นกพญาปากกว้างท้องแดง
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
นกพญาปากกว้างท้องแดง
ชื่อสามัญ Black-and-Red Broadbill
ชื่อวิทยาศาสตร์ Cymbirhychus macrorhynchos Gmelin,1788
ชื่อวงศ์ EURYLAIMIDAE
ถิ่นกำเนิดและการกระจายพันธุ์
ในต่างประเทศ พบที่ เมียนมาร์ ลาว กัมพูชา เวียดนาม บรูไน มาเลเซีย อินโดนิเซีย สิงคโปร์
ในประเทศไทย ป่าดิบ ตั้งแต่ป่าแก่งกระจานลงไปทางใต้และป่าตะวันออก ที่ราบถึงความสูง 700 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง ส่วนใหญ่พบในที่ราบต่ำ ใกล้น้ำ หรือแม่น้ำในป่า
สถานะภาพ เป็นนกประจำถิ่น พบไม่ย่อยหรือบ่อยเฉพาะบางพื้นที่ เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตาม พรบ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2535
ลักษณะทั่วไป
เป็นนกขนาด 21-24 ซม. ปากบนสีฟ้าสว่างสะท้อนแสง ปากล่างเขียวแกมเหลืองสดใส ตาสีฟ้าคล้ำ หัว ลำตัว ด้านบน และหางดำ ข้างแก้ม คอ ลำตัวด้านล่าง และตะโพกสีแดงคล้ำ มีแถบดำคาดอก ปีกมีแถบขาวเห็นได้ชัดเจน แข้งและตีนเล็กสีดำ นิ้ว 4 นิ้ว แข็งแรง นกวัยอ่อน ขนลำตัวแกมสีน้ำตาล อาจมีสีแดงคล้ำแซมบริเวณคอ อก ตะโพกและก้น ปากสีเทาคล้ำ ปีกมีลายจุดสีขาวจากปลายขนคลุมปีกด้านบน เสียงร้อง “แอ่ด-แอ่ด-แอ่ด” คล้ายเสียงกบเขียด
พฤติกรรม ออกหากินในพุ่มไม้ใบบัง ไม่ค่อยส่งเสียงร้อง เว้นแต่ช่วงฤดูผสมพันธุ์ จะจับคู่ ทำรัง และปรากฏตัว ช่วงเดือน มีนาคม-มิถุนายน ทำรังสูงจากพื้นห้วย 6-7 เมตร บนกิ่งไม้ที่ยื่นไปในห้วยหรือแม่น้ำ ยังไม่พบรายงานเรื่องไข่และการฟักไข่ หากพบจะเพิ่มเติมเนื้อหาให้สมบูรณ์มากขึ้น
บันทึกผู้เขียนและผู้ถ่าย
ผมถ่ายภาพนกพญาปากกว้างท้องแดงได้ที่อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ช่วงด่านบ้านกร่าง-กม.8 เขาส่งเสียงร้องดังแอ่ดๆๆๆ และเกาะกิ่งไม้ให้เห็นเด่นตามสมควร แต่ก็ได้ภาพเฉพาะด้านหน้า ส่วนด้านหลังถ่ายไม่ทัน เพราะเขาบินหนีเข้ารกไป และก็ไม่สามารถถ่ายตอนเขาอ้าปากกว้างๆไม่ได้สักที แต่วันใดถ่ายได้ จะเพิ่มรูปในเว็บไซต์อีกครั้ง
ในป่าแต่ละแห่งผมได้พบนกแตกต่างกันไป นี่เองที่ทำให้ผมต้องออกไปหาป่าดงเพื่อถ่ายรูปนกแต่ละชนิด ซึ่งไม่ง่ายอย่างที่คิดและไม่ยากเกินกว่าที่จะพยายาม ยิ่งไปบ่อยครั้งยิ่งมีโอกาสได้พบหรือได้เบาะแสจากเจ้าถิ่น