นกกาแวน
Racket-tailed Treepie
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ชื่อ นกกาแวน
ชื่อสามัญ Racket-tailed Treepie
ชื่อวิทยาศาสตร์ Crypsirina temia Daudin,1800
ชื่อวงศ์ CORVIDAE
ถิ่นอาศัย ในต่างประเทศ พบที่เมียนมาร์ จีนตอนใต้ เวียดนาม ลาว กัมพูชา สุมาตรา ชวา บาหลี ในประเทศไทย พบทุกภาคตามป่าโปร่ง ป่าไผ่ ป่าชายเลน และพื้นที่เปิดโล่งใกล้ป่า ที่ราบถึงสูง 915 เมตร เว้นภาคใต้และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
สถานภาพ เป็นนกประจำถิ่น พบบ่อย เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตาม พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2535
ลักษณะทั่วไป
เป็นนกขนาด ยาว 37-40.5 ซม. ตัวผู้ตัวเมียคล้ายกัน ปากดำงุ่มนิดๆ ลำตัวเพรียว หางยาว ปลายแผ่กว้าง ขนลำตัวสีดำเหลือบเขียว หน้าดำ กระหม่อมมีขนสีดำอัดแน่นคล้ายกำมะหยี่ ขาเล็กสีดำ โดดเด่นคือสีของตา สีฟ้าเข้ม เห็นได้แต่ไกล
เสียงร้อง "แกร่กก..."
นกกาแวนจู่จี๋กัน
พฤติกรรม
ชอบเกาะตามกิ่งไม้สูง หากินบนต้นไม้ เขาไม่หากินบนดินแม้บางครั้งจะลงมาอาบน้ำ อาหารได้แก่ลูกไม้และแมลง เป็นนกที่จีบกันด้วยปากสีกันเหมือนนกชนิดอื่นๆ ขณะผสมพันธุ์ตัวผู้แผ่ขนหางเป็นรูปหยักทั้งสองข้าง ทำรังรูปถ้วยตามต้นไผ่หรือต้นไม้มีหนาม วางไข่ 2-4 ฟอง
บันทึกผู้เขียนและผู้ถ่าย
เช้าหนึ่งปลายเดือนมีนาคม บนต้นไม้ผลัดใบชายป่าอุทยานแห่งชาติกุยบุรี ผมเห็นนกสีดำคู่หนึ่งเกาะเคียงกัน เขากำลังจีบกัน มีการใช้ปากสีกันไปมาเหมือนที่ผมเห็นนกอีกหลายๆชนิดสัมผัสกันด้วยปาก ก่อนจะเกิดการผสมพันธุ์ นกตัวผู้ขนหางแผ่ออกสองข้างเหมือนหยัก สักครู่ผมก็ได้เห็นลีลารักของทั้งคู่ ผมตื่นเต้นมากคิดไปว่าน่าจะเป็นนกแซงแซวหางยาว แต่เมื่อมาเปิดดูคู่มือนกเมืองไทยจึงได้ความกระจ่างว่า เป็นนกกาแวน