หน้าแรก
เว็บบอร์ด
บทความ
รวมรูปภาพ
ติดต่อเรา
ข่าวสาร
เจาะลึก อาสนวิหารพระแม่มารีอาปฏิสนธินิรมล : จันทบุรี
โดยธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ท่องแดนแผ่นดินธรรมวันนี้ อยากเสนอเรื่องราวของอาสนวิหารพระแม่มารีอาปฏิสนธินิรมล จันทบุรี ซึ่งเป็นแดนดินแผ่นดินธรรมของชาวคริสต์ แคทอลิก อันมีผู้ศรัทธาเป็นคนไทยเชื้อสายญวนและคนไทยเชื้อสายจีน แต่ก็มิได้หมายความว่า จะไม่มีคนไทยเชื้อชาติไทยปนอยู่ด้วย ทุกศาสนาไม่มีการปิดกั้นขั้นขีดในเรื่องของจิต ศีล สมาธิ และความโอบเอื้ออารีย์ ไมตรี แต่อย่างใด
ทุกศาสนาสอนให้คนทุกคนเป็นคนดี หน้าต่างนี้จึงมิได้มีแต่เพียงพุทธ มุสลิม หากแต่มีคริสต์ ฮินดู และ......ทั่วทั้งโลกที่พบเจอ
โบสถ์พระแม่มารีอาปฏิสนธินิรมลแวดล้อมด้วยชุมชน
อาสนวิหารพระแม่มารีอาปฏิสนธินิรมล จันทบุรี เหมือนเป็นอาหารจานใหญ่ที่นักท่องเที่ยวที่เหยียบย่างเข้าเมืองจันทบุรีแล้วมิได้ไปกราบไหว้และชื่นชม เหมือนกินน้ำพริกไม่ใส่พริกยังไงยังงั้นเชียวครับ มันขาดรสชาติที่ควรได้รับไป คล้ายๆกับกินอาหารทะเลประเภทปิ้งย่างแล้ว "ไม่มีน้ำจิ้มหรือ" เพราะฉะนั้นฟันธง ถ้านักท่องเที่ยวไปจันทบุรีทั้งที ขอให้ไปเถอะครับ อาสนวิหารพระแม่มารีอาปฏิสนธินิรมล ที่ต่อไปนี้จะขอเรียกว่า "โบสถ์โกธิคเมืองจันทบุรี"
ด้านหน้าโบสถ์ มีนาฬิกาบนโดมขวา
ผมเคยผ่านไปแล้วก็ผ่านมาอย่างน่าฉงน โดยไม่ได้เข้าไปกราบไหว้กับเขาสักที โชคดีนะครับที่ได้มาอบรมมัคคุเทศน์ท้องถิ่น จันทบุรี รุ่น 1 จึงได้ไปชม เห็นโครงสร้างภายนอกท่ามกลางสายฝนปรอยๆ ก็เหมือนเห็นโรงเรือนขนาดใหญ่ทั่วๆไป แต่เมื่อได้ก้าวเท้าเหยียบย่างเข้าไปในประตู ผมถึงได้เห็นความยิ่งใหญ่อลังการของ โบสถ์โกธิคเมืองจันทบุรี เต็มตา ผมยืนนิ่งดุจคารวะอยู่ครู่หนึ่งแล้วจึงได้ขยับกล้องที่คล้องคออยู่ จะถ่ายจากไหนไปไหนกันละนี่ มันสวยไปหมด
ภายในโอ่โถง ขรึมขลัง นักเรียนเปล่งวาจา
นักเรียนและผู้เข้ารับการอบรมนั่งด้วยความสงบ นักเรียนทุกคนถือหนังสือพระคำภีร์อยู่ในมือ ซิสเตอร์ยืนอยู่หน้าห้องโถงขนาดใหญ่ยักษ์ กล่าวนำคำสวด เด็กๆเปล่งวาจาตามเหมือนขานธรรม ผู้เข้าอบรมนั่งสงบด้วยความกริ่งเกรงในรสพระธรรม แต่สำหรับตากล้องอย่างผม ทนไม่ได้เลยหากไม่ก้าวเท้าแล้วค่อยๆย่องไปทีละมุมๆ เพื่อเก็บภาพบรรยากาศงามงดเช่นที่เห็นไว้ในไฟล์
ผมตัดสินใจเก็บภาพทุกภาพที่เห็น แล้วเจาะลึกภาพสลักที่ใส่กรอบโชว์อันเป็นเรื่องราวในคริสต์ประวัติของพระองค์ บางจุดเป็นรูปปั้นที่ลงตัว แสงเงาตกกระทบงามจับใจ กรอบหน้าต่างแต่งแต้มด้วยกระจกสเตนกลาส(Stain Glass) ซึ่งเป็นสถาปัตยกรรมกระจกสีที่นำมาต่อกันแบบจิ๊กซอ แต่ละชิ้นส่วนเข้ารูปได้อย่างน่าอัศจรรย์ เนียนจนมองกันทั่วไปว่า เป็นกระจกลงสี ไปโน่น
พระเยซูคริสต์ พระเจ้าผู้มีเมตตา
เพื่อนผมคนหนึ่งชื่อประสงค์ เป็นเจ้าของโรงแรม เจมส์คลับ ลากข้อมือผมไปที่กระจก แล้วยืนบนม้านั่ง
"พี่ลองเอามือมาสัมผัสดูซิครับ กระจกแต่ละชิ้นส่วนแยกกันมาเป็นชิ้นๆ แล้วนำมาประกอบกันจนเป็นภาพดังที่เห็น สวยจริงๆ"
ซิสเตอร์กำลังนำสวดมนต์ กระจกสีจิ๊กซอแสนพิศดาร
ผมใช้นิ้วชี้จี้สัมผัส รู้สึกได้ถึงการเชื่อมต่อเนียนสนิท กระจกสีแต่ละสีถูกเกลากลึงมาอย่างลงตัว เมื่อนำมาประกอบกันด้วยฝีมือช่างระดับมหากาฬ มันจึงทั้งสวยและไม่มีร่องรอยรั่วซึมใดๆ
"กรอบกระจกและกระจกนำเข้ามาจากฝรั่งเศสโดยตรง แต่ไม่รู้ว่ามาจากไหน แต่สุดยอดครับ" คุณประสงค์จบคำอธิบาย
อยู่มาแล้วกว่า 100 ปี
ผมก้าวเท้าต่อไปยังด้านหน้า เก็บภาพทีละภาพอย่างระมัดระวัง เกรงจะไปรบกวนการสวดมนต์ของนักเรียนและซิสเตอร์ จนถึงด้านหน้าข้างขวา ผมเดินเข้าไปใกล้มากขึ้นเพื่อเจาะถ่ายภาพ พระแม่มารีอาปฏิสนธินิรมล พลอยประดับทองคำ ในซุ้มโครงสร้างสวยเก๋
พระแม่มารีอาประดับพลอย 20,000 กะรัต
ทั้งองค์ของพระแม่มารีอา หนัก 76 กก. สูง 120 ซม. ใช้พลอยประดับ 200,000 เม็ด 20,000 กะรัต ลวดลายดอกกระโปรงเป็นทองคำทั้งสิ้น 69 ดอก กางเขนที่หน้าอกพระแม่มารีอาเป็นทองคำประกอบพลอบนพเก้า 3 สีคือ สีแดง สีน้ำเงิน และสี ขาวใบหน้าเปี่ยมด้วยพระเมตตา แผ่ฝ่ามือออกสองข้างดั่งว่าจะรอโอบอุ้ม ชนผู้ทุกข์ยาก
ไม้กางเขนกลางห้องลวดลายงดงาม
ผมแหงนมองขึ้นไปบนผนังโบสกถ์โกธิคเมืองจันทบุรี ลวดลายสวยละเมียดละไมนัก แปลกแตกต่างจากโบสถ์ในพุทธศาสนา เป็นศิลปะเฉพาะของชาวแคทอลิก แล้วผมก็วกกลับออกไปถ่ายภาพที่หน้าโบสถ์ ก่อนที่จะเลี้ยวไปเข้าบ้านหลังหนึ่ง เป็นบ้านไม้สองชั้น ทาด้วยสีอิฐเรียบๆ ผมเดินเข้าไปพบชายสูงวัย แล้วก็ขออนุญาตฟังเรื่องราวคริสต์ประวัติฉบับย่อ ทันทีคุณแรส(โศจิ บำรุงกิจ) เดินตามเข้ามาสมทบ จึงได้รู้ว่า เป็นบ้านเกิดเก่าแก่ของตระกูลบำรุงกิจ ที่ขายกึ่งถวายให้กับวัด
ภาพเขียน รูปปั้นประดับ
หลังจากนั้นผมเดินตามคณะไปยังพิพิธภัณฑ์โรงเรียนสตรีมารดาพิทักษ์ เพื่อขึ้นไปชมพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านที่จัดสรรชิ้นส่วนเครื่องใช้ไม้สอยของแต่ละท้องถิ่นทั่วทุกมุมเมืองและของโลกมาไว้ให้ได้ชมกัน พร้อมกันนั้นยังมีนักเรียนน้อยๆน่ารักอธิบายเรื่องราวแต่ละแห่ง แต่น่าเสียดายที่ทางโรงเรียนไม่ยอมให้ถ่ายภาพไปเผยแพร่ด้วยว่าเกรงจะมีคนลอกเลียนแบบ จึงไม่มีรูปนักเรียนน่ารักๆกลุ่มนี้และภาพวัตถุโบราณสวยๆให้ได้ชมกัน
เพดานลวดลายวิจิตร ภาพสลักประดับคริสต์ประวัติ
"เคยมีคนมาถ่ายรูปแล้วก็อปปี้ไปทำที่อื่น ขอความกรุณางดถ่ายภาพนะคะ" อาจารย์ที่ยืนคุมตรงประตูทางเข้าเอื้อนเอ่ย
ยังความแปลกใจให้กับผมมากเพราะว่าที่นี่เป็นสถานศึกษา สมควรเป็นต้นแบบความคิดสร้างสรรค์และควรเปิดกว้างให้ผู้คนเข้ามาเรียนรู้แล้วนำกลับไปทำตามบ้าง อันจะนำไปสู่การอนุรักษ์สิ่งของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน เพราะว่ารู้คุณค่าและรู้ประโยชน์
ซิสเตอร์..กล่าวเล่าเรื่อง มัคคุเทศน์น้อยนำชม
"นี่น่าจะจุดประกายความคิดให้กับคนที่เข้ามาชม ได้กลับไปทำตามรูปแบบอย่างถูกต้อง ที่นี่คือแหล่งเรียนรู้ที่ดี แต่น่าเสียดายที่ไม่ให้ถ่ายรูปไปเผยแพร่ ลองคิดดูใหม่นะครับ" ปากไวกว่าปากกาเสียแล้วธงชัย
พิพิธภัณฑ์สถานของกรมศิลปากรก็คิดทำนองนี้ หวั่นกลัวการลอกเลียนแบบและการขะโมยจากภาพที่มิจฉาชีพแอบเข้ามาถ่ายไปเสนอขาย เฮ้อ!! ที่ไหนมีคนดี ที่นั่นก็มีคนเลว เป็นธรรมดาของโลกใบนี้ครับ
คร่ำเคร่ง จริงจัง มัคคุเทศน์น้อยหญิงเล่าเรื่อง..น่ารัก
ผมเดินตามขึ้นไปชั้นบน เป็นส่วนที่แสดงวิถีชีวิตชาวชอง คนพื้นเมืองโบราณของจันทบุรี การทอเสื่อจันทบูร มีเยาวชนทดลองทำให้ดู ในขณะที่มีมัคคุเทศน์น้อยบรรยายอย่างเพลิดเพลิน แถมได้เห็นความน่ารักและความสามารถของเยาวชนคนเก่ง ณ ชั้นนี้ยินดีให้ถ่ายรูปไปเผยแพร่ได้
"ในอดีต โบสถ์โกธิคเมืองจันทบุรี อยู่ได้ด้วยซิสเตอร์และชาวคริสต์ถักทอเสื่อจันทบูรขายด้วย แต่เมื่อโบสถ์มีผู้ศรัทธาบริจาคมากขึ้นก็เลิกราไป แต่ยังสงวนเรื่องราวเอาไว้ให้เป็นส่วนหนึ่งของโรงเรียน เพื่ออนุรักษ์การถักทอเสื่อกก อาจจะเหลืออยู่เพียงแห่งเดียวในประเทศก็ได้"
นักบุญยอแซฟอุ้มพระเยซูยังเยาว์
ผมกลับลงมาด้วยรู้สึกทึ่งในสิ่งที่เห็นและมีความอยากจะเผยแพร่ให้สาธารณชนได้รับรู้ ผมจึงต้องสืบค้นหาข้อมูลเพิ่มเติมจากอินเทอร์เนทบ้าง ฟังจากสมาชิกชาวคริสต์บ้าง จนได้ความว่า ในอดีตสมัยจักรพรรดิ์มินหมั่ง องค์ที่ 2 แห่งราชวงศ์เหงียน กษัตริย์ชาวญวนผู้เปลี่ยนชื่อประเทศของตนเองเป็น "ดำยนาม" และเกลียดชังชาวคริสเตียนทั่วไปในประเทศ สั่งจับและประหารชีวิตบาทหลวงไปมากมายหลายองค์
ซิสเตอร์..อาจารย์..ถ่ายรูปร่วมกับมัคคุเทศน์จันทบุรัรุ่น 1
ด้วยเหตุนี้เองที่ชาวญวนกลุ่มนับถือศาสนาแคทอลิกต้องปลีกวิเวกออกมาไกลถึงชายฝั่งประเทศไทย ตั้งแต่ปลายสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี หยั่งรากฝังลึกอยู่เป็นกลุ่มบ้านกลุ่มเล็กๆในจันทบุรี เช่นเดียวกับชาวญวนในประเทศไทยอีกมากมายหลายแห่ง โดยเฉพาะเมื่อถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ โปรดให้ทุกคนเลือกนับถือศาสนาใดก็ได้ตามศรัทธา ชาวญวนอพยพกลุ่มดังกล่าวที่เข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร จึงได้สร้างโบสถ์ขึ้นทางฝั่งตะวันออกของแม่น้ำจันทบุรี
บาทหลวงอัมแบรต์ เดอ ลา ม็อต ผู้เผยแพร่ศาสนาคริสต์สมัยพระนารายณ์มหาราช
แต่ก็มีการสร้างปรับปรุงหลายครั้ง ครั้งสุดท้ายเมื่อกว่า 100 ปี ที่ผ่านมาคือ โบสถ์โกธิคเมืองจันทบุรีหลังปัจจุบันนี้ นั่นหมายความชาวญวนได้อพยพเข้ามาอยู่เมืองจันทบุรี 300 ปีมาแล้ว โดยเริ่มต้นเมื่อปีพ.ศ.2254 บาทหลวงเฮิ้ต โต แลน ติโน ได้สร้างโบสก์หลังดังกล่าว กว้าง 20 เมตร ยาว 60 เมตร บนหอคอยด้านขวามีนาฬิกาเรือนโตประดิษฐ์อยู่ เส้นผ่าศุนย์กลาง 4.7 เมตร หอคอยสองหลังนี้เคยถูดยกออกเพื่อหลบหลีกการทิ้งระเบิดสมัยสงครามอินโดจีน
ลวดลายสวยงามมากในโบสก์
อย่างไรก็ดี เมืองจันทบุรีเป็นเมืองที่มากมายด้วยศาสนสถาน พุทธศาสนา คริสต์ศาสนา และมุสลิม ล้วนอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข ในแผ่นดินใดที่ยิ่งมีศาสนสถานมากก็ยิ่งมีแต่สิ่งที่ดีเกิดขึ้น เพราะว่าทุกศาสนาล้วนสั่งสอนให้ศาสนิกชนของตนดำรงไว้ซึ่งความดีงาม
อ่านมาถึงตรงนี้แล้ว อยากไปกราบไหว้และคารวะโบสถ์โกธิคเมืองจันทบุรีหรือยัง
