ไปเที่ยวบางหลวง...ชมเหล่าเต๊งไม้เล่าเรื่อง โดยธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ

                               ไปเที่ยวบางหลวง.....ชมเหล่าเต๊งไม้เล่าเรื่อง

                                                                                                    โดยธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ

 

                วันเดียวเที่ยวที่ไหนดี วันนี้ อยากจะพาไปเที่ยวจังหวัดนครปฐม แต่ไม่ใช่สวนสามพราน ไม่ใช่ตลาดน้ำดอนหวาย ไม่ใช่ตลาดน้ำลำพญา หากแต่เป็นไปเที่ยวตลาดบางหลวง..อำเภอบางเลน ดินแดนที่เชื่อมต่อกับวัดไผ่โรงวัว อำเภอสองพี่น้อง จังหวัดสุพรรณบุรี ที่นั่น มีเหล่าเต๊งไม้ที่เล่าเรื่องราวได้ราวกับว่า "มีวิญญาณ" ผมไปมาแล้ว ไปด้วยความสนใจว่า ไม่ใช่ตลาดน้ำที่ผุดกันอย่างกับดอกเห็ด และมีแต่ผู้คนให้เบียดเสียดยัดเยียดกันเดิน จนเกินพิกัด  

              ลองตามผมไปเที่ยวดูนะครับว่า ที่เหล่าเต๊งไม้ที่บางหลวงเล่าเรื่องราวได้อย่างกันหรือ?

                     ตลาดรศ.122 ปี บางหลวง                                                        ของกินของฝาก

             แหล่งพักผ่อนหย่อนใจที่ไปเที่ยววันเดียวกลับได้นั้น เริ่มมาตั้งแต่ตลาดน้ำตลิ่งชัน ตลาดน้ำดอนหวาย ตลาดน้ำลำพญา ตลาดน้ำอัมพวา ตลาดน้ำบางน้ำผึ้ง ฯลฯ จิปาถะไปหมดจนแทบว่าจะไปไหนกันดีหรือ เพราะว่าไปเที่ยวตลาดน้ำดังที่กล่าวถึง ก็มีแต่ร้านอาหารในเรือนแพ แม่ค้าพ่อค้าหรือก็กลายเป็นเชิงพาณิชย์ไปหมดแล้ว บางทีก็เป็นพ่อค้าต่างถิ่นมาเช่าพื้นที่ขาย ไม่ใช่คนในชุมชนดั้งเดิมหรือชาวสวนรุ่นเก่าๆแต่อย่างใด อาหารหวานคาวล้วนตัดแต่งพันธุกรรม โดยการแพ็คกิ้งใหม่ครับ รูปลักษณ์ก็เลยน่าดูน่าซื้อ แต่ไม่ได้ใส่วิญญาณของคนที่ประดิดประดอยทำสักนิด

                                       อาเฮีย..ทั้งสองกำลังทอดปอเปี๊ยะด้วยฝีมือรุ่นเก๋า  นี่ไงครับวิญญาณ

             ตลาดน้ำบางแห่งตกแต่งง่ายๆด้วยการขุดบ่อน้ำกว้าง หรือซื้อบ่อทรายบเก่ามาดัดแปลง สร้างสิ่งก่อสร้างเสริมให้ดูเก๋ไก๋ และเติมแต่งเรื่องราวจนศิวิไลซ์ไปไกลจากความจริงนักหนา แต่ด้วยความ"ขาด"ของพ่อแม่พี่น้อง จึงเกิดมโนสำนึกว่า อะไรก็ได้ขอให้มีและให้ได้ไป ดีกว่านอนเหงาอยู่หน้าจอทีวีสัปรังเค ไร้สติ ไร้ความยุติธรรม และไร้สาระ ไปให้มันพ้นๆจะได้สบายใจขึ้นมาสักเสี้ยวเวลาหนึ่ง จึงได้หาแหล่งที่ไป ไม่ไกลนัก ไปกลับได้ในวันเดียว ไปแล้วสบายใจได้ความสุขกลับมาฝากทางบ้าน

                            ขนมบ้าบิ่นดั้งเดิม                                                    สาลี่ทำเองขายเองวันต่อวัน

             ผมไปมาแล้วหลายตลาด แต่ละแห่งก็มีเรื่องเล่าแตกต่างกันไปครับ แต่ที่ตลาดบางหลวงผมเพิ่งโผล่ไปเห็นทั้งๆที่อยู่ใกล้ๆกันมาก เหมือนใกล้เกลือกินด่าง เหมือนว่าไม่ค่อยได้ยินชื่อ เหมือนว่าไม่โด่งดังเปรี้ยงปร้างอย่างกับตลาดน้ำอื่นๆเขา 

              "มีหนังไทย หนังจีน และละครทีวีมาถ่ายทำกันหลายเรื่องมากเลยนะ" ผู้ใหญ่บ้านหมู่ 1 ตลาดบางหลวง ชื่อสมศักดิ์ อยู่มาก อยู่บ้านเลขที่ 33 ม.1 ต.บางหลวง อ.บางเลน จ.นครปฐม 73190 โทร.081-9109683 เขาเป็นชายหนุ่มร่างสูงใหญ่ประเภท ดาร์คทอลล์แอนด์แฮนด์ซั่ม 

                   ปลาตะเพียนทองในแม่น้ำท่าจีน                             มะขามป้อมแปรรูป..สมุนไพรจ้ะ ผลิตโดยเภสัชกร

         

              "ตอนผมเด็กๆจำได้นะครับว่า มีหนังจีนมาถ่ายทำที่นี่ หนังเรื่องฝนเหนือของฉลอง ภักดีวิจิตร ก็มาถ่ายทำที่นี่ แต่ตอนหลังๆมานี้ที่ดังสุดๆ ก็เรื่องคมแฝก แม่ดอกโสนบานเช้า คัดเค้าบานเย็น  ลูกทาส  ผู้ใหญ่ลีกับนางมา  ตราบาปสีขาว  โรงแรมผี  เปรี้ยวตลาดแตก  ลอดลายมังกร ตัวประกอบใช้ชาวตลาดเป็นส่วนใหญ่เข้าฉาก ค่าจ้างก็ 400 บาท/คน  ที่ชาวตลาดรู้สึกปลื้มมากๆก็สารคดีเฉลิมพระเกียรติครับ" 

                     

                                                   สะพานแขวน...........สวรรค์ของหนุ่มสาว

              "ตลาดบางหลวงมีพื้นที่ 23 ไร่ ตั้งอยู่ริมฝั่งขวาของแม่น้ำท่าจีน แต่เป็นฝั่งซ้ายของคลองบางหลวง หรือจะเรียกว่า ตลาดปากคลองบางหลวงก็ได้ เดิมทีเดียวเป็นตลาดของเอกชนรายหนึ่ง พวกเราชาวตลาดเช่าเขาตารางวาละ 2 บาท ต่อมาเขาได้ขายให้กับเอกชนรายหนึ่งที่นครปฐม ก็เลยทำท่าว่าจะเดือดร้อน จึงเกิดการรวมตัวกันขึ้น เมื่อมีภัยมาก็กล้าออกมาร่วมกันผจญ ไปขอซื้อคืนกลับมา แล้วจัดตั้งเป็นรูปบริษัท(บริษัทสหบางหลวงสามัคคีจำกัด) มีจำนวห้องแถวไม้ 130 ห้องเศษ ถึงวันนี้ก็กว่าร้อยปีแล้วครับ"  ผมฟังผู้ใหญ่สมศักดิ์แล้วก็นึกในใจ นี่แหละนิสัยคนไทย สามัคคีกันทันทีที่มีภัย 

                       

                                                 เรือล่องแม่น้ำท่าจีนชมวิถีชีวิตสองฝั่งแม่น้ำ

              "ส่วนใหญ่อาคารร้านค้าเหล่านี้เป็นเหล่าเต๊งไม้ทั้งสิ้น ที่ดินแต่ละแปลงก็ใหญ่บ้างเล็กบ้าง เป็นธรรมชาติที่เกิดขึ้น จะแบ่งเป็นแปลงๆให้เท่าๆกันก็ไม่ได้ การจะขายสิทธิให้กับผู้เช่าก็ทำได้ยาก ก็เลยเช่ากันอยู่อย่างนี้ อยู่กันมายาวนานมากๆเหมือนญาติสนิท รู้จักกันทุกห้อง ค้าขายอะไรก็ร่วมกัน วันงานเทศกาลตามประเพณีจีนก็เกิดและวนเวียนเป็นวัฎจักรอยู่ชั่วนาตาปี ใช่ครับ ส่วนใหญ่ผู้คนในหมู่ 1 บ้านบางหลวงนี้เป็นคนไทยเชื้อสายจีน" ผู้ใหญ่เว้นช่วงหายใจและรอฟังคำถามด้วยรอยยิ้ม

                     

                                                      ผู้ใหญ่สมศักดิ์  อยู่มากกับผู้ช่วย

             "ช่วงตรุษจีน อยากให้มาชม การแห่ธงนะครับ ทุกคนแต่งตัวด้วยชุดจีน สีสันสวยจับใจ มันคือเทศกาลงานปีที่ยิ่งใหญ่มาก ในจำนวนกว่า 130 ห้องนี้ออกกันมาทุกห้องครับ ห้องหนึ่งหรือครอบครัวหนึ่งก็มาร่วมงานแห่ธงหลายคน ห้องแถวของพวกเราเป็นอาคารไม้สองชั้น ที่เรียกว่า

เหล่าเต๊งไม้ก็ด้วยเหตุนี้ สมัยก่อนๆ การค้าขายดีมาก การสัญจรก็ผ่านมาทางแม่น้ำลำคลอง แต่ทุกวันนี้การคมนาคมสะดวก ถนนหนทางคล่องตัวมาก การซื้อขายสินค้าอย่างแต่ก่อนก็ลดลงไปถนัดใจ จนผมแทบจะอพยพย้ายไปกาฬสินธ์อยู่ร่อมมะล่อ" ผู้ใหญ่สมศักดิ์ฉายภาพภาวะเศรษบกิจให้ฟังอย่างเห็นรูปธรรม

                      

                                               เรือนแพ...นั่งรับประทานอาหารและสายลมเย็นๆ

             "แต่เมื่อผมขันอาสามาเป็นผู้ใหญ่บ้าน ก็เลยต้องอยู่เพื่อช่วยกันประคองให้อยู่กันได้ ทุกวันนี้มีห้องที่ยังทำธุรกิจอยู่มากพอสมควร  อยู่อาศัยเฉยๆก็มี  ปิดตายเก็บไว้แล้วอพยพไปทำงานที่อื่นๆก็มี   และให้เช่าก็มี  แต่ส่วนใหญ่ยังอยู่ครับ  ลองเดินให้รอบตลาดเหนือ ตลาดกลาง และตลาดใต้ซิครับ จะเห็นว่าตลาดของเราเคยเป็นตลาดที่สมบูรณ์มีครบทุกกิจกรรมทีเดียว" ผมฟังแล้วก็รู้สึกได้ว่าเป็นจริง ด้วยว่าผมเดินถ่ายรูปจนทั่วแล้ว 

                   

                                                    ร้านขายยาแพทย์แผนโบราณ

              ผมเดินไปตามท้องตลาดที่เป็นเหล่าเต๊งไม้ บางร้านประตูบ้านเป็นฝาเฟี้ยม บางร้านเป็นไม้บานพับ เกือบทุกร้านมีป้ายกระดาษสีแดง เขียนด้วยอักษรจีน รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าทางยาว บางร้านก็มีโคมแดงห้อยอยู่เหนือบานประตู สิ่งที่เห็นคือสัญลักษณ์หนึ่งของคนไทยเชื้อสายจีน  บางร้านเคยเป็นโรงยาฝิ่น บางร้านยังขายยาแพทย์แผนโบราณ  บางร้านเป็นห้องทำขนมเปี๊ยะ บางร้านขายเครื่องมือทำกินประเภทเหล็ก  มีห้องหนึ่งสอนดนตรีจีน(ตอนต่อไป) แต่มีอีกหลายร้านขายอาหารตามสั่ง  ก๋วยจั๊บ  ผัดไทย  ขนมจีนปลาแม่น้ำ  ขนมหวาน ขนมไข่ ขนมสาลี่ที่ใส่ตู้เย็นเกิน 3 วันก็ยังนิ่ม  ขนมบ้าบิ่น ขนมดังมากของตลาดบางหลวงก็เป็นขนมปากหม้อใส้ผักครับ 

                     

                                                                รถเจ๊ก(ลาก)

              ผมสะดุดตาและเตะหัวใจเลยก็ที่พิพิธภัณฑ์บ้านเก่าเล่าเรื่องครับ ผมแวะเข้าไปเพื่อหาความรู้และเรื่องราวจากสิ่งที่เห็น ของเก่าเหล่าหลายที่เห็นล้วนมีประวัติความเป็นมา มันคือวัสดุเก่าเหลือใช้ที่ทรงคุณค่า ได้พบครูทอม กิตติกร ทวีชัยพฤกษ์ และครูอ้อย ภรรยา ได้อรรถาธิบายอย่างคล่องแคล่ว ได้เนื้อหาอีกมากมายหลายอย่าง ที่ทำให้ผมต้องกลับไปบางหลวงอีกหลายครั้งอย่างแน่นอน และเมื่อได้ไปอีกครั้งผมคงมีเรื่องราวมาเล่าสู่กันฟังว่า ครูทอมและครูอ้อยกำลังทำอะไรกันอยู่ที่นั่น

                     

                    

                                                 เหล่าเต๊งไม้.........เล่าเรื่องเก่าๆ

              หน้าบ้านพิพิธภัณฑ์มีรถเจ๊กหรือรถลาก วางอยู่ 2 คัน  ในบ้านมีรถจักรยานรุ่นเก่าที่รักษาไว้สองคัน (ที่นี่มีชมรมจักรยาน ตอนต่อไปอีกแหละ)  แผ่นเสียงรุ่นเก่าๆ  เครื่องฉายหนังเก่า ฯลฯ  นอกจากนั้นครูทอมได้พาไปรู้จักกับ อาจารย์ชาลี ศรีพุทธาธรรม ซึ่งยังสอนหนังสืออยู่ที่โรงเรียนพาณิชยการธนบุรี  และเป็นอาจารย์พิเศษมหาวิทยาลัยศิลปากร นครปฐม และวังท่าพระ  โทร.089-1284434 แต่ด้วยว่าท่านเกิดและเติบโตที่ร้านขายเครื่องเหล็กและตีเหล็กหลังร้าน  ท่านจึงกลับมาด้วย...หรือว่า "สำนึกรักบ้านเกิด"

                      

                                                     เสื้อของที่ระลึกจากบางหลวง

               ตลาดบางหลวงวันนั้นเป็นวันอาทิตย์  ช่วงเวลาที่ผมไปค่อนข้างบ่ายแก่ๆซะแล้ว แต่ยังหลงเหลือภาพสวยงามให้ได้เห็นอยู่ทั่วตลาด นั่นคือภาพวิถีชีวิตที่ชาวบางหลวงเป็นอยู่ดั้งเดิม  ร้านค้าของชำก็ยังวางขายอยู่เต็มหน้าร้าน ป้าแก่ๆ (กว่าผม) สามพี่น้องก็ยังดูมีความสุขกับการขาย เจ๊อีกหลายคนนั่งปาดหน้าขนมปากหม้อใส้ผัก และทำขนมบ้าบิ่นขายเหมือนที่เคยขาย อาเฮียร้านขายกาแฟก็ยังคงขายกาแฟรูปแบบเดิมๆ งวดหน้าจะตามไปดูการคั่วกาแฟโบราณขนานแท้แบบดั้งเดิมมาให้ท่านได้ชม

                     โคมแดงหน้าเหล่าเต๊งไม้                                        ผักกระเฉดในคลองบางหลวง

              ร้านขายอาหารหวานคาวมากมายหลายร้าน โดยเฉพาะหมูสะเต๊ะ 2-3 เจ้า หอมจนน้ำลายสอ สั่งไปนั่งกินในเรือนแพริมฝั่งแม่น้ำท่าจีนได้บรรยากาศเนี๊ยบ ไม่วุ่นวายอย่างลำพญา หรืออย่างดอนหวาย หรืออย่างตลิ่งชัน ที่นี่มีที่ว่างให้หายใจได้ทั่วปอด ลมเย็นพัดเอื่อยมาจากแม่น้ำ เย็นชื่นใจมาก ส่วนขนมไทยหวานๆก็มี อ้อ...เสื้อที่ระลึกเรียบง่าย ราคาสมน้ำสมเนื้อ มีให้เลือกไปใส่เล่นๆ โดยเฉพาะอาเฮียสองเกลอทอดปอเปี๊ยะร้อนๆ ดูมีชีวิตชีวาและดูน่ากิน 

               ร้านของชำเก่าแก่.....ที่ยังเหลืออยู่                                  ร้านอาหารเก่าแก่.......ที่คนขายยังสวยอยู่

              ความสวยงามของวิถีชีวิตดั้งเดิมที่ไม่ต้องแต่งแต้มสีสัน เริ่มต้นเมื่อเช้าตรู่ก่อนฟ้าแจ้งจางปาง  ชาวตลาดบางหลวงจะทะยอยกันเปิดร้าน แล้วหยิบยกโต๊ะเก้าอี้ที่วางขายของออกมาตั้ง

ทะยอยขนสินค้าออกมาวาง  ระหว่างนั้นมีพระสงฆ์เดินมาเพื่อโปรดสัตว์ในสายหมอกจางๆ  คนแก่คนเฒ่าอุ้มขันข้าวออกมาตักบาตรถวายพระสงฆ์ด้วยใบหน้าเปี่ยมสุข  หลังจากนั้น เดินไปเลือกกินโจ๊ก  ต้มเลือดหมู  ข้าวแกง  กาแฟโบราณขนานแท้กับปลาท่องโก๋ 

                ริมสองฝั่งเหล่าเต๊งไม้ในตลาดบางหลวงจึงเหมือนมีชีวิต

                   

 

                                             ร้านกาแฟโบราณที่ขายมานาน

              อยากให้ไปดูไปเที่ยวที่ตลาดบางหลวง ไปมาก็สะดวกมากครับ ถ้าไปจากกรุงเทพ ก็น่าจะออกทางถนนรัตนาธิเบศร์ จังหวัดนนทบุรี ข้ามสะพานพระนั่งเกล้าไปยังปากทางเข้าบางเลน ที่เรียกว่า แยกนพวงศ์ จากนั้นวิ่งรถยนต์ไป 20 กม. ถึงอำเภอบางเลน ถึงสี่แยกไฟแดงให้เลี้ยวขวามือไปบางหลวง 13 กม. ถนนลาดยางเล็กๆแต่รถราไม่มากมายอะไร พอข้ามคลองบางหลวงก็ถึงตลาด ร.ศ.122 ปี พอดี หาที่จอดรถยนต์ได้ไม่ยาก อ้อ...หลังไปเที่ยวตลาดบางหลวงจนอิ่มอกอิ่มท้องแล้วก็อย่าลืมไปกราบไหว้หลวงปู่ทาวาจาศักดิ์สิทธิที่วัดบางหลวงหน้าตลาดนะครับ เสริมสิริมงคลให้กับชีวิต สุโขสุโข     

 

ปล.โปรดติดตาม บางหลวง ตอน 2 โรงเรียนสอนดนตรีจีน ตอน 3 ช่างตีเหล็กปริญญาโท