ตดหมูตดหมา

ตดหมูตดหมา

                            

ชื่อพื้นเมือง   ตำยานตัวผู้ พังโหม ย่านพาโหม หญ้าตดหมา
ชื่อวิทยาศาสตร์   Paederia linearis Hook.f.
ชื่อวงศ์              RUBIACEAE
นิเวศวิทยาและการกระจายพันธุ์
     ในประเทศ  ตามสภาพผ่าผลัดใบหรือชายป่าดิบ และป่าที่กำลังคืนสภาพที่ระดับความสูง 400-800 เมตร
     ในต่างประเทศ  อินเดียและเอเซียตะวันออกเฉียงใต้
ลักษณะทั่วไป
     ต้นไม้  ไม้เถาลำต้นกลม ขนาด 10 เมตร มีขนปกคลุม ไต่พันไปบนต้นไม้ วัชพืช ไม้พุ่ม
     ใบ  ใบเดี่ยว ออกตรงข้ามเป็นคู่ ๆ รูปไข่หรือรูปหอกแกมขอบขนาน กว้าง 2-6 ซม. ยาว 6-15 ซม. ปลายใบแหลม โคนใบเว้าเป็นรูปดัวใจ หลังใบมีขนห่าง ๆ ท้องใบเกลี้ยง เส้นแขนงใบออกตรงข้ามกันและเยื้องกันบ้าง ปลายเส้นวิ่งไปจนเส้นถัดไป ไม่ถึงขอบใบ สีเส้นแขนงเล็ก ๆ สานกันเป็นร่างแห เส้นแขนงใบข้างละ 4-7 เส้น โคนก้านใบ 0.5-0.7 ซม.
     ดอก  สีม่วงอมแดง ออกเป็นช่อ ยาวประมาณ 15-25 ซม. ดอกย่อยจำนวนมากอยู่ชิดกันเป็นกระจุก กลีบรองดอกขนาดเล็ก 5 อัน กลีบดอกเชื่อมรวมกันเป็นหลอด ยาวประมาณ 1 ซม. มีขนปกคลุม ส่วนปลายแยกเป็น 5 แฉก หยักเว้นตื้น ๆ มีสีขาว เกสรเพศผู้ 5 อัน ติดกับกลีบดอก
     ผล  รูปทรงกลมแกมรี ผิวเกลี้ยง ขนาด 6-10 มม.
     ระยะเวลาการออกดอกและเป็นผล
         ออกดอก  ม.ค.-มี.ค.
         ผลแก่      เม.ย.-พ.ค.
     การขยายพันธุ์  เพาะกล้าจากเมล็ด ปักชำเถา
การใช้ประโยชน์
     ด้านเป็นไม้ประดับ  ปลูกค้างให้เลื้อยได้ ดอกเล็กแต่ดกและมีสีหวาน ๆ
     ด้านเป็นพืชอาหาร  ยอดอ่อนเป็นผักจิ้มน้ำพริกมีโปรตีน 12-15 %
     ด้านสมุนไพร สรรพคุณ
          ราก  แก้ตาฟาง ตาแฉะ ตามัว แก้ท้องเสีย ลำไส้พิการ แก้โรคตานขโมย ขับน้ำเหลืองเสีย แก้จุกเสียด รักษาดีซ่าน
          เถา  แก้ซาง แก้ดีรั่ว แก้๔ตุพิการ แก้ท้องเสีย แก้ตัวร้อน แก้ไข้ ยาขับพยาธิไส้เดือน แก้ตานขโมย ทาแผลที่ถูกงูกัด ถอนพิษงู ขับลมในลำไส้ ท้องอืดท้องเฟ้อ รักษารำมะนาด ยาระบายอ่อน ๆ ยาอายุวัฒนะ
          ใบ  แก้ตานซาง แก้ดีรั่ว แก้ธาตุพิการ แก้ท้องเสีย แก้ตัวร้อน แก้ปวดฟัน แก้รำมะนาด แก้ปวดศีรษะ แก้คัน แก้ไข้จับสั่น ขับพยาธิไส้เดือน ถอนพิษงู ทาบาดแผลที่ถูกงูกัด เป็นยาระบายอ่อน ๆ เป็นยาอายุวัฒนะ
          ดอก  ขับน้ำนม แก้ไข้จับสั่น
          ผล  ขับน้ำนม แก้ไข้จับสั่น แก้มองคร่อ แก้ริดสีดวง แก้ท้องมาน แก้หืดไอ
          ไม่ระบุส่วนที่ใช้  ขับผายลม แก้ท้องเสีย แก้ตัวร้อน ขับพยาธิไส้เดือน แก้ตาฟาง แก้ฟกบวมในท้อง แก้ไข้สัมประชวร แก้ตานซาง แก้ดีรั่ว แก้เสมหะ ตามัว ตาแฉะ บำรุงธาตุไฟ ยาอายุวัฒนะ
          มีกลิ่นเหม็นเขียว  เพราะว่ามีสาร Methyl mercaptan