กะเจียน

กะเจียน

                                

                                       

ชื้อพื้นเมือง  สะปันงาป่า ค่าสามซีก เสโพลสาเหลือง พญารากดำ โมดดง แคทาง ไชยเด่น จันทน์ดง
                  ทรายเด่น
ชื่อวิทยาศาสตร์  Polyalthia cerasoides (Roxb.) Benth. Ex Bedd.
ชื่อวงศ์  ANNONACEAE
สถานภาพ  ไม้หวงห้ามธรรมดาประเภท ก
นิเวศวิทยาและการกระจายพันธุ์
     ในประเทศ  พบทั่ว ๆ ไปในป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง ที่รกร้างว่างเปล่า
     ต่างประเทศ  อินเดีย พม่า ลาว เวียดนาม กัมพูชา จีนใต้
ลักษณะทั่วไป  ไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูง 5-15 เมตร ผลัดใบ เรือนยอดรูปกรวยคว่ำ เปลาตรง เปลือกนอกเรียบ สีทาหรือน้ำตาลอ่อน เปลือกในสีน้ำตาลเหลือง กิ่งอ่อนมีขนนุ่ม ๆ แก่ขนเกลี้ยง มีรูระบายอากาศสีเหลืองอ่อน กิ่งก้านแตกตั้งฉากกับลำต้น
     ใบ  เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปรีหรือรูปหอก ปลายใบแหลม ขอบเรียบ ก้านใบสั้น ใบกว้าง 2-5 ซม. ยาว 8-16 ซม. ใบอ่อนมีขนด้านล่าง เส้นใบเรียวโค้งไม่จดขอบใบ 8-15 คู่
     ดอก  ดอกออกเดี่ยว ๆ ถึงเป็นกลุ่ม ๆ ละ 3 ดอก ขนาด 1-1.5 ซม. ออกตามง่ามใบ และเหนือรอยแผลใบตามกิ่ง กลีบดอกมี 2 ชั้น ๆ ละ 3 กลีบ รูปสามเหลี่ยม กลีบดอกชั้นในยาวกว่ากลีบดอกชั้นนอก กลีบดอกสีเขียวอ่อน มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ เกสรตัวผู้มีจำนวนมากอยู่ติดแน่นเป็นพุ่มกลม ยอดเกสรตัวเมียกลม ไม่มีก้านชูเนื้อกลีบแข็ง
     ผล  เป็นผลกลุ่ม ติดอยู่บนแกนตุ้มกลม ก้านผลยาว 1-2 ซม. ขนาดผล 0.5-0.8 ซม. ผลแก่สีแดงแสดจนถึงดำ ผลสุกกินได้ทั้งคนและสัตว์
     ระยะเวลาการออกดอกและเป็นผล   ออกดอก ก.พ.-มี.ค.  ผลแก่  เม.ย.-พ.ค.
     การขยายพันธุ์  เพาะเมล็ดดีที่สุดเพราะว่ามีผลดก
     ลักษณะเนื้อไม้  สีเหลืองอมเขียว เสี้ยนตรงเนื้อละเอียด
     ชั้นคุณภาพ B
     ลักษณะทางกายวิภาค  ที่เห็นได้ด้วยแว่นขยายขนาด 10-15 เท่า (handlens) พอร์ มีทั้งเป็นแบบ พอร์เดี่ยว (Solitarypore) และพอร์แฝด (multiplepore) การเรียงตัวเป็นแบบ solitary และ multiple การกระจายของพอร์ เป็นแบบกระจัดกระจาย (diffuse porous) เส้นเรย์ใหญ่เห็นชัด พาเรงคิมาแบบกลุ่มกระจาย (diffuse inaggregate parenchyma)
     สกายสมบัติ  ความแน่น  (กก./ม.3) 800
     กลสมบัติ  (strength properties)
                ชั้นความแข็งแรง (strength group)                         แห้ง (Air-Dry)      สด (Green)
แรงดัดสถิต            มอดูลัสแตกร้าว (M O R)             (MPa)                     145
(static bending)   มอดูลัสยืดหยุ่น (M O R)               (MPa)                15,200        
แรงอัดขนาดเสี้ยน(compression parallel to grain)     (MPa)                      67
แรงเฉือน (shear parallel)                                      (MPa)                   16.3
ความแข็ง (hardness)                                              (N)                      8.316
     ความทนทางตามธรรมชาติ  ความทนทานปานกลาง 4.4 ปี
     คุณสมบัติการใช้งาน  การเลื่อย ไส เจาะ กลึง ปานกลาง การยึดเหนี่ยวตะปูดี การขัดเงา ค่อนข้างง่ายเฉพาะฤดู ข้อดีคือปลูกได้ทั่วไปในทุกภาคอย่างแข็งแรง ปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมได้ดี ริ้วใบหนาแน่นสวยงาม
     ด้านเป็นพืชอาหาร  ผลแก่สีแดงจนถึงดำ สุกกินได้ทั้งคนและสัตว์
     ด้านสมุนไพร สรรพคุณ
          ราก  ต้มน้ำดื่มแก้กษัย ไตพิการ แก้ปวดเมื่อยตามร่างกาย โดยต้มน้ำดื่มครั้งละ 1 ถ้วย วันละ 3 เวลา คุมกำเนิดในสตรี แต่กลับบำรุงกำลังสำหรับบุรุษ
          เนื้อไม้  แก้ปวดเมื่อยตามร่างกาย แก้เจ็บหลัง ปวดเอว แก้ปัสสาวะพิการ