นหนึ่งเห็นนกแซงแซวหางบ่วงใหญ่บินถลาเข้าไปเกาะ ผมปรี่เข้าหายังกับบัวขาวถล่มนักชกญี่ปุ่น ได้ใจเลย แต่ก็ถ่ายได้ไม่คมชัดนัก เขาไม่ค่อยร่วมมือเท่าไร
ผมพยายามมองหานกแซงแซวหางบ่วงใหญ่ที่กำแพงแสน แต่ไม่เคยพบเห็นเลย ถือว่าโชคดีจริงๆที่ได้รูปนี้มาอวด เจ้าตัวที่ถ่ายได้นี่มีหงอนเป็นภู่บนหัว นกแซงแซวหางบ่วงใหญ่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Dicrurus paradiseus อยู่ในวงศ์ นกแซงแซว DICRURIDAE เป็นนกขนาดยาว 32 ซม. คอสั้น ปีกสั้น ลำตัวเพรียวเรียวแบบเดียวกับนกแซงแซวหางปลา แต่หางยาวโดยเฉพาะหางที่ยื่นโดดออกไปจากแพนหางปกติรูปหางปลา เป็นเส้นเดี่ยวแต่ปลายเป็นรูปขน ขนด้านหลังสีดำเป็นเงางาม(เหลือบ) ปากหนาสีดำปลายงุ้ม ขาและเท้าก็สั้นๆ แต่ดูแข็งแรง ตาสีแดง บนหัวมีหงอน ตัวผู้กับตัวเมียคล้ายคลึงกัน นกเด็กๆยังโตไม่เต็มวัยหงอนสั้นและขนหางไม่ยาว
นกแซงแซวหางบ่วงใหญ่มีนิสัยดุร้าย หวงถิ่น เลียนเสียงนกอื่นได้ ไม่กลัวแม้กระทั่งเหยี่ยวที่ใหญ่กว่า ชอบกินแมลง จะเกาะอยู่ตามกิ่งไม้มองหาเหยื่อแล้วโฉบจับมากิน เป็นนกประจำถิ่นทั่วประเทศ ตามป่าเบญจพรรณ ป่าดงดิบ สวนผลไม้ แต่ก็พบได้ถึงระดับความสูง 1,700 เมตร ทำรังตามง่ามไม้รูปถ้วยเล็กๆ ออกไข่ครั้งละ 3-4 ฟอง ในต่างประเทศพบที่อินเดีย จีนตอนใต้ เอเซียตะวันออกเฉียงใต้ เกาะไหหลำ และหมู่เกาะซุนดาใหญ่ ผมว่านกแซงแซวหางบ่วงใหญ่เป็นนกที่สวยงามมาก ชอบร้องเสียงดัง และบินโฉบจับแมลงด้วยลีลาสไกต์(Skyte)ได้อย่างเดียวกับเหยี่ยวขาว
วันนี้ 16 มีนาคม 2555 ผมได้พบว่านกแซงแซวหางบ่วงใหญ่พบเจอได้ที่อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี ในสวนหลังบ้านคลองตาคต แต่ที่ไม่พบเลยที่ ม.เกษตร กำแพงแสน อาจไม่ตรงกัน ลืมนัดหมายเลยไม่ได้เจอ
นกแซงแซวหางบ่วงใหญ่