ดร.สนใจ หะวานนท์ ได้ค้นพบโกงกางพันธุ์ใหม่

ในป่าชายเลนทูลกระหม่อม ค่ายพระรามหก อ.ชะอำ จ.เพชรบุรี

ต้นโกงกางทูลกระหม่อม

                อันเนื่องมาจากพระราชดำริของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่จะอนุรักษ์พันธุกรรมพืช  จึงทรงปลูกต้นโกงกางด้วยพระองค์เองถึง 202 ต้น เมื่อวันที่ 17 สิงหาคม 2537 และมีการปลูกต่อเนื่องจนถึงปี 2544 ในสวนป่าชายเลนทูลกระหม่อม อุทยานสิ่งแวดล้อมนานาชาติสิรินธร ค่ายพระรามหก ตำบลชะอำ อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี 

ดร.สนใจ หะวานนท์ ผู้ค้นพบ

                ต่อมาเมื่อวันที่ 11 มีนาคม พ.ศ.2558 ดร.สนใจ หะวานนท์ ผู้เชี่ยวชาญป่าชายเลน รองผู้อำนวยการอุทยานสิ่งแวดล้อมนานาชาติสิรินธร (081-1731161//081-8114917) ได้ค้นพบต้นโกงกางพันธุ์ใหม่ ซึ่งเป็นการผสมข้ามสายพันธุ์ของต้นโกงกางใบใหญ่และต้นโกงกางใบเล็ก 

                 ชื่อวิทยาศาสตร์Rhizophora X sp. วงศ์ RHIZOPHORACEAE

โดยมีลักษณะทั่วไปดังนี้คือ

ลักษณะทั่วไปของต้นโกงกาง

       เป็นพุ่มใบหนาแน่นกว่าโกงกางใบใหญ่และโกงกางใบเล็กที่อยู่ในบริเวณใกล้เคียง

       ต้น  ลำต้นสูงประมาณ 12 เมตร เส้นรอบวงเหนือรากค้ำยัน 20 เซนติเมตร ถึง 38 เซนติเมตร ขึ้นอยู่ริมแพรกที่ชื้นแฉะ มีรากค้ำยันพุ่งออกข้าง  สูงกว่าแนวตั้งฉากกับลำต้นเป็นจำนวนมากและพุ่มใบเด่นเป็นสง่ากว่าต้นอื่น

       ใบ ใบแผ่กว้างขนาดใกล้เคียงกับโกงกางใบใหญ่ปลายใบและโคนใบเรียวแหลม โคนเส้นกลางใบ (midrib) เป็นสีแดงอ่อนคล้ายโกงกางใบเล็ก เป็นลูกผสมระหว่างโกงกางใบใหญ่และโกงกางใบเล็ก ซึ่งโกงกางใบใหญ่ก้านกลางใบสีเขียวอมเหลือง หลังใบมีจุดดำกระจายทั่วไปคล้ายโกงกางใบใหญ่และโกงกางใบเล็ก แต่มีจุดดำหนาแน่นกว่าโกงกางใบใหญ่

ดอกโกงกางใบใหญ่(Rhizophora mucronata)

 ดอก   ดอกออกจากง่ามใบเป็นดอกคู่ ก้านดอกคู่ยาว 1.4 เซนติเมตร เส้นผ่าศูนย์กลาง 0.3 เซนติเมตร ถึง 0.5 เซนติเมตร ส่วนโกงกางใบเล็ก ก้านดอกคู่ยาวเพียง 0.8 เซนติเมตร ส่วนก้านช่อดอกโกงกางใบใหญ่ยาว 4.5 เซนติเมตร

                   ดอกตูมมีสีเหลือง รูปทรงและสีเช่นเดียวกับโกงกางใบใหญ่ แต่โกงกางใบใหญ่ดอกออกเป็นช่อ 3-8 ดอก ก้านดอกช่อยาว 5 เซนติเมตร ถึง 6 เซนติเมตร ส่วนดอกตูมของโกงกางใบเล็กมีลักษณะกลม สีน้ำตาลเข้ม เมื่อใกล้บานแตกเป็นร่องเล็ก

ดอกโกงกางใบเล็ก(Rhizophora apiculata)

ดอกโกงกางทูลกระหม่อม(Rhizophora X sp.)

สรุป 

                แล้วโกงกางสายพันธุ์ที่พบเป็นลูกผสมระหว่างโกงกางใบใหญ่และโกงกางใบเล็ก แต่อย่างไรก็ตาม ในวันที่ 3 เมษายน 2558 จะมีการประชุมเสวนาวิชาการในหัวข้อเรื่อง “การอนุรักษ์พันธุกรรมพืชตามแนวพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี” เฉลิมพระเกียรติในโอกาสฉลองพระชนมายุ 5 รอบ  2 เมษายน 2558 ตั้งแต่เวลา 9:30 น. ณ อุทยานสิ่งแวดล้อมนานาชาติสิรินธร และจะได้มีการจัดเสวนาเกี่ยวกับโกงกางทูลกระหม่อมสายพันธุ์ใหม่นี้ รวมทั้งนำชมต้นโกงกางสายพันธุ์นี้ซึ่งพบเป็นต้นแรกในประเทศไทยและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในสวนป่าชายเลนทูลกระหม่อม อุทยานสิ่งแวดล้อมนานาชาติสิรินธร ตำบลชะอำ อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี ขณะนี้กำลังอยู่ในระหว่างการตรวจสอบทางพันธุกรรมโดย รองศาสตราจารย์ ดร. วัลลภ อารีรบ ภาควิชาพฤกษศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โกงกางสายพันธุ์นี้เกิดจากพระบารมีของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ผลการตรวจสอบจะนำเรียนให้ทราบโดยละเอียดอีกครั้งหนึ่ง อาจเป็นสายพันธุ์ใหม่ของโลกก็ได้